سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه "رویکردها و گرایش‌ها در هنر معاصر ایران" با ارائه آثاری از 40 هنرمند جوان و نسل میانی هنرهای تجسمی ایران که زوایایی متنوع از جریان‌های هنری کشور را بازتاب می‌دهد بیست و یکم اردیبهشت ماه سال جاری در گالری پردیس ملت گشایش یافت. نمایشگاهی به همت موسسه فرهنگ و هنر ماندگار و با کیوریتوری فرناز محمدی که به دلیل استقبال بعد از تاریخ 19 خرداد ماه که به عنوان پایان نمایشگاه در نظر گرفته شده بود تا 15 تیر ماه تمدید شد تا علاقمندان بیشتری بتوانند از این نمایشگاه دیدن کنند.
زهرا گلشن، مدیر موسسه فرهنگ و هنر ماندگار که برگزارکننده این نمایشگاه است در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره شکل‌گیری این نمایشگاه توضیح داد: " هنر معاصر ایران به پیشروترین هنر ایران در عرصه بین‌المللی تبدیل شده است و شایسته است نمایشگاه‌هایی با رویکردهای پژوهشی روند حرکتی آن را به تحلیل و واکاوی بنشینند؛ موسسه فرهنگ و هنر ماندگار که به تازگی متولد شده است قصد دارد گام‌های جدی در این زمینه بردارد. ارائه حرفه‌ای آفرینش‌های هنری در همه زمینه‌های هنر یک فن و تخصص روزآمد است که کشورهای صاحب هنر را از دیگران متمایز می‌کند، متاسفانه هنر ایران از این منظر دچار کاستی‌های بسیار است؛ یکی از برنامه‌های ما فراهم آوردن امکاناتی‌ست که چهره‌ای شایسته و زیبنده از هنر ایران را بازتاب دهد."
این نمایشگاه البته موافقان و مخالفان هم دارد؛ به خصوص که عنوان این نمایشگاه به عقیده بسیاری از هنرمندان، عنوان مناسبی نبود. هر چند آن‌ها اعتقاد دارند که برگزارکنندگان می‌توانند در شکلی هماهنگ‌تر با استمرار این رویداد وجوه مختلف هنر معاصر را در شکلی پژوهشی ارائه و بررسی کنند.
فعالیت‌های بخش خصوصی در عرصه نمایشگاهی قابل تقدیر است
قدرت‌الله عاقلی هنرمند باسابقه مجسمه‌سازی کشور که آثارش در این نمایشگاه به نمایش در آمده است به هنرآنلاین گفت: در زمینه هنر و به خصوص هنرهای تجسمی، رویدادهایی از این دست همواره در دنیا از سوی مراکز ملی و ارگان‌ها دولتی برگزار می‌شود؛ اما متاسفانه چون چنین حرکت‌هایی در زمینه‌های مختلف رخ نمی‌دهد، بخش خصوصی با بودجه و امکانات اندکی وارد چنین عرصه‌ای می‌شوند.
او ادامه داد: هر چند این نمایشگاه‌ها کم و کاستی‌هایی دارد و می‌تواند بهتر و باشکوه‌تر برگزار شود اما با بضاعت بخش خصوصی، برگزاری چنین رویدادی قابل تقدیر است و اجازه نقد را می‌گیرد.
این هنرمند مجسمه‌ساز گفت: من به نمایشگاه‌های همچون "رویکردها و گرایش‌ها در هنر معاصر ایران" نگاه مثبتی دارم و معتقدم این فعالیت‌های اندکی هم که وجود دارد به همت بخش خصوصی صورت گرفته است و تنها از دریچه رقابت‌های این چنینی است که می‌شود به بهبود این شرایط و کیفیت نمایشگاه‌ها امیدوار بود.
عاقلی اظهار داشت: اگر نقدی بر نمایشگاه "رویکردها و گرایش‌ها در هنر معاصر ایران" وارد باشد به نظر به اصل آن نیست و باید به اجرا باشد که آن هم با توجه به امکانات و کنار هم قرار دادن هنرمندانی و با توجه به عدم وجود بینال‌هایی با بودجه‌های کلان خود انرژی برای هنرمندان است و ما اگر منصف باشیم تکرار این اتفاق‌های کوچک در مقایسه با رویدادهایی این چنین در جای جای جهان که با حمایت دولت‌ها صورت می‌گیرد، می‌تواند تاثیرگذار باشد و اگر بخش خصوصی نبود، نمایشگاه‌های اینچنین هم تعطیل می‌شد.
