به گزارش هنرآنلاین، مسلم خضری درباره کتاب "نگره فیگوراتیو در نقاشی معاصر ایران" گفت: همواره با کم بود منابع درباره هنرهای تجسمی ایران روبرو بوده‌ایم و همین نقصان موجب شد که در سال ۱۳۹۰ تصمیم بگیرم کتابی درباره هنرهای تجسمی بنویسم. در دهه ۷۰ و ۸۰ بیشتر بحث هایی که درباره هنرهای تجسمی می‌شد معطوف به هنر غرب بود و در این میان هنرهای تجسمی ایران همواره مظلوم واقع می‌شد. از اواسط دهه ۸۰ به واسطه برگزاری حراج های تجسمی زمینه ای فراهم شد تا هنر تجسمی معاصر ایران مورد توجه قرار گیرد.
او افزود: کتاب "نگره فیگوراتیو در نقاشی معاصر ایران" ادعای تاریخ‌نگاری ندارد و برای تالیف این کتاب تصمیم گرفتم پایه کارم را بر پایه نظر سنجی بگذارم و اسامی هنرمندانی که در این کتاب درباره‌شان نوشته شده است بر پایه لیستهایی که از سوی مشاورانی که از نظر آنها بهره گرفته‌ام انتخاب شده‌اند.
خضری ادامه داد: بی‌شک کتاب "نگره فیگوراتیو در نقاشی معاصر ایران" با نقایصی روبرو است و در این کتاب ادعای این را نداریم که تمام جریان‌های هنرتجسمی ایران را پوشش داده‌ایم. تمرکز ما در این کتاب بر روی نقاشی فیگوراتیو معاصر ایران و تنوع آن در طول بازه زمانی است.
او افزود این کتاب از دو بخش مقالات و هنرمندان برگزیده انتخاب شده است و در بخش نخست مقالاتی از روئین پاکباز٬ آیدین آغداشلو٬ مجید اخگر٬ ایمان افسریان٬ بهرنگ پورحسینی و محمدرضا یگانه دوست منتشر شده است. بخش دوم نیز شامل گزیده‌ای از نقاشان فیگوراتیو ایران است که همان‌طور که گفتم گزینش آنها توسط گروهی از مشاوران انجام شده است. در مراحل تالیف این کتاب هدا اربابی نیز به یاری من پیوست و با حضور او محتوای هنر فیگوراتیو منسجم‌تر شد.
محمودرضا بهمن پور مدیر نشر نظر گفت: بی‌شک تالیف٬ تدوین و نشر کتاب در ایران با فراز و فرودهای بسیاری همراه است و در این میان مولف کتاب "نگره فیگوراتیو در نقاشی معاصر ایران" با وجود تمام این مشکلات با تلاش این راه را ادامه داد و در ادامه مسیر هدا اربابی نیز به پدیدآورندگان کتاب افزوده شد و به غنی‌تر کردن مطالب کتاب کمک کرد. بی‌شک این کتاب بنیان فصل جدیدی در تولید کتاب در نشر نظر است.
او درباره چگونگی طرح روی جلد کتاب گفت: یکی از سوال‌هایی که شاید ذهن مسلم خضری را تا زمانی که کتاب به دستش برسد مشغول کرده بود طرح روی جلد کتاب بود.طبیعی است که طرح روی جلد کتاب از میان نقاشی‌های داخل کتاب انتخاب نشده است.
در ادامه ایمان افسریان گفت: ما انسان‌ها محکوم به تاریخ هستیم و تاریخ ما را به دورانی که در آن زندگی می کنیم محدود می کند. باید دید در این دوران چه کارهایی می‌توانیم بکنیم و چه کارهایی نمی‌توانیم بکنیم و دانستن درباره ناتوانی‌هایمان بسیار مهم است.
او افزود: با این که ما در تاریخ زندگی می‌کنیم اما نمی‌توانیم تاریخ را بنویسیم. چون تاریخ نوشتن نیاز به نظریه دارد و تاریخ نویسی شرح وقایع و رخدادها پشت سرهم نیست. اما یک غربی می‌تواند تاریخ ما را بنویسد چون نظریه دارد و چند پله از ما جلوتر است و درست کردن نظریه کار ساده‌ای نیست.
افسریان ادامه داد: ما می‌توانیم دایره‌المعارف بنویسیم کما اینکه روئین پاکباز چنین کرده است. بی‌شک بسیاری از کشورهای منطقه دایره المعارف هنر ندارند.
او با اشاره به لیست‌های نظر سنجی درباره هنرمندان مهم تجسمی ایران گفت: تاکنون از سوی نشریات مختلفی لیستهایی با نظر هنرمندان٬ منتقدان وگالری داران درخصوص هنرمندان تجسمی منتشر شده است و در این لیست‌ها شاید بتوان گفت از میان ۱۰۰ نفر به ۳۰ هنرمند مشترک برسیم و نقطه نظرات هر یک از افراد در انتخاب‌ها با هم متفاوت است. بی‌شک سقف انتظارات هر یک از افراد متفاوت خواهد بود و در این کتاب تلاش شده به کف انتظارات بپردازیم.
