سرویس تجسمی هنرآنلاین: "اتاق برق" نام فضایی است که در مدت فعالیت خود به معرفی هنرمندانی کمتر شناختهشده و ارائه آثار هنری آنها پرداخت. این مجموعه که با حمایت زیرزمین دستان به فعالیت میپرداخت، در مدتی در حدود ۱۴ ماه، پنجاه پروژه را به نمایش درآورد و آخرین نمایشگاه خود را هفته گذشته به پایان رساند.
اشکان زهرایی مدیر هنری این مجموعه درباره نحوه آغاز فعالیت "اتاق برق" گفت: چند سال از همکاری من با هرمز همتیان، مدیر زیرزمین دستان میگذرد و در این مدت کارهای متفاوتی را تجربه کردهایم. چند سال پیش پروژههایی خارج از فضای زیرزمین دستان داشتیم که نام آنها را "بیرون از دستان" گذاشتیم. این پروژهها به شکل پاپآپ در فضایی بیرون از گالری انجام میشد و کارهایی مثل "قنادی شیرین" در یک قنادی در آستانه تخریب شکل گرفت و یا مدتی در فروشگاههای خالی مجموعه سام سنتر به اجرای رویدادها و نمایش آثار پرداختیم.
او درباره نحوه شکلگیری اتاق برق گفت: همراه با هرمز همتیان، همیشه به دنبال فضایی بودیم که بتوانیم در آن پروژههای کوچک تجربی را اجرا کنیم و در عین حال همیشه در دسترس ما باشد که بتوانیم برای آن برنامهریزی کنیم. سرانجام بخشی از ساختمان وی کافه که در واقع اتاق کنترل برق و انبار آن مجموعه بود به ما پیشنهاد شد و تصمیم گرفتیم بخشی از آن را که ویترینی به سوی خیابان داشت برای کار خود آماده کنیم تا عابران بتوانند از بیرون هم آثار را ببینند.
زهرایی ادامه داد: این کار را با الهام از پروژههای تجربی که در تهران یا کشورهای دیگر دیده بودیم انجام دادیم و برنامهریزی فشردهای داشتیم تا آثار بیشترین تعداد هنرمندان را در کمترین زمان نمایش دهیم. در این مسیر از اتفاقات متعددی الهام گرفتیم، مانند نمایشگاههای گالری طراحان آزاد که پروژههای تجربیتری نسبت به گالریهای دیگر برگزار میکرد، پروژههای گالری ۱۳ خیابان ونک، برنامههای تجربیتر گالری امکان و راهنماییهای افراد مختلف برای ما بسیار مفید بود.
او درباره نحوه انتخاب هنرمندان گفت: در طول سالهایی که به عنوان نویسنده، کیوریتور و هنرمند تجسمی کار کردهام با افراد زیادی آشنا شدهام که میگفتند پروژههای تجربی دارند که نمیدانند کجا باید آنها را اجرا کنند. بنابراین با آنها تماس گرفتم و افراد دیگری را هم دعوت کردیم تا در نهایت 50 پروژه انتخاب شد. بسیاری از هنرمندانی که با آنها کار کردیم تا به حال آثار اینچنینی خود را نمایش نداده بودند و این نمایشگاهها فرصتی شد که آثار متنوعی در ژانرها و ایدههای مختلف به نمایش درآید و فرصتی برای ارتباط افراد و یادگیری از یکدیگر ایجاد شود.
زهرایی با اشاره به تفاوت محل نمایش آثار تجربی با سایر آثار هنری گفت: در کشور ما معمولا اولین فکر افراد پس از خلق اثر هنری این است که باید به گالری مراجعه کنند، اما این عجلهای است که فایده ندارد و در جوامع توسعه یافته راههای مختلفی برای ارائه آثار و پروژهها وجود دارد. ما قصد داشتیم کاری کنیم که به هنرمندان بگوییم شما با داشتن یک اتاق کوچک و نمایش یک کار تمیز میتوانید مخاطب خود را جلب کنید. کافیست چند هنرمند با هم استودیویی را ایجاد کنند و کار خود را آنجا نمایش دهند، حتی اگر هم از این کار به نتیجه نرسند، نباید امکان تجربه کردن را از خود بگیرند.
زهرایی ادامه داد: در ایران گالری نقش مرکزی و کلیدی در فضای هنر پیدا کرده است و اشتباه هنرمندان این است که فکر میکنند از ابتدا باید به گالری مراجعه کنند، در حالی که گالری در مرحلهای کاربرد دارد که هنرمند آمادگی رعشه تجاریتر اثر خود را دارد. هنرمند میتواند ابتدا آثار خود را به اطرافیان، به هنرمندان و کیوریتورها نشان دهد و به استودیوی افراد مختلف سر بزند تا بعد از طی این پروسه به گالری برسد. در این مرحله هم بهتر است یک گالری پیدا کند که با آن هماهنگی داشته باشد و بتواند با آن کار کند.
زهرایی افزود: جذابیت "اتاق برق" برای من این بود که در این فضا آثاری را نمایش دادیم که اصلا لازم نیست در گالری نمایش داده شوند. بخش مهم کار گالری تلاش برای فروش اثر هنری و درآمدزایی است، اما فضاهای تجربی معمولا با حمایت افراد یا نهادها به وجود میآیند و در نتیجه تلاشی برای فروش آثار نمیشود. هرچند که تعدادی از آثار ارائه شده در اتاق برق مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و خریداری شدند، اما باز هم قیمتهای پایین و در دسترس برای آنها درنظر گرفته شد. با پایان فعالیت اتاق برق، هماکنون تمرکز ما روی انتشار کتابی درباره این مکان است که تمام پروژهها به صورت کامل و با جزییات معرفی شوند و روند کار تشریح شود.