سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه بخش هنرهای جدید یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر با دبیری امیر راد و داوری آزاده گنجی، بهرنگ صمدزادگان و فرهاد فزونی با نمایش 29 اثر از 27 هنرمند در موسسه صبا برپاست. در هنر معاصر استفاد از مدیومهای مختلف برای خلق اثر هنری و بیان مفهوم مورد نظر هنرمند رواج بسیاری یافته و بر همین اساس بسیاری از هنرمندان با گذشتن از ابزار، گرایشها و شیوههای مرسوم هنری، به سمت بهره گرفتن از تکنولوژیهای مختلف رفتهاند تا آثاری را به وجود آورند که ضمن دارا بودن تناسب و هماهنگی بیشتر با شیوه زندگی انسان معاصر، امکانات وسیعتری را در اختیار هنرمند قرار میدهند تا به بیان ذهنیات و درونیات خود بپردازد.
هنرمندان ایرانی نیز در سالهای گذشته به آزمون و خطا در زمینه مدیاهای جدید و ابزارهای بیانی آنها پرداختهاند و تعدادی از آنها توانستند به خوبی از این امکانات در جهت خلق آثار هنری استفاده کنند. اگرچه فعالیت در این زمینه مستلزم صرف هزینه زیاد و آشنایی با تکنولوژی یا بهره گرفتن از دانش دیگران است، اما ویژگیهای زندگی معاصر هر روز بیشتر از قبل هنرمندان را به سمت هنرهای جدید سوق میدهد. در بخش هنرهای جدید یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز شاهد آثار بسیار متنوعی هستیم که توسط هنرمندانی از سراسر ایران تولید شدهاند و در آنها دغدغههای اجتماعی یا شخصی دیده میشود.
لاله مقدم کوهی از زنجان در اثری به نام "چرچی" از چیدمان اشیاء آماده استفاده کرده است. بقچههای لباس، تلویزیون قدیمی، دوچرخه کهنه، چمدان فرسوده و... اشیایی هستند که بدون هیچ نظم و ترتیبی در کنارهم قرار گرفته و به صورت تودهای طنابپیچ شده درآمدهاند. این اشیاء که روزگاری قابل استفاده و کاربردی بودند و حتی مایه شادی و آسایش انسان میشدند، اینک با گذر زمان فرسوده شده و کارکرد خود را از دست دادهاند، اما همچنان به شکل تودهای بیمصرف در زندگی انسان دیده میشوند که نه توان دور انداختن و نه امکان استفاده از آنها وجود دارد.
نغمه مقصودلو از تهران در ویدئوآرتی با نام "تسخیر" مراحل مرگ یک گیاه بر اثر تهاجم جانواران را نمایش داده است. در لحظات ابتدایی این فیلم دسته گلی زیبا و با طراوت را میبینیم و پس از آن شاهد حضور عنکبوتهای بسیار ریزی هستیم که بر روی گلبرگها حرکت میکنند. شاید این موجودات کوچک، بیآزار به نظر برسند اما همین جانورانی که چندان مورد توجه قرار نگرفتند با گذشت زمان تارهایی را به دور گلها میتنند که روز به روز ضخیمتر شده و به زندانی غیرقابل تنفس برای گلها تبدیل میشود تا در نهایت باعث مرگ آنها شود. مقصودلو با فیلمبرداری از جزییات نادیدنی، ابتدا تصاویر گنگ و نامفهومی را در معرض دید بیننده قرار میدهد که معنای آنها مشخص نیست، اما در نهایت بیننده با تصویری از نابودی و نیستی مواجه میشود.
افسانه جوادپور در اثری با نام "واقعیت افزوده" به نقش رسانهها در زندگی انسان معاصر پرداخته است. مواجهه مخاطب با این اثر از ابتدای ورود به مجموعه صبا آغاز میشود، آنجا که بر روی یکی از موزاییکهای کف سالن با یک بارکد بزرگ مواجه میشود و دلیل وجود آن را نمیداند. با گشتن در سالنهای مختلف باز هم چنین بارکدهایی بر روی زمین به چشم میآید اما همچنان کارکرد و دلیل وجود آنها نامشخص است. سرانجام در طبقه دوم با چیدمانی از قاب عکسها بر روی دیوار مواجه میشویم که با خطوط پیچاپیچ به بارکدهایی متصل شدهاند. مخاطب با استفاده از نرمافزار موبایل میتواند بارکدها را اسکن کرده و اطلاعات کاملتری درباره عکسهایی که جزئی از آنها بر روی دیوار دیده میشود به دست آورد. در چنین شرایطی است که او با بیمارستانهای بمب خورده، شهرهای جنگزده و... مواجه میشود. جوادپور در این اثر مسیر دشوار انسان امروزی برای کسب اطلاعات صحیح و کامل از میان حجم انبوه خبرهایی که هر لحظه در اختیار او قرار میگیرد را نشان میدهد.