این نمایشگاه جنبه حمایتی داشت
وحید چمانی دیگر هنرمند حاضر در نمایشگاه "رویکردها و گرایش‌ها در هنر معاصر ایران" به هنرآنلاین گفت: این نمایشگاه به عقیده من بیشتر جنبه معرفی چهره‌های جدید در کنار چهره‌های شناخته‌تر شده را داشت تا به گونه‌ای آن افراد پرومنت شوند. عنوان این نمایشگاه در حقیقت سنخیتی با خود نمایشگاه نداشت و بیشتر آثار ارائه شده تحت تاثیر آثار تثبیت شده‌تر بودند و نمی‌توان برچسب آوانگارد و یا پیشرو را روی آن‌ها زد.
او ادامه داد: برخی تعریف‌ها از لحاظ فرهنگی مناسباتی با تاریخ و اندیشه ایرانی ندارد. در حقیقت معاصر بودن با تعریف زمان خطی در غرب و روند حرکتی هنر و فلسفه بررسی شده است و ما مکاتب هنری نداشتیم که بخواهیم بر آن اساس هنر خودمان را دسته‌بندی کنیم و به همین دلیل دسته‌بندی و تعریف معاصریت با تعریفی غربی به نظر کار صحیحی نیست و این‌ها تعریف‌های به خصوصی در تاریخ هنر غرب است و جایی در تعاریف تاریخ هنر ما ندارد.
این هنرمند نقاش گفت: این نمایشگاه در حقیقت می‌خواسته آثار افرادی را به نمایش در بیاورد که هر کدام مبدع جریانی تازه در هنر بودند.
چمانی گفت: اگر صادقانه بنگریم این نمایشگاه بیشتر جنبه حمایتی داشت. به نظرم برگزارکنندگان این نمایشگاه قصد داشتند برخی عناوین و اسم‌ها را که تعدادشان کم هم نبود در کنار چهره‌های شناخته شده‌تر معرفی کنند. البته این مسئله به ذات اشکالی ندارد و بسیاری از هنرمندان سرشناس امروز هم از این طریق شناخته شدند.
ایجاد شوق در هنرمند موجب غنای این نمایشگاه می‌شود
کامبیز صبری هنرمند مجسمه‌ساز نیز به هنرآنلاین گفت: معاصریت و واژه معاصر کلمه دقیقی است و استفاده از آن نیز باید با دقت صورت بگیرد ، چرا که این واژه به دوره‌ای صد ساله اتلاق می‌شود و متاسفانه واژه‌های معاصریت و مدرنیته در معنایی مشابه به کار برده می‌شوند.
او ادامه داد: هنر مدرن از دوره‌ای و با تغییر نگاه هنرمندان و پرداختن به واقعیت و حرکت به سمت فضاهای آبسترکت و فیگوراتیو شروع شد و به جایی رسید که حتی در آثار افرادی هم چون موندریان به اشکال هندسی رسید که به نمادی در آثار هنری بدل شد و در معماری، طراحی صنعتی، نقاشی و مجسمه‌سازی و دیگر شاخه‌های هنر، شاهد حرکت‌هایی بودیم که انتزاعی بودند و به دلیل فاصله‌ای که با شکل سنتی هنر داشتند، مدرن تلقی شدند.
این هنرمند مجسمه‌ساز گفت: اما شاید آخرین رویکردها و جنبش‌های معاصر در هنر مربوط به صد سال اخیر است و ما در تاریخ هنر ایران می‌توانیم یک دوره 60 تا 80 ساله را معاصر تلقی کنیم و از این منظر حتی نقاشی‌های کمال‌الملک هم معاصر است. از همه تضادها که عبور کنیم عنوان این نمایشگاه، عنوان مناسبی نبود و عنوان آخرین حرکت‌های هنری در ایران، شاید عنوان مناسب‌تری بود.
صبری گفت: اما مهم‌ترین چیزی که می‌تواند این نمایشگاه را غنا ببخشد ایجاد شوق در هنرمندان است. در حقیقت شوق با سرمایه‌گذاری در هنر آغاز می‌شود و مهم‌ترین فاکتور برای تحقق آن فاکتورهای مالی است و این به سیاست‌های کلان و ارگانیزیشن هنری در کشور وابسته است تا بستری برای خلق و تولید هنر ایجاد کند.
او اظهار داشت: امروز هنرمندان غالبا با سرمایه‌گذاری شخصی زندگی خود را پیش می‌برند و همین منجر به آن شده است که به افرادی محتاط برای ارائه اثر بدل شوند و آثار برجسته خود را در نمایشگاه‌ها ارائه ندهند و وضعیت را برای خود به وضعیتی سوخته بدل نکنند. آن‌ها ترجیح می‌دهند در نمایشگاه‌هایی حاضر باشند که که استفاده‌های تبلیغاتی و مالی داشته باشد و اگر این گونه نباشد تا حد زیادی عقب می‌کشند و این واقعیتی انکارناپذیر است.
