سرویس تجسمی هنرآنلاین: روز ٣٠ شهریورماه لابی طبقه ششم بازار چارسو در تهران میزبان یادمان آتشنشانهایی بود که در حادثه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو، فداکارانه جان خود را از دست دادند. طراحی تندیس فرشته نگهبان برعهده "مریم کی‌بخت" بوده و توسط هما ساداتیان و گروه تصویرگران هنر موگه ساخته شده است. عباس حبیبی مدیر این پروژه در گفت و گو با هنرآنلاین گفت: شروع این پروژه به 4 سال قبل و زمانی برمی‌گردد که آتشنشان امید عباسی، جان بچه‌ای را در یک ساختمان نجات داد و خود به کما رفت و پس از اهدای عضو و نجات دادن دو انسان دیگر، درگذشت. آن زمان به این فکر کردیم که به عنوان هنرمند چگونه می‌توانیم ابعاد مختلف این قهرمانی را نشان دهیم و بگوییم با وجود اینکه فرهنگ ایثار و فداکاری در حال از بین رفتن است هنوز چنین افرادی وجود دارند.
حبیبی ادامه داد: کاراکتر فرشته نگهبان برهمین اساس طراحی شد و متنی هم بر اساس داستان فداکاری امید عباسی نوشته شد که ترجمه آن را برای آتشنشانهای 30 شهر دنیا ارسال کردیم و از آنها خواستیم اگر با این ایده همراه هستند به کمپین ما بپیوندند. در نهایت آتشنشانهایی از 16 شهر دنیا به ما پیوستند و در محل خدمت خود با لباس آتشنشانی و در دست داشتن تصویر امید عباسی و فرشته نگهبان، عکس‌هایی تهیه کردند و برای ما فرستادند. این اتفاق بازتاب گسترده‌ای داشت و حتی تلویزیون فرانس 24 یک گزارش ویژه از آن تهیه کرد.
او در مورد ادامه فعالیت‌های این گروه گفت: در مرحله بعدی فراخوانی برای هنرمندان تصویرگر اعلام کردیم تا تصویرگری را در خدمت فداکاری آتشنشانها قرار دهند. در نهایت مردادماه 93 نمایشگاه آثار هنرمندان در گالری ایده برپا شد و 30 اثر از هنرمندان ایرانی به همراه 10 اثر از هنرمندان خارجی به نمایش درآمد. در همان زمان خیلی تلاش کردیم کاراکتر فرشته نگهبان را وارد عرصه‌های دیگر مانند هنر شهری کنیم تا ارتباط آن با مخاطب بیشتر شود ولی حمایتی از جانب دولت و شهرداری نشد و این طرح به نتیجه نرسید.
حبیبی افزود: وقتی حادثه پلاسکو پیش آمد تصمیم گرفتیم دوباره این کار را پیگیری کنیم و برای آتشنشانهایی که در این حادثه جان خود را از دست دادند و آنهایی که زنده ماندند، در قالب هنر کاری انجام دهیم. اما این بارهم طرح ما از طرف سازمان زیباسازی شهر تهران حمایت نشد و سرانجام در اردیبهشت ماه تصمیم گرفتیم با هزینه شخصی این کار را انجام دهیم.
او در مورد دلیل انتخاب مجموعه چارسو برای نصب تندیس گفت: آنجا مانند پلاسکو یک مرکز خرید است و محل آن هم در نزدیکی پلاسکو قرار دارد. در نهایت 30 شهریورماه تلاش‌های ما به ثمر نشست و توانستیم یادمانی با ارتفاع 3 متر را که با مواد قابل بازیافت ساخته شده است در پردیس چارسو نصب کنیم. این تندیس توسط آقای کمانی که از آتشنشانهای بازمانده حادثه پلاسکو هستند، رونمایی شد. همچنین ویدئویی توسط علی اشکان‌نژاد و مجید حیدری ساخته شد که در همان فضا نمایش داده می‌شود تا با مخاطبانی که در لابی مجموعه منتظر دیدن فیلم هستند ارتباط برقرار کند تا کمی به مسایل پیرامون شغل آتشنشانی فکر کنند.
