به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر ، نشست "کپی یا اقتباس، چالشی در هنر معاصر" با حضور ابراهیم حقیقی (طراح گرافیک)، بهروز دارش (مجسمه ساز)، کورش گلناری (مجسمهساز) و مجتبی آقایی (عکاس)، عصر روز گذشته،24 تیر در سالن سینما تِک موزه هنرهای معاصرتهران ، برگزار شد.
در ابتدای این نشست، مجتبی آقایی گفت: با بررسی فعالیتهای هنرهای تجسمی درچند سال اخیر ،بحث کپی به تناسب زمان هر از چندگاهی به ویژه از منظر رسانهها داغ میشود و جریان اطلاع رسانی قلمداد میشود.هنرهای تجسمی یک حوزه چند وجهی است که یکی از جنبههای آن جنبه نمایشی و اجرایی آن است و باید کمک شود تا جریان اصیل و درست خود را پیدا کند .قطعاً حوزه تجسمی نیازمند نشستهای تئوریک و نظری بسیاری است.وی با تاکید بر تأثیر هنر بر حوزههای مختلف از جمله اقتصاد ادامه داد: همواره اینگونه به نظر میآید که هنر از اقتصاد وام میگیرد در حالیکه هنر میتواند کنشگر درستی در حوزههای مختلف حتی اقتصاد باشد و در رخدادهای اجتماعی و دیپلماسی هنر و تعاملات جهانی ، به ویژه هنرهای تجسمی ،میتواند نقش مهمی را بازی کند. باید از جریان کلی موضوع کپی آگاه شویم و راهکارهایی برای این موضوع انتخاب کنیم.
در ادامه نشست ، ابراهیم حقیقی درباره مسئله کپی یا اقتباس در خلق آثار هنری گفت: قطعاً پیشآمدهایی در حوزه هنررخ داده است که سبب ایجاد گفتوگوها شده است. با نگاه به گذشته، سوابق کپی کردن و یا دعوی کپی را مکرراً دیدهایم.گویا این خصلت انسان و یک ناگزیری است که اگر اثری موفقیت آمیز باشد قطعاً باید از آن کپی کرد.مسئله ما این است که قانون روشنی در این زمینه وجود ندارد و هر گاه مسئله ایای به وجود میآید مسئولان تنها درصدد آشتی دادن طرفین هستند. وی همچنین در مورد حراجهای هنری افزود: وقتی اثری کپی وارد حراجهای هنری میشود که در آن رقمهای بالایی رد و بدل میشود قطعاً با ادعای تقلب و اثبات آن، باید برای آن راه حلی تبیین شده باشد وگرنه ادعا تلقی میشود و میتواند در رسانههای جمعی در مورد آن جنجال کرد و از منافع آن بهره برد.پیوستن به کنوانسیون کپیرایت یا قانونگذاری درست در این زمینه میتواند سدی برای کپی آثار هنری شود. در جشنوارهها و بینالهایی این اتفاقات به وفور رخ میدهد و شخصاً شاهد آن بودهام و فکر میکنم دبیر و دبیرخانه باید جوابگوی آن باشند.میتوان با طراحی مکانیزمی ،آثار کپی یا آن دسته از آثاری که شائبه آشنایی با آثار دیگر را دارند شناسایی کرد.
در بخش دیگر این مراسم، بهروز دارش درباره مشکل کپی بودن آثار هنری اظهار داشت: هیچ اثر هنری در دنیا قائم به ذات نیست.تمام اثار هنری از پیشینه خود بهره زیادی میبرند.زمانی که هنرمندی اثری خلق میکند باید به وفورازگذشتگان خود استفاده کند. بسیار مشکل است که بخواهیم مطلقاً بگوییم یک کار کپی است یا خیر.ضمن آنکه در این موضوع نمیتوانیم معیارهای مقداری به کار ببریم.وی در ادامه گفت: تکامل وابسته به دوران قبل است .اگر به درسگفتارهای میشل فوکو توجه کنیم ، میگوید جهان تفسیر تفسیرهاست.یعنی ما با مجموعه داناییهای امروز به گذشته خود مینگریم پس مسئاله دراماتیک است.در درون هر اثر هنری از انسانهای دیگری وجود دارد.اگر توان داشته باشیم باید تمام گذشته خود را به خدمت بگیریم.
کورش گلناری در پایان بخش اول این نشست گفت:، اقتباس بحثی است که از ابتدای تاریخ هنر مطرح شده است.البته من این موضوع را فراتر از تاریخ هنر می دانم.افلاطون اولین فیلسوفی است که این چالش را فرا راه اثر هنری و هنرمند میداند.افلاطون به تقلید از تقلید اشاره میکند و آن را بازنمایی از چیزی میداند که در عالم دیگری نقش بسته است.موضوع به چالش کشیدن ارزشی اثر هنری به جایی میرسد که نیچه میگوید:هیچ واقعیتی وجود ندارد و تمام آنچه در پیرامون ما وجود دارد ، تفسیر است و این تفسیر و فضای چالشی در دورههای بعد به وجوه مختلفی از جمله محتوایی و فرمی دسته بندی پیدا میکند.وی در ادامه گفت: وجوه فرمی دستمایه ذهنیت مدرنیسم هنری میشود و فرمالیستها با رد کردن محتوا به تفسیر اثر هنری میپردازند.مهمترین نکته که باید به آن اشاره کنم بحث از تفسیر است که به تجزیه اثر هنری میپردازد .
این هنرمند در ادامه افزود:اینکه ایده اثری را از مرجعی گرفته باشیم، در صورتیکه در استیتمنت ذکر شده باشد موردی ندارد، اما متاسفانه امروزه به اصول اخلاقی پایند نیستیم و منبع را ذکر نمیکنیم و تصور میکنیم که دیگران نیز ازآن آگاه نمیشوند.
در ادامه نشست تخصصی "کپی یا اقتباس چالشی در هنر معاصر"راهکارهایی از سوی اعضای پنل، دبیر نشست و هنرمندان حاضر در جلسه عنوان شد.همچنین مجتبی آقایی لزوم و ادامه برگزاری این نشستها تاکید کرد.
گفتنی است ، در نشست تخصصی "کپی یا اقتباس چالشی در هنر معاصر" که با حمایت دفتر هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همکاری موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر و موزه هنرهای معاصر تهران عصر روز گذشته برگزار شد،هنرمندان برجسته عرصه تجسمی و همچنین روسای انجمنهای مختلف هنری حضور داشتند .