به گزارش هنرآنلاین، ویژه برنامه سوگواری اربعین حسینی با افتتاح نمایشگاه عکس "تبارآتش" علی سلیمانی، نقالی ابوالفضل ورمزیار، "شعرخوانی عاشورایی محمداسعدی و اکران مستندعاشورایی "آب ،خاک، آتش" ساخته محمدحسن حیاتی پور و سخنرانی استاد سیدفرید قاسمی حافظه تاریخ مطبوعات ایران عصر سه شنبه 16آبان درفرهنگ سرای ارسباران برگزارشد .
دکتر جواد بختیاری(نقاش وخوشنویس)، مجیدرجبی (معمارو مدیرعامل خانه هنرمندان)، خانم نودا از مرکزفرهنگی سفارت ژاپن ، وحید موسائیان (کارگردان) ،سیدسیامک موسوی( نویسنده، پژوهشگرومنتقد) و محمدجواد ادبی (مدرس عرفان اسلامی) در این برنامه حضورداشتند .
این برنامه با طنینن سنج دمام و اعلام عزاداری اربعین حسینی شروع شد. سیدفرید قاسمی با تاکید براینکه "آیین گِل" در بهترین شکل در روزعاشورا انجام می شود خاطرنشان کرد: اسلام سال 21 هجری به استان لرستان وارد شد و رویداد عاشورا متعلق به سال 61 هجری است و اینکه لرستانی ها از چه زمانی شیعه شدند جای بحث دارد .
قاسمی برجسته ترین صاحب نظر تاریخ مطبوعات ایران در ادامه افزود: در برخی منابع متاخرین آمده است، در دوره آل خورشید یا خورشیدزادگان لرستانی ها شیعه شدند. البته به نظر درست نمی رسد. پس از انتصاب اجباری حضرت رضا(ع) و اقامت تبعیدگونه ایشان به شهر مرو و طوس ، نزدیکان ، بستگان و آل هاشم به صورت گسترده به ایران مهاجرت کردند که این سفر اقامت مخفیانه و شهادت آنان را در ایران در پی داشت . این رویداد از سویی باعث گسترش تشیع در ایران به خصوص در استان لرستان شد. همچنین روایت دیگری است که می گویند سال 203 قمری که امام هشتم (ع) به شهادت رسیدند، همراهان ، برادران و فرزندان ایشان به نقاط مختلف ایران رفتند و و سرآغاز شیعه شدن لرستانی ها را در آن زمان رقم زد .
فریدقاسمی مولف کتاب پیشینه ارتباطات و تاریخ مطبوعات خرم آباد در خصوص کسب اجازه برای برگزاری مراسم عزاداری حسینی یادآورشد: در منابع گوناگونی آمده سال 1352 هجری قمری زمان آل بویه توسط معزالدوله دیلمی، آیین عاشورا و برگزاری مراسم عزاداری رواج یافت . همچنین در خرم آباد و لرستان نیز این آیین در اوج خود تحت عنوان " آیین گِل" تبلور پیدا کرد .
فرید قاسمی با تاکید براینکه در بسیاری از متون تاریخی و کتب خطی سامان دهی آیین گِل را به دوره صفویه نسبت دادند گفت : تا 90 سال پیش دو هیئت در دو محله وجود داشت که تا 35 یا 40 سال پیش به علت وسعت شهر به 5 تا 6 هیئت رسد و امروزه غریب به 500 هیئت ثبت شده است . این هیئت ها همواره گرداندگانی داشتند ، زمانی کدخدای ده و زمانی مسئولینی دگر که نوحه خوانان با آنها هماهنگ بودند ظهور و بروز این آیین از سپیده دم روز عاشورا تا پایان این روز است و عزاداران از 25 ذی حجه با برنامه های خاص ، شست و شو ، نذری ، برپایی خیمه ها و تکیه ها مقدمات را فراهم می آوردند.
وی در ادامه افزود: برای انجام " آیین گِل" در محرم کسانی که مسئولیت دارند به اطراف شهر می روند و یک نوع خاک نرم انتخاب تا به محل هیئت بیاورند و روز نهم محرم در هیئت خاک را بعد از غربالگری با آب و گلاب در حوضچه هایی از آجر با ورق هایی آهنی به عرض و طول 3 متر و ارتفاع 30 سانتی متر آماده می‌سازند.
محمدجواد ادبی دکتری عرفان و فلسفه اسلامی در بخش دیگر این برنامه گفت: خاک در ادبیات عرفانی مرهم است و زخم انسان با خاک درمان می شود . خاکی که مبنای ابوتراب است و خاکی که می توانی با آن سجده و خورده شود دارای تقدس است. ابوتراب و همان خاک کیمیا یعنی همان "آیین گِل" .
محمد اسعدی در بخش دیگر برنامه افزود: یکی از حماسه های عاشورا که منبع بسیاری از فعالیت های هنری شد؛ حماسه و فداکاری اباالفضل عباس(ع) است . وی سپس یکی از سروده هایش را برای حاضرین خواند .
ابوالفضل ورمزیاربا تاکید براینکه در بیان داستان کربلا باید از وهم و دروغ بپرهیزیم گفت: شگفتی زندگی امامان معصوم آنقدر هست که نیازی به تحریف و پرگویی نداشته باشد. وی در ادامه به نقالی از واقعه کربلا و روز عاشورا پرداخت .
پخش مستند "آب ،خاک، آتش" ساخته محمدحسن حیاتی پور با موضوع "آیین گِل" شهر خرم آباد از شهرهای استان لرستان در ظهر عاشورا بخش دیگر این برنامه بود .
همچنین نمایشگاه عکس "تبارآتش" با آثارعلی سلیمانی متولد سال 1381 با تصاویری از آیین گِل در این برنامه برپابود .
اکران و نقد فیلم های مستند عاشورایی" چّمّر، خّرّه ، صدای باد، ساقی ، خاک در قاب" با حضور سیدسیامک موسوی (نویسنده، پژوهشگر و منتقد) بخش دیگر برنامه " افق های نو" ویژه اربعین حسینی در فرهنگ سرای ارسباران بود .