حبیبی ادامه داد: این چیدمان تا 30 دی که سالگرد حادثه پلاسکو است در پردیس چارسو باقی می‌ماند و سعی می‌کنیم در آن روز هم برنامه خاصی برای بزرگداشت آتشنشانها تدارک ببینیم.
او در مورد بازخوردهای این کار گفت: این حرکت بازخورد خوبی داشته و همه دوست داشتند با مجسمه عکس یادگاری بگیرند چون می‌دیدند این مجسمه با آنچه در سطح شهر وجود دارد متفاوت است و در عین حال آنها را یاد پلاسکو می‌اندازد. این فرشته بالدار در فضایی غیر رئالیستی و بدون جنسیت ساخته شده و سعی شده بدون داشتن یک نگاه تلخ، در جهت قهرمان‌سازی و ایجاد فضایی امیدوارکننده به کار رود. ما قصد داشتیم ضمن ادای احترام به آتشنشانهای شهید، نشاط، شادی و امید برای قهرمان‌هایی که زنده هستند و در آتشنشانی فعالیت می‌کنند، بسازیم.
فرشته‌های اطراف ما
مریم کی‌بخت طراح کاراکتر "فرشته نگهبان" نیز در گفت و گو با هنرآنلاین گفت: ما برندی با نام "موگه" داشتیم که در آن به تصویرسازی آدم‌های عادی به عنوان "فرشته‌هایی که اطراف ما زندگی می‌کنند" برای بچه‌ها پرداخته و آنها را روی لیوان، تی شرت و... چاپ می‌کردیم. سال 93 امید عباسی جان خود را برای نجات یک کودک فدا کرد و چون کار من با کودکان ارتباط داشت این موضوع بسیار برایم مهم بود. تصمیم گرفتم این کاراکتر را تصویر کنم چون فکر می‌کردم چه طور ممکن است انسانی به آن درجه از ایثار برسد تا جان خود را فدای نجات دیگران کنند.
این تصویرگر ادامه داد: از آن زمان شغل آتشنشانی برایم مهم شد و کاراکتر فرشته نگهبان شکل گرفت. از ابتدا قرار بود این تصویر برای کودکان باشد بنابراین جنسیت خاصی برای آن در نظر نگرفتم، چون اگر جنسیت داشت فقط دخترها یا پسرها با آن همذات پنداری می‌کردند. دست‌های این فرشته در تصویر دیده نمی‌شود و تا زمانی که حجم آن را نساختیم کسی نمی‌دانست در دست او چیست. اما حالا مشخص است که سه شاخه گل به نشانه سه عضوی که امید عباسی اهدا کرد، در دست فرشته قرار دارد.
کی‌بخت ادامه داد: این تندیس در مدت یک ماه با تکنیک پاپیه ماشه (خمیر کاغذ) ساخته شد. به دلیل اندازه بزرگ آن هم اجزای مختلف آن ساخته شده و بعد در پردیس چارسو به هم وصل شد. طرح اولیه در زمان ساخت کمی تغییر کرد چون شهدای بیشتری به آتشنشانها اضافه شده بودند و می‌خواستیم این طرح نماد همه آنها باشد. سکوهایی در فضا قرار گرفت که وسایل باقی مانده از آتشنشانهای پلاسکو روی آنها قرار داشت و همه آنها بال داشتند. در واقع استفاده از نماد بال به نشانه پرواز کردن و آسمانی بودن این فرشته‌ها است. البته این کاراکتر صرفا برای شهدای آتشنشان نیست بلکه برای همه آنها است. بودن آنها در کنار ما حس امنیت می‌دهد چون می‌دانیم کسانی اطراف‌مان هستند که جان ما برایشان مهم است.
او افزود: سه سال از خلق این کاراکتر گذشته اما در این مدت باز هم آتشنشانهایی بودند که جان خود را فدا کردند و من مطمئن هستم اگر باز هم چنین اتفاق‌هایی بیفتد این افراد با وجود علم به سرنوشت خود، چنین فداکاری خواهند کرد. این موضوع به من انگیزه می‌دهد تا بدون هیچ حمایتی تلاش کنم و هزینه و انرژی صرف کنم تا به نوعی بتوانم از آنها تشکر کنم.