ایمان جسمی چیدمانی از پیتهای آلومینیومی را ایجاد کرده که بر روی آنها قطعات کوچک نی طبیعی با یک سیم وصل شده است. این حجمهای مکعبی در دو طرف به گونهای چیده شدهاند که مسیری برای عبور مخاطبان از میان آنها ایجاد شود. در فضای ساکت سالن، مخاطبی که در حال تماشای نقاشیهای روی دیوار است وقتی از میان این چیدمان عبور میکند ناگهان با حجم انبوهی از اصوات مواجه میشود که توسط کوبیده شدن نیها بر روی سطح فلزی به وجود آمدهاند. سنسوری که به حرکت انسان حساس است، با درک حضور او ناگهان باعث حرکت قطعات نی شده و اصواتی منظم و آهنگین را ایجاد میکند که سکوت و آرامش فضا را میشکند و در عین حال هیچ معنای خاصی در ذهن مخاطب ندارد، گویی این صداها در ذهن او شنیده میشوند.
محمدامین نادری از یزد اثر چیدمان ویدئویی با نام "گام زدن در خاطرات" را در یک سالن مجزا ارائه کرده است. در فضای تاریک سالن، قطعات آینه شکسته بر روی زمین چیده شده و در میان این قطعات، آجرها و تکههایی از دیوارهای ساختمان به چشم میآید. این آینهها محلی برای تماشای تصاویری از شهر هستند که از یک پروژکتور نمایش داده میشوند. اما قطعات کوچک و بزرگ و درهم شکسته آینه باعث میشوند مخاطب نتواند هیچ تصویر کاملی را شاهد باشد. با دقت در این تصاویر میتوان نماهای قدیمی از شهر را در کنار تصاویر جدید تشخیص داد اما در نهایت آنچه دیده میشود تصویر واضح و کاملی نیست. این تصاویر بریده مانند خاطراتی هستند که در ذهن انسان باقی مانده اما قبل و بعد آنها و ارتباط آنها با شرایط و موقعیتهای گوناگون، رنگ باخته است.
هنگام گشتزدن در طبقه دوم موسسه صبا صدای هرج و مرجی به گوش میرسد که گاه تداعیکننده یک نزاع است و گاه صدای ادوات جنگی و میدان نبرد را تداعی میکند. شاید این اثر در لحظات اولیه برای مخاطب نمود نداشته باشد اما ناگهان بر روی زمین فیلمی را میبیند که تصاویری مبهم در آن است. پس از لحظاتی متوجه میشویم این همهمه و اصوات خشن از بازی فوتبال بچهها در خیابان به گوش میرسد و در عین حال لحظاتی به همهمه میدان جنگ تبدیل میشود. امیر رضا سماواتی در ویدئوآرت "محله ما" درهم تنیده شدن بازی، زندگی و جنگ را نمایش میدهد و نسلی را به تصویر میکشد که خاطرات آنها با انبوه صداها پر شده است.
حسین مهاجر بروجردی (پرفورمنس آرت) / ثریا اخلاقی (چیدمان) / رز انصاری (چیدمان) / سارا انواری (چیدمان) / عمادالدین انوشیروانی (چیدمان) / فاطمه بهمن سیاهمرد (چیدمان) / ایمان جسمی (چیدمان) / افسانه جوادپور (چیدمان) / الهه حسینی (چیدمان) / یونس خان بیگی (چیدمان) / مهشید روشن تبار (چیدمان) / الیکا زارعی (چیدمان) / زهرا زمانی (چیدمان) / حمید محمدحسین (چیدمان) / لاله مقدم کوهی (چیدمان) / معصومه مهتدی (چیدمان) / محمد امین نادی (چیدمان) / مریم(سحر) نجفی (چیدمان) / طاهر نیکخواه ابیانه (چیدمان) / زهرا براهیمی ورنوسفادرانی (ویدئو آرت) / سجاد دادپور (ویدئو آرت) / امیررضا سمواتی (ویدئو آرت) / لیلا سیاوشی (ویدئو آرت) / آی ناز علیپور (ویدئو آرت) / مهیار قلمی (ویدئو آرت) / نغمه مقصودلو (ویدئو آرت) / فائزه ولدان زوج (ویدئو آرت) هنرمندان شرکتکننده در این بخش از یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر هستند.
یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر تا 15 اسفندماه در موسسه صبا میزبان علاقمندان به هنر است.