سرویس تجسمی هنرآنلاین: نشست خبری یازدهمین جشنواره تجسمی فجر روز سه‌شنبه 29 آبان‌ماه با حضور هادی مظفری مدیرکل مرکز هنرهای تجسمی و رئیس شورای سیاست‌گذاری جشنواره تجسمی فجر، ابراهیم حقیقی دبیر جشنواره تجسمی فجر، محسن سلیمانی دبیر اجرایی جشنواره و امیر سقراطی دبیر هنری این جشنواره در موزه هنرهای معاصر برگزار شد.
در ابتدای این نشست هادی مظفری گفت: از 3 ماه قبل بررسی 10 دوره گذشته جشنواره تجسمی فجر را به جهت آسیب‌شناسی و دریافت پیشنهادات صاحب‌نظران برای بهتر شدن کارکرد جشنواره آغاز کردیم. همچنین جلساتی با انجمن‌های هنری، اساتید و صاحب‌نظران هنرهای تجسمی و مدیران دوره‌های قبلی جشنواره داشتیم و مسیری که تا به امروز طی شده است را بررسی کردیم.
مظفری درباره برآیند این جلسات گفت: به این نتیجه رسیدیم که دایره افرادی که در این جشنواره به عنوان شورای سیاست‌گذاری، داوران و هنرمندان حضور دارند باید گسترش پیدا کند. پیش از این ساختار جشنواره به این شکل بود که دبیر جشنواره توسط مدیرکل مرکز تجسمی انتخاب شده و پس از آن تمام مسئولیت انتخاب سایر افراد بر عهده دبیر بود. اما در این دوره آیین‌نامه تغییر کرده و ساختار جشنواره تجسمی فجر نیز مانند جشنواره‌های تئاتر، موسیقی و... به شورای سیاست‌گذاری تبدیل شده است. تلاش کردیم در این شورا هر رشته هنری یک نماینده داشته باشد و دبیر جشنواره نیز توسط همین شورا انتخاب شد.
او درباره تفاوت دیگر این دوره از جشنواره با دوره‌های قبلی گفت: حضور پر رنگ گالری‌ها به عنوان یکی از اثرگذارترین بخش‌های هنرهای تجسمی و اقتصاد هنر در سال‌های گذشته به شکل محدود وجود داشت. اما در این دوره گالری‌ها از ابتدای تصمیم‌گیری‌ها حضور دارند.
مظفری افزود: اضافه شدن بخش علمی و پژوهشی به جشنواره یکی دیگر از تغیرات این دوره است و از سوی دیگر به مناسبت چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، بخش ویژه‌ای به عنوان پلاک 40 در جشنواره وجود دارد.
او با اشاره به انتخاب شورای سیاست‌گذاری، داوران و دبیران گفت: در این مورد به چند نکته توجه داشتیم؛ نخست اینکه افرادی انتخاب شوند که مورد وثوق جامعه هنری باشند. دوم سعی کردیم از عزیزانی که در سال‌های گذشته فعالیت چشمگیری داشتند کمتر استفاده کرده و افراد جدیدی را اضافه کنیم تا دایره فعالان این عرصه گسترده‌تر شود.
ابراهیم حقیقی نیز با اشاره به تغییرات این دوره از جشنواره گفت: تا دوره هفتم جشنواره تجسمی فجر، رشته‌های هنری از هم تفکیک شده بودند اما از دوره هشتم همه آثار به صورت گروهی سنجیده می‌شد. در نشست‌هایی که با بزرگان تمام رشته‌های هنری داشتیم بار دیگر به این نتیجه رسیدیم که 10 رشته را به صورت تفکیک شده در جشنواره داشته باشیم، زیرا سنجیدن آثاری در شاخه‌های مختلف با یکدیگر امکان داوری درست را کم می‌کرد.
حقیقی ادامه داد: بخشی از این جشنواره به شکل کیوریتوری برگزار می‌شود و از چند کیوریتور دعوت کرده‌ایم تا نمایشگاه‌های ویژه‌ای را تدارک ببینند. همچنین از گالری‌ها دعوت کرده‌ایم که با آثار هنرمندان خود به جشنواره بیایند. با توجه به اینکه یکی از اهداف جشنواره معرفی هنرمندان گمنام شهرستانی است، فرصتی پیش می‌آید تا گالری‌ها این افراد را شناسایی کرده، جذب کنند و به جامعه بزرگ‌تری معرفی کنند.
او با اشاره به تقدیر از ناشران برگزیده و منتقدان هنرهای تجسمی گفت: در کشور ما نشریات تجسمی زیادی وجود ندارد و در نتیجه نقد زیادی هم نداریم. برخلاف سینما که سالهاست موضوع نقد در آن جا افتاده و هنرمندان آن ظرفیت پذیرش نقد را پیدا کرده‌اند، در هنر تجسمی چون این مسیر طی نشده است، هنرمندان از نقدها عصبانی می‌شوند و به آنها جواب می‌دهند. برای دامن زدن به موضوع نقد هنرهای تجسمی و ارتقای جایگاه آن تصمیم گرفتیم این بخش امسال در جشنواره تجسمی فجر وجود داشته باشد.
حقیقی ادامه داد: بخشی از جشنواره به نمایش فیلم‌های مرتبط با هنرهای تجسمی اختصاص دارد. فیلم‌های مستندی که در این حوزه ساخته شده و بعضی از آنها قبلا به نمایش درنیامده است، با حضور هنرمند و سازنده فیلم در خانه هنرمندان نمایش داده شده و نقد و بررسی می‌شود. همچنین چند فیلم سینمایی شاخص که درباره هنرمندان تجسمی ساخته شده‌اند در این بخش نمایش داده می‌شود.
