به گزارش هنرآنلاین، در راستای تجلیل از مقام هنری چهره‌های برجسته و بنام، روز گذشته، دهم دی ماه، از هنرمند بزرگ، جلال شباهنگی، نقاش، گرافیست و مجسمه‌ساز با حضور چشمگیر هنرمندان، استادان و دانشجویان تقدیر شد.
جلال شباهنگی متولد سال ۱۳۱4 در تهران و فارغ‌التحصیل دانشگاه سن خوزه ایالت کالیفرنیاست و دارای مدرک کارشناسی ارشد طراحی گرافیک و نقاشی معاصر و کارشناس تبلیغات گرافیکی از این دانشگاه است.
وی عضو هیئت علمی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بوده و هم‌اکنون عضو پیوسته و عضو گروه هنرهای تجسمی فرهنگستان هنر است. او در کنار تدریس در دانشگاه‌های شاهد، شریعتی، سوره و... به ساخت احجام شیشه‌ای در ایران و مورانو ایتالیا پرداخته است. حاصل کارهای او مجموعه‌ای ویژه در حوزه حجم‌سازی به حساب میآید. جلال شباهنگی در آثارش تلاش دارد تا ثابت کند که در هنر مرزهایی وجود دارد که در آن مرزها هنر به سایر علوم نزدیک می‌شود.
در آیین گرامیداشت استاد جلال شباهنگی علیرضا اسماعیلی، سرپرست فرهنگستان هنر؛ آیدین آغداشلو، هنرمند نقاش، گرافیست و نویسنده؛ حسن بلخاری، نویسنده، پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران؛ مهدی حسینی، نقاش، استاد دانشگاه و عضو پیوسته فرهنگستان هنر؛ ابراهیم حقیقی، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران؛ سیدمحمد فدوی، عضو هیئت علمی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران و عبدالمجید کیانی، رئیس گروه موسیقی فرهنگستان هنر به سخنرانی پرداختند.
علیرضا اسماعیلی، سرپرست فرهنگستان هنر، در آغاز سخن ضمن خوش‌آمدگویی به استادان، هنرمندان، پژوهشگران و دانشجویان علاقه‌مند و شرکت‌کننده گفت: تجلیل و نکوداشت هنرمندان پیش‌کسوت و شاخص کشورمان یکی از وظایف اساسنامه‌ای فرهنگستان هنر است. ما با تدارک سلسله برنامه‌های تدوین‌شده تلاش می‌کنیم گوشه‌ای از زحمات این گران‌قدران را پاس بداریم. خوشبختانه در چند ماه اخیر با تشکیل مجمع عمومی و گروه‌های تخصصی فرهنگستان هنر و برقراری ارتباط بیشتر هنرمندان با این فرهنگستان، زمینه برگزاری چنین برنامه‌هایی، بیشتر فراهم شده است.
سرپرست فرهنگستان هنر افزود: استاد جلال شباهنگی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر و عضو گروه تخصصی هنرهای تجسمی و از هنرمندان پیشرو در عرصه هنرهای تجسمی کشوراست. او علاوه بر خلق آثار هنری، در کسوت استادی، شاگردان فراوانی را تعلیم و آموزش داده که امتداد دهندگان میراث هنر ایران زمین‌اند.
اسماعیلی با ذکر اینکه در حوزه پژوهش نیز تاکنون چندین عنوان کتاب ارزشمند در موضوع آموزش هنر از استاد شباهنگی چاپ و منتشر شده است، افزود: کتابی از مجموعه آثار استاد مشتمل بر دشت‌ها، کویرها، جنگل‌ها، گل و مرغ‌ها و حجم‌های شیشه‌ای با یادداشت‌هایی از استادان بنام عرصه هنر نیز به همت فرهنگستان هنر منتشر شده که امروز در این مراسم رونمایی می‌شود و همچنین در نمایشگاه آثار استاد هم که بعد از این مراسم افتتاح می‌شود، سعی شده است برای نخستین بار مجموعه کاملی از آثار ایشان ارائه شود.
اسماعیلی در پایان سخنانش با اشاره به مقام والای هنری استاد شباهنگی افزود: ایشان شخصیتی اخلاق مدار، با وقار، بی‌تظاهر و فروتن دارند و این خلوص و صفا و شفافیت روح، در آثارشان بازتاب یافته است.