افسریان با اشاره به دسته‌بندی هنرمندان فیگوراتیو ایران که کار دشواری است٬ گفت: اصطلاح فیگوراتیو در مقابل آبستره به کار می‌رود و در نقاشی معاصر ایران تنها چند نقاش آبستره داریم و از این نظر این عنوان مقسمی میان دو جریان اصلی نیست که بتوان با مداقه در تضادهای این جریانات معنای هر کدام را استنتاج کرد.
او افزود: در مقایسه با غرب٬ ژانرهای مختلفی در هنر نقاشی ایران بوجود نیامده است. نقاشان ایرانی تا پیش از افلاطون بر اساس فرم افلاطونی نقاشی می‌کشیدند. مدرن شدن برای نقاشان ایرانی در مقایسه با نقاشان غربی بسیار آسان بوده است. باید قبول کرد که بسیاری از این آثار در ظاهر مدرن هستند اما در اصل مدرن نیستند.
افسریان ادامه داد: نیما پس از یک عمرحرفه‌ای تلاش کرد تا سبک شعری را تغییر دهد و در نهایت گفت با همه تلاش‌ها توانسته پنج شعر نو بگوید. کاری که او برای تغییر قالب شعری کرد بسیار سخت و پیچیده بود. همان‌قدر که سزان به عنوان مثال برای کشیدن یک درخت که حجم ندارد اما ساختار دارد با دشواری روبرو بود.
در ادامه محمدرضا یگانه‌دوست گفت: اگر نظریه داشتیم باشیم هر چیزی که می‌بینیم برایمان معنادار می‌شود. با وجود نظریه وقتی با یک اثر هنری روبرو می‌شویم همواره دچار سوء ذهن باید بشویم و این پرسش برایمان بوجود آید که این اثر هنری چه چیزی می‌خواهد بگوید.
او افزود: خلق و درک هنر مستلزم آگاهی نسبی از تاریخ هنر است و تاریخ هنر چیزی جز فرافکنی الگوهای اندیشیده و کلی بر آثار فرید و مجزا نیست. بی‌شک بدون بهره گیری از قوای شناختی و مفاهیم کلی نمی‌توان درکی از امور جزئی و محسوس داشت. از سوی دیگر بدون مشاهده و تجربه نمونه جزئی صورت بندی‌های کلی گنگ و نامفهوم خواهد بود.
او ادامه داد: فهرست کردن اسامی هنرمندان و خیره شدن به آثارشان تنها هنگامی در بهبود درک ما از هنر راهشگا خواهد بود و حتی عصای دست ما در خلق آثار هنری خواهد شد تا قادر باشیم هر یک از آنها را در شبکه پیچیده‌ای از پیوندها٬ تداعی‌ها و معانی قرار دهیم.
یگانه‌دوست ادامه داد: سالانه بیش از ۱۰ هزار نفر به جامعه هنری اضافه می‌شوند اما برای همه این افراد برای ارائه اثرشان فضا نیست و عملا محیط آنها را از فضای هنری حذف می‌کند.
او در ادامه با بیان این مطلب که اصولا هر نوع خلق اثر هنری بازتولید اثر هنر قبلی با اضافه کردن بخش‌های دیگری به آن اثر است به بررسی تطبیقی چندین اثر ازهنرمندان ایرانی و غربی پرداخت .
در ادامه کریم نصر گفت: با مطالعه کتاب "نگره فیگوراتیو در نقاشی معاصر ایران" نظر من این است که ما مسیر مثبتی را طی کرده‌ایم. پس از کمال‌الملک در ایران با طبیعت‌گرایی ابوالقاسم سعیدی و جواد حمیدی به آزمایش‌های فرمی می‌رسیم و با ظهور سهراب سپهری قدم به مرحله بیانی می‌گذاریم. منظورم بیان اندیشه و حالات روانی است.
او در ادامه با مقایسه نقاشی بیزانسی و سنتی ایران گفت. نقاشی بیزانسی بر اساس محور ایمان مسیحی و اعتقاد به گناه اولیه شکل گرفته است و به واسطه هبوط انسان از بهشت اشیا در این نقاشی‌های با رنگ‌های کدر کشیده شده‌اند و تنها چیزی که در این نقاشی القاء نور می‌کند رنگ طلایی است که به نوعی سبز است. حتی نور هم در نقاشی بیزانسی به تیرگی تبدیل شده است.
نصر ادامه داد: در مینیاتور اشیاء دو بعدی طراحی شده‌اند و رنگ‌ها عموما خالص هستند و بازتاب نور هستند. ما نقاشی سنتی ایرانی و نقاشی بیزانسی را نمی‌توانیم تزپینی تلقی کنیم. تزئین از نظر من تمام اقداماتی است که در یک اثر هنری جهت اهداف هنرمند شکل نگرفته‌اند.
او افزود: هنرمند نمی‌تواند برای اثرش هدف تعیین کند این مخاطب است که برای اثر هنری هدف تعیین می‌کند.
کتاب "نگره فیگوراتیو در نقاشی معاصر ایران" به کوشش مسلم خضری و گروه نویسندگان با قیمت ۱۱۰ هزار تومان از سوی نشر نظر منتشر شده است.