سرویس تجسمی هنرآنلاین: هشتمین دوره سالانه هنر دیجیتال تهران "تادااکس" روز جمعه 18 آبانماه آغاز به کار کرد. این دوره از سالانه که با تم "پیدا و پنهان" شکل گرفته است در سه فضای گالری محسن، مرکز نبشی و طبقات هنری آواسنتر میزبان بیش از ۴۰ شرکتکننده ایرانی و بینالمللی از ۸ کشور جهان است.
هنر دیجیتال حاصل پیوند اندیشههای خلاقانه و هنرمندانه با علوم نوینی است که دسترسی به آنها بر همگان میسر نیست. هزینه بالای تولید آثار دیجیتال، نیاز به ابزار و تجهیزات و همچنین محل مناسب برای ساخت و نمایش آثار، از مشکلات هنرمندان عرصه دیجیتال است که باعث میشود به ندرت آثار آنها در سطح شهر دیده شود. سالانه هنر دیجیتال تهران در چند سال اخیر فرصتی را فراهم کرده است تا نسل جدید هنرمندانی که ایدههای خود را با تکنولوژی روز آمیختهاند، فرصت بروز استعدادهای خود را پیدا کنند.
این سالانه که در سالهای ابتدایی با دعوت از هنرمندان ایرانی و خارجی برگزار میشد، در هشتمین دوره خود فراخوانی را اعلام کرد تا بتواند طیف گستردهتری از هنرمندان را جذب کند. نتیجه این فراخوان حضور هنرمندان جوانی است که گرچه برای مخاطبان شناخته شده نیستند، اما آثار آنها توجه علاقهمندان را به خود جلب میکند.
از نکات قابل توجه در این سالانه ارائه آثار تعاملی است. هنرمندان ایرانی و خارجی در آثاری با ایدههای مختلف، حضور مخاطب را به بخشی از اثر خود تبدیل کرده و تصمیمات او را در شکلگیری اثر سهیم میکنند. از سوی دیگر آثاری در این مجموعه دیده میشود که به صورت گروهی شکل گرفتهاند و به جای نام هنرمند، نام یک گروه بر آنها دیده میشود. پیچیدگیهای تکنیکی موجود در بعضی از آثار سبب شده است افرادی با تخصصهای گوناگون در ساخت آن نقش داشته باشند و هر کدام با دانش خود، بخشی از پروژه را پیش ببرند. در آثار دیجیتال گاه نقش علوم و ابزار آنقدر پر رنگ میشود که مخاطب اثر هنری را به دنیای تکنولوژی و دانش پرتاب میکند.
هشتمین سالانه هنر دیجیتال تهران در گالری محسن میزبان آثاری متنوعی است. پروژه "منیهود" اثر گروه ایرانی هترومانوس، یکی از آثار به نمایش درآمده در این گالری است که برگزیده تاداگرنت 2018 است. تاداگرنت برنامه حمایتی هنر دیجیتال است که توسط گالری محسن راهاندازی شده تا شرایطی مطلوب برای بسط و تکمیل ایده هنرمندان فراهم آورد. برندگان این جایزه هر سال به موازات تادااکس سازه خود را به نمایش درمیآورند.
منیهود، چیدمانی دیجیتال است که بر مقوله تبدیل و تغییر شکل اطلاعات و دادههای کامپیوتری استوار است. جعبه شیشهای بزرگی روی میز قرار دارد و تا نیمه با مایع پر شده است. درون آن سه گوی فلزی بزرگ قرار دارد که با امواج آب حرکت میکنند و بر سطح این سازه هم مکعبهای کوچکی قرار دارد که منظم در کنار هم قرار گرفتهاند. اما نکته مهم، سهم مخاطب در این اثر است. او با قرارگیری در مقابل چند سنسور و حرکت دادن دستان خود به شکلهای مختلف، باعث تکان خوردن دایرهها و مکعبها و ایجاد حرکات مواج گوناگون در آنها میشود. در این اثر، مخاطب به عنوان فرمانروای موقت یک سرزمین معرفی شده است و گرچه قدرت او پایدار نیست، اما تاثیرات خود را بر این سرزمین خواهد گذاشت.
در اتاقی تاریک در گالری محسن اثری از مارسل شویتلیک با نام "نورودینامیک" به نمایش درآمده است. سه لته نورانی که بر دیوار نصب شدهاند، حرکات مداوم خطوطی رنگین را نمایش میدهند که نتیجه یک سیستم الگوریتمی است. این خطوط در واقع حاصل حرکات ضبط شده از موس کامپیوتر هنرمند هستند و این مسیرهای انتزاعی با دیدی خلاقانه بازیافت شده و طی یک پروسه وقتگیر در کامپیوتر تبدیل به تصاویر متحرک رنگارنگ شدهاند.
"نظم مختل" اثری از استودیو 7/1 است که مخاطب را در فضایی بسته در معرض صداها و نورهای مهاجم قرار میدهد. هرمی چند ضلعی که داخل آن با آینه پوشیده شده و حضور مخاطب را تکثیر میکند، محلی است که او را گیر انداخته تا شنونده اصوات ناخوشایندی باشد که باعث اضطراب و ناراحتی انسان میشوند. این اثر برگرفته از محیط زندگی شهری و شرایطی است که بر انسان تحمیل شده است و در طولانی مدت میتواند عوارض متعددی برای انسان در پی داشته باشد.
