گروه تئاتر خبرگزاری هنر ایران: نمایش «قضیه تفنگ چخوف» دومین اثر اشکان پیردل زنده است که این روزها در تماشاخانه هامون به روی صحنه رفته است. نویسنده این نمایش به سراغ چند تن از مشاهیر جهان رفته است و آن‌ها را در دنیای پس از مرگ نشان می‌دهد. پیردل زنده سال گذشته نمایش «چخفته» را به روی صحنه برد که بر اساس داستان‌هایی از چخوف بود.
این کارگردان در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین، با اشاره بر این که «قضیه تفنگ چخوف» مانند اثر «چخفته» چندان مربوط به داستان‌های چخوف نیست، گفت: نمایش در مورد یکی از موضوعاتی است که چخوف مطرح کرده است و آن هم این است که از هر آن چه که روی صحنه است، باید استفاده شود؛ در غیر این صورت باید حذف شود. هدف کلی ما نیز این بود که مشاهیر جهان را در دنیای پس از مرگ نشان دهیم تا ببینیم که این افراد از طریق هنرشان، چطور قضاوت می‌شوند و هم این که اگر این هنرمندان در زمان حال، حضور داشتند هنرشان چه تقابلی با هنر اکنون ما داشت.
پیردل زنده در رابطه با شیوه انتخاب این مشاهیر توضیح داد: من بیشتر سعی کردم نقاشان و مجسمه‌سازان را انتخاب کنم اما نویسنده به دلیل آگاهی بیشتر نسبت به مشاهیر جهان، شخصیت‌های دیگری به آن اضافه کرد. حتی در نمایش یک شخصیت ایرانی به نام رابعه بنت کعب یا رابعه بلخی که اولین شاعر زن ایران بود، حضور دارد. من این شخصیت را دوست دارم و ایشان مرگ بسیار تراژیکی داشته است.
وی افزود: وجه اشتراک تمام شخصیت‌ها این بود که بعد از مرگشان بسیار بزرگ‌تر شدند و هم این که تا زمان زنده بودنشان چندان به زندگی آن‌ها پرداخته نشده؛ در حالی که زندگی‌های بسیار زیبا و مرگ‌های بسیار عجیبی داشتند. مثلا مولیر روی صحنه تئاتر می‌میرد، درحالیکه تلاش می‌کند روی صحنه زنده بماند تا کارش را تمام کند. یا مثلا مرلین مونرو چرا در سی سالگی خودکشی می‌کند. تراژدی‌هایی در زندگی آن‌ها وجود داشت و آن‌ها در تنهایی‌های خودشان زندگی دیگری داشتند که مرا علاقه‌مند کرد این شخصیت‌ها را در تنهایی‌شان که کسی ندیده، به تصویر بکشم.
کارگردان نمایش «چخفته» در رابطه با این که نمایش «قضیه تفنگ چخوف» چقدر نگاه جانب‌دارانه به تقابل هنر دیروز و امروز دارد، بیان کرد: نظر شخصی من با آن چیزی که کار کردم متفاوت است؛ چرا که معتقدم در کار تئاتر، نباید چیزی به مخاطب القا شود و ما هم تمام تلاشمان را کردیم تا بدون قضاوت به این سوژه بپردازیم. مثلا اگر به من بگویند که چارلی چاپلین رپ می‌خواند من عصبانی و ناراحت می‌شوم اما من آن را در فضایی قرار دادم که مثلا اگر چارلی چاپلین در سال 2024 در برنامه «اِمریکن آیدل» رپ می‌خواند، او چه کار می‌کند.
پیردل زنده با اشاره بر این که به همه چیز در دنیا به صورت فانتزی نگاه می‌کند و نه به صورت شوخی، گفت: در فانتزی طنزی وجود دارد که مسائل سخت را آسان‌تر می‌کند. اساسا شوخی با هرچیزی موجب برخوردن به برخی افراد می‌شود. اما از نگاه یک کارگردان در دنیای متن، تصور می‌کنند که اگر این آدم‌ها در شرایط خاصی قرار بگیرند، چگونه خواهند بود. به همین دلیل با خود شخصیت شوخی نکردیم. این تشخیص تماشاگر باهوش است که ببیند ما با خود شخصیت‌ها شوخی نکردیم و تنها آن شخصیت‌ها را در فضای متفاوتی قرار می‌دهیم که تقابل شخصیت با آن فضا، شوخی را به وجود می‌آورد.
این کارگردان در رابطه با این که سالن خصوصی را برای اجرای اثر خود انتخاب کرد، توضیح داد: به دلیل این که سال گذشته نمایش «چخفته» را در تئاترشهر اجرا کردم، انصاف نبود که من مجددا از سالن دولتی استفاده کنم، آن هم وقتی که اجراهای جذاب‌تری وجود دارد که در این یک سال حق آن‌ها بود که در اولویت باشند. انتخاب این که در کدام سالن خصوصی باشم هم با خودم بود و من هامون را دوست داشتم؛ چرا که یک سالن باشخصیت است و به کارهای هنری ارزش بیشتری می‌دهد.
او در پایان افزود: امیدوارم که همه آن چه که می‌خواهیم بگوییم بدون قضاوت شنیده شود و اگر حتی یک نفر از تماشاگران کتابی از این مشاهیر را ورق بزند برای من کافی است.