محسن سلیمانی نیز با بیان یکی دیگر از تفاوت‌های این جشنواره نسبت به دوره‌های گذشته گفت: هنرهای تجسمی، آثاری دیداری هستند و نیاز دارند که زمان بیشتری برای آنها صرف شود. جشنواره‌های موسیقی، تئاتر و فیلم معمولا در مدتی حدود 10 روز برگزار می‌شوند، اما جشنواره تجسمی قصد دارد مردم را با فرهنگ تجسمی آشنا کند و همین دلیل امسال در مدت 40 روز برگزار می‌شود.
سلیمانی افزود: تعداد مکان‌های برگزاری جشنواره فجر نیز افزایش پیدا کرده و موسسه صبا، خانه هنرمندان، موزه امام علی (ع)، فرهنگسرای نیاوران و باغ موزه قصر در جشنواره مشارکت دارند. همچنین دانشگاه‌هایی که دارای رشته‌های هنری هستند و سازمان‌هایی که امکان نمایش آثار هنری را دارند در صورت امکان در جشنواره مشارکت خواهند داشت.
در ادامه این نشست امیر سقراطی گفت: اتفاق بزرگی که در یازدهمین دوره جشنواره تجسمی فجر رخ داده این است که بیش از گذشته به سمت اعتمادسازی پیش می‌رویم. با آسیب‌شناسی دوره‌های گذشته جشنواره و استفاده از ظرفیت‌های تجسمی کشور در اغلب رشته‌ها، به نظر می‌رسد جشنواره امسال خود را به اندازه 20 جشنواره نشان دهد.
سقراطی افزود: اعتماد گالری‌ها به جشنواره تجسمی فجر جلب شده و امسال به جای دعوت از هنرمندان مدعو سرشناس، این کار به گالری‌ها سپرده شده تا با چهره‌های برگزیده خود حضور داشته باشند. همچنین نمایش بخشی از دستاوردهای هنری شهرستان‌ها از برنامه‌های امسال جشنواره است و هنرمندان هر استان با حضور یک کیوریتور از ستاد جشنواره، انتخاب شده و نمایشگاهی در همان استان خواهند داشت.
دبیر هنری جشنواره افزود: معمولا در جشنواره‌ها توجهی به منتقدان، روزنامه‌نگاران و فعالان مطبوعاتی نمی‌شود، اما در این دوره برای اولین بار به تجلیل از مفاخر نویسندگان، مولفان و منتقدان می‌پردازیم و بخش‌های مختلف برای مقالات و کتاب‌های هنرهای تجسمی منتشر شده در 40 سال گذشته در نظر گرفته شده است. همچنین همایش‌هایی در خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود که به موضوع ارتباط هنرهای تجسمی با جامعه، اقتصاد و آموزش می‌پردازد.
در ادامه هادی مظفری با اشاره به بخش پلاک 40 گفت: تدارک ویژه‌ای برای جشن 40 سالگی انقلاب اسلامی دیده شده است و علاوه بر بخش پژوهشی، نمایشگاه هنرهای تجسمی انقلاب و نمایشگاه عکس روزهای انقلاب را خواهیم داشت. همچنین در بخش 40 نمایشگاه 40 شهر، تصاویر بخشی از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهیه شده و در 40 شهر ایران نمایش داده می‌شود. امسال علاوه بر 8 مرکز بزرگ فرهنگی و هنری در تهران، بیش از 50 مرکز در استان‌های دیگر در جشنواره مشارکت دارند.
مظفری افزود: امسال برای اولین بار جشنواره‌های فجر دارای آیین‌نامه مدون هستند. پیش از این چارچوب جشنواره‌ها را شوراهای سیاست‌گذاری و دبیران هر دوره تعیین می‌کردند، اما از امسال جشنواره‌ها دارای آیین‌نامه هستند و می‌توان امیدوار بود که در آینده در یک چارچوب فعالیت کنند.
او با اشاره به حذف بخش بین‌الملل از جشنواره تجسمی گفت: اعتقاد داریم که بین‌المللی بودن جشنواره ضروریاتی دارد که اگر نتوانیم آنها را فراهم کنیم، به یدک کشیدن این نام کار درستی نیست. از سوی دیگر جشنواره تجسمی فجر در مقایسه با سایر جشنواره‌ها حدود 20 سال سابقه کمتر دارد. ما باید ابتدا این فاصله را جبران کنیم و در آینده چشم‌انداز این را داریم که به واقع بین‌المللی شویم.
مظفری درباره اعتبار جشنواره امسال گفت: اعتبار در نظر گرفته شده 2 میلیارد و 100 میلیون تومان است که امیدواریم این مبلغ به 2 میلیارد و نیم افزایش پیدا کند. به دستور وزیر ارشاد هر جشنواره‌ای با فاصله 40 روز از پایان جشنواره باید هزینه‌های خود را منتشر کند و گزارش مالی جشنواره تجسمی هم منتشر خواهد شد.
محسن سلیمانی در پایان با اشاره به اینکه مدیریت هنری جشنواره یازدهم بر عهده کیانوش غریب‌پور است، گفت: امسال اتفاق خوبی در همه جشنواره‌ها رقم خورده که باعث یکپارچگی در آنها می‌شود. نشان 40 سالگی توسط صداقت جباری طراحی شده است و در موارد تبلیغاتی همه جشنواره‌ها استفاده می‌شود.
گفتنی است یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر 5 بهمن تا 15 اسفند برگزار می‌شود.