آیدین آغداشلو، هنرمند نقاش، گرافیست و نویسنده برجسته، در تجلیل از استاد شباهنگی گفت: شباهنگی بخشی از بدنه هنر معاصر ایران است. هنرمندی است که نیاز ندارد فریاد بزند تا شنیده شود. هنرمندی که بی‌هیچ ادعا و تکبری، کار خود را کرده و لذت برده است. این نکوداشت، یک خاطره جمعی است و این خاطره جمعی چیزی جز بزرگداشت حافظه جمعی نیست که به یاد داشته باشیم چه کسانی بین ما زندگی کرده‌اند. استاد شباهنگی در حدّ اعلا ثمربخشی داشته و در زیر و زبر زمانه، هنرمندی فروتن و صادق باقی‌مانده است. هنرمند وقتی به خلق چیزهایی می‌پردازد، یک معنا را شکل می‌دهد و هر هنرمندی اگر به معنای خود به صورت واقعی شکل داده باشد، جهان خود را آباد کرده است. استاد جلال شباهنگی به درستی و امانت، این کار را انجام داده و هم خودش و هم مردمش را آباد کرده است.
این پژوهشگر و نویسنده در ادامه سخنان خود در تجلیل از جلال شباهنگی گفت: در وصف و ستایش کار او می‌توانم اشاره کنم که نو بودن، فقط در شدّت و حدّت شمایل‌شکنی نیست. نو بودن می‌تواند به صورتی که می‌بینیم در روایت جدید از گل‌ها و پرنده‌ها حضور پیدا کند و با دورانی به شدّت متفاوت، همراه و هماهنگ شود.
حسن بلخاری نویسنده، پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: هنگامی که آثار شباهنگی را دیدم وجهی از وجوهات آثار ایشان در جان و ذهن و دلم نشست. آن وجه باکرگی و معصومیت طبیعت در آثارش است. طبیعت اولین معلم انسان است و جان انسان را به صفا می‌آورد. از دیدگاه حکمت چه در یونان چه در ایران، انسان کامل کسی است که در جان خود باکرگی طبیعت را به مهارت و قدرت هنر درآمیزد. کسی که بتواند در خلوت خود، از این معرفت سیراب شود؛ می‌تواند به هنگام خلق یک اثر هنری آن را از نو باز بیافریند. هیچ کس نمی‌تواند عصمت طبیعت را به همان صورتی که هست نشان دهد؛ مگر اینکه در جان خود طبیعت و هنر را آمیخته باشد. استاد جلال شباهنگی به این معرفت در آثار خود دست یافته است.
مهدی حسینی، نقاش، استاد دانشگاه و عضو پیوسته فرهنگستان هنر نیز در ادامه مراسم درباره استاد شباهنگی گفت: یکی از ویژگی‌های استاد شباهنگی، علاوه‌بر هنرمندی و استادی، معلم بودن ایشان است. گفتن واژه معلم ساده است؛ ولی واقعیت امر این است که معلم علاوه بر اینکه باید دانش، شناخت و معرفت داشته باشد، باید عاشق هم باشد. معلمی که عاشق نباشد، کارش نتیجه‌ای ندارد و استاد جلال شباهنگی عاشق تدریس بوده و هست و هم‌اکنون با بیش از هشتاد سال سن، هنوز به تدریس و آموزش مشغول است. ویژگی دیگر استاد شباهنگی، محقق بودن اوست. کار با شیشه قدمت هفت هزار ساله دارد و شباهنگی سال‌ها تحقیق کرده و با فضای جدید و مطابق با زمان خود به این هنر شکل داده است.
عضو پیوسته فرهنگستان هنر در ادامه سخنان خود با نگاهی به آثار استاد شباهنگی افزود: یکی از کارهای عمده ایشان مجموعه کارهای کویری است. وقتی به کسی جایزه نوبل می‌دهند یعنی آن شخص توانسته بُعدی به ابعاد یک دانش اضافه کند. دقیقاً کاری که استاد شباهنگی در فضای تجسمی کرده است. زیرا ما سه نوع منظره در فضای تجسمی داریم: مناظر جنگلی، مناظر شهری و مناظر دریایی و استاد شباهنگی مناظرصحرایی را نیز به این مناظر اضافه کرده است. کاری که هیچ کس در هیچ فرهنگی نکرده است؛ حتی آنها که در سرزمین‌های خود صحرا و کویر دارند نیز به این فکر نیفتادند. استاد جلال شباهنگی بُعدی به ابعاد سنت منظره‌سازی اضافه کرده است.