رافائل اسکی هنرمندی است که با اثری به نام "بی چهره" در این سالانه حضور دارند. دوربینهایی که بر روی پایه قرار گرفتهاند با هر قدم مخاطب، به سوی او میچرخند و لحظهای از حرکات او غافل نیستند. این دوربینها قصد دارند تمام جزییات وجود شخص را ثبت کرده و به نمایش بگذارند، اما آنچه درنهایت بر روی صفحه نمایش دیده میشود، انسانی بیچهره است. انسان معاصر که در همهمه و اغتشاش زندگی امروز، هویت خود را از دست داده و هیچ وجه شاخصی برای شناخته شدن ندارد.
اما در مرکز نبشی نیز چیدمانهایی از هنرمندان ایرانی و خارجی به نمایش درآمده است. " اوه ( ) من" نام اثری از نُریوکی سوزوکی است که ارتباطی مستقیم با لحظه و زمان حال دارد. بر روی یک سطح سفید، حجم انبوهی از سیمهای رنگی دیده میشود که یک سر آنها به مدارهای الکترونیکی متصل است و در سر دیگر آنها اسپیکرهای کوچکی دیده میشود. صداهای درهمی به گوش مخاطب میرسد که توانایی تشخیص آنها را ندارد و مشخص نیست که مفهوم خاصی را دربردارند یا خیر. اما این صداها در واقع واژه "خدا" را به 48 زبان مختلف به گوش مخاطب میرسانند. این ماشین بیوقفه، تایملاین توییتر را زیر نظر دارد و هنگامی که یک توییت کلمه خدا را دربر میگیرد، اسپیکر هم زمان عبارت "اوه خدای من"را به همان زبان پخش میکند.
علی هنرور و آنتونین ژوس، دو هنرمند از دو کشور مختلف هستند که اثری با نام "واقعیتهای دیجیتال" را ارائه کردهاند. در این چیدمان شاهد حضور یک درخت رنگارنگ هستیم که در مرکز صحنه قرار دارد و در چهار طرف آن مانیتورهایی قرار گرفتهاند. فضای تاریک محیط با نوری که از تصاویر در حال حرکت در مانیتورها به وجود آمده است روشن شده و مخاطب توان دیدن درخت را پیدا میکند. اما ارتباط میان مجسمه و دستگاههای پخش تصویر تنها به همین موضوع محدود نمیشود. در واقع آنچه در صفحههای نمایش دیده میشود، تصویری دیجیتالی و دگرگونه از همان درخت است. خطوط، حجمها و فرمهای هندسی که به شکلهای مختلف در 4 مانیتور دیده میشوند، برخوردهای گوناگون یک دستگاه دیجیتال با سوژهای واقعی را نمایش میدهند.
"وقفه" اثری از آیناز علیپور است که ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻯ ﺗﻜﺮﺍﺭﻯ را به نمایش گذاشته است. صفحه نمایشی که مقابل بیننده قرار دارد، تصاویری را نشان میدهد که از داخل لنز چشمی درِ خانه دیده شدهاند. علیپور در طول مدتی مشخص تصویر افراد پشت این لنز و مکالمات آنها با خود به عنوان مالک خانه را ضبط کرده است و مخاطب میتواند با انتخاب هر صحنه، شنونده حرفهای شخص متقاضی ورود به خانه، با شخصی که در زمانی اندک قدرت فرمانروایی و راه دادن یا ندان او به درون خانه را دارد، بشنود.
"شهر فرنگ" نام اثری از اشتفانی ریتلر است که به ارتباط میان انسان و حیوان، و فرآیند تولید غذای انسان از حیوات توجه دارد. درون جعبهای شیشهای که بر دیوار نصب شده است، پرهای سفید مرغ قرار دارد که با حرکت موتورهای زیر جعبه و جابهجایی هوای حاصل از آن، به بالا حرکت کرده و با توقف موتورها، ناگهان به پایین میریزند. اگرچه فضای لطیف ناشی از سفیدی و سبکی پرها، در نگاه اول تصویری زیبا را ایجاد میکند، اما هنرمند قصد دارد توجه مخاطب را به نقش حیوانات در زندگی مصرفی روزمره انسان جلب کند.
هشتمین سالانه هنر دیجیتال تهران در دو فضای نمایشگاهی گالری محسن و مرکز نبشی میزبان بیش از ۳۰ چیدمان است و طبقات هنری آواسنتر محل برگزاری ۱۵ اجرای دیداری- شنیداری و نمایش ویدیو به همراه ۱۲ گفتوگوی هنرمندان درباره آثارشان و ۱ نشست درباره هنر، دانش و تکنولوژی هستند.
علاقهمندان تا ۲۵ آبان میتوانند به نشانی خیابان ویلا، نبش کوچه خسرو، پلاک ۵۱ ، مرکز نبشی - اتوبان مدرس شمال، ظفر شرقی، کوچه ناجی، خیابان فرزان، خیابان نوربخش، بلوار مینا، پلاک ۴۲، گالری محسن و خیابان پاسداران، خیابان موحد دانش(اقدسیه)، جنب سفارت چین، مجتمع تجاری آواسنتر، طبقات هنری مراجعه کنند.