این هنرمند گفت: از طرفی ما نمی‌توانیم نمایشگاهی پیشرو برگزار کنیم و در آن جایی برای مدیاهای جدید مثل، چیدمان، ویدئو آرت و پرفورمنس آرت و عکاسی‌های جدید در نظر نگرفته باشیم. البته اجرای نیومدیا نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان دارد. به عنوان مثال ما باید یک بودجه 60 تا 70 میلیونی را در نظر بگیریم و آن را در اختیار 20 هنرمند قرار دهیم تا آن‌ها بتوانند ذهنیت خود را عرضه کنند.
صبری گفت: امروز از هنرمندان تقاضا می‌شود در نمایشگاه‌ها شرکت کنند و هنرمندان نیز متناسب با این درخواست سعی می‌کنند در ساده‌ترین و مطمئن‌ترین شکل آثارشان را ارائه بدهند، آثاری که به راحتی قابل حمل باشند و به راحتی فروخته شوند و .... البته من معتقدم این اتفاق بدی نیست و به نوعی پذیرش موقعیت معاصر و کنونی ماست.
او اظهار داشت: در سال‌های 76 تا 84 موج جدیدی از سرمایه‌گذاری در هنر آغاز شد که حاصل آن بازگشت دوباره ما به بینال‌ها و جشنواره‌های معتبری چون بینال ونیز و برگزاری نمایشگاه‌هایی با ماهیت جدید بود و ما در یک روندی داشتیم هنر جدید را نیز تجربه می‌کردیم و بر روی آثاری سرمایه‌گذاری می‌شد که فروختنی نبودند، اما امروز نمایشگاه‌ها بیشتر سمت و سویی مالی دارند.
این نمایشگاه با استمرارش غنا پیدا کند
طاهره صمدی طاری دیگر هنرمند حاضر در این نمایشگاه نیز به هنرآنلاین گفت: به عقیده من نمایشگاه "رویکردها و گرایش‌ها در هنر معاصر ایران"، نمایشگاهی با بنیان‌های پژوهشی بود. هرچند به نظر می‌رسد که عنوان آن با کلیه کارها هم‌خوانی نداشت و حق مطلب ادا نشد. اما به نظر این نمایشگاه باید ادامه پیدا کند و پای بسیاری از هنرمندان که تاثیرگذار هم هستند نیز در آن باز شود. هنرمندانی که جای خالی آن‌ها احساس می‌شد.
او ادامه داد: نمایشگاهی با این عنوان به خودی خود اتفاق خوبی است و اگر بخواهد ادامه‌دار باشد باید مطالعات گسترده‌تری در نحوه برگزاری آن صورت بگیرد. این تیتر در حقیقت شروع مناسب و مثبتی برای برگزاری نمایشگاهی در خور توجه است.
این هنرمند نقاش گفت: به عقیده من اختصاص دادن بخشی از این نمایشگاه به جوان‌ترها در کنار آرتیست‌های تاثیرگذار و در خلال آن توجه پژوهشی به نمایشگاه، امری مثبت بود اما قرار گرفتن نام جوان‌ترها و حرفه‌ای‌ها در زیر این تیتر کمی ناهماهنگ بود. توجه به رنج سنی به نظرم اهمیت دارد شاید این نمایشگاه برای شروع خوب بود اما در سال‌های بعد باید خیلی حرفه‌ای‌تر و با وسواس و دقت بیشتری برگزار شود و با توجه به عنوان نمایشگاه طیف گسترده‌تری از مدیاها که در این نمایشگاه حضور نداشتند، هم در نظر گرفته شود.
لازم به یادآوری است، در نمایشگاه "رویکردها و گرایش‌ها در هنر معاصر ایران" آثار هنرمندانی چون، پویا آریان‌پور، نسیم ابوالقاسم، شهریار احمدی، مسعود اخوان‌جم، مریم اشکانیان، امیرحسین بیانی، مجتبی تاجیک، مونا پاد، مهدیه پازوکی، مرتضی پورحسینی، آرمین پورفهیمی، بهناز جلالی، وحید چمانی، شیما خشخاشی، سلمان خوشرو، فرناز ربیعی‌جاه، آزاده رزاق‌دوست، روشنا رستمی، حامد رشتیان، لیلی رشیدی، بابک روشنی‌نژاد، کامبیز صبری، نسترن صفایی، طاهره صمدی‌طاری، قدرت‌الله عاقلی، کیوان عسگری، سمیرا علیخانزاده، زهرا قیاسی، بهنام کامرانی، کورش گلناری، یسری مجتهدی، احمد مرشدلو، مانلی منوچهری، نزار موسوی‌نیا، نگار نادری‌پور، بنفشه همتی، بیتا وکیلی، لیلا ویسمه، الهه یزدانیان و محمدرضا یزدی به نمایش درآمده است.
این نمایشگاه تا پانزدهم تیر ماه در پردیس سینما گالری ملت دایر میزبان علاقمندان است.