ابراهیم حقیقی، ریاست شورای عالی خانه هنرمندان ایران در تجلیل استاد شباهنگی گفت: آن روزها که دانشجو بودم گرچه معماری می‌خواندم؛ اما به علت علاقه به گرافیک دورادور کلاس‌های استاد شباهنگی را دنبال می‌کردم. آن زمان سعی می‌کردم با تکنیک‌هایی که ایشان سر کلاس آموزش می‌دادند آشنا شوم. آنچه به دستم آمده در این سال‌ها این است که چیزی نبوده که ایشان بداند؛ اما آموزش ندهد و ابزاری نبوده که ایشان بشناسد و یاد ندهد. هیچ کس را نمی‌شناسم که از او درباره استاد شباهنگی سوال کرده باشم و او با خوش‌رویی از استاد و خاطرات خوش و آموخته‌هایش یاد نکند.
این پژوهشگر در ادامه سخنان خود با نظر به آثار استاد شباهنگی گفت: آثاری که ایشان خلق کرده‌اند از حوزه تخیُّل برخاسته و خیلی غریب است. اگر به نقاشی کویر اشاره کنیم می‌بینیم، که کویر را که دارای خشونت است، با صافی خیال خود تلطیف کرده. اگر به نقاشی گل و مرغ نگاه کنیم، می‌بینیم که در این هنر سنتی ایرانی، به روایت عاشقی بلبل به گل، که هر دو عمر کوتاه دارند، اشاره می‌کند و زمانی که به سراغ حجم می‌رود، با شیشه و بلور کار می‌کند که نشان از روح لطیف اوست.
سیدمحمد فدوی، عضو هیئت علمی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران نیز به بیان خاطره‌ای از روزگار دانشجویی و شرکت در کلاس‌های استاد شباهنگی پرداخت و ادامه داد: آن روزها بعد از گذشت مدتی شرکت در کلاس‌های استاد متوجه شدم که بیش از اینکه در خدمت یک استاد هنرمند باشم، در خدمت یک انسان فرهیخته و بزرگوار هستم. چهل سال است که به دلیل برخورد بسیار دوست داشتنی استاد با جوان‌ترها، شیفته ایشان هستم. هنرمند هر چه روح شفاف‌تری داشته باشد آثارش زیباتر و زلال‌تر است و ما این روح را در آثار استاد شباهنگی به وضوح می‌بینیم.
در انتهای مراسم استاد عبدالمجید کیانی، عضو پیوسته و رئیس گروه موسیقی فرهنگستان هنر، ضمن تجلیل از استاد شباهنگی و بیان خاطراتی از دوران دانشجویی خود، به توصیف دستگاه‌ها و مقام‌های موسیقی ایرانی پرداخت و آن را با نقاشی سنتی ایران (گل و مرغ) مقایسه کرد و قطعاتی را با ساز سنتور در دستگاه ماهور اجرا کرده و آن را به استاد شباهنگی هدیه کرد.
در پایان مراسم از استاد جلال شباهنگی به پاس بیش از نیم‌قرن زندگی هنرمندانه تقدیر و تجلیل شد. در این بخش از برنامه جوایز و لوح‌های تقدیر از طرف فرهنگستان هنر، پردیس هنرهای زیبا، انجمن شورای عالی هنرمندان، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، انجمن پیش‌کسوتان هنر ایران و اداره کل هنرهای تجسمی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به استاد جلال شباهنگی پیش‌کش شد. در ادامه مراسم نیز از کتاب مجموعه آثارجلال شباهنگی که به تازگی به همت فرهنگستان هنر منتشر شده است، رونمایی شد.
پس از این مراسم، نمایشگاه کامل‌ترین مجموعه آثار استاد جلال شباهنگی که برای نخستین بار گردآوری شده بود با حضور جمع کثیری از هنرمندان، هنردوستان و شاگردان ایشان در گالری خیال موسسه فرهنگی هنری صبا افتتاح شد.