گروه تئاتر هنرآنلاین،اما اخیرا و پس از تصمیم یکی از کارشناسان برجسته صدا - پروفسور پتسی رودنبرگ[i] - برای استعفا از یک دانشگاه ممتاز تئاتر بریتانیایی، جدالی بین چهرههای ارشد تئاتر بریتانیا بر سر آموزش بازیگری شکل گرفته است. آنها نگرانند شیوههای آموزش دانشجویان تئاتر چنان دستخوش تغییر شود که بجای کسب تجارب نمایشی، دانشگاهها به مکانی برای پرورش بازیگران سینما و تلویزیون تبدیل شوند.
پروفسور پتسی رودنبرگ با بازیگرانی از جمله جودی دنچ[ii] و ایان مک کلن[iii] و نمایشنامهنویسانی مانند آرتور میلر[iv] و هارولد پینتر[v] همکاری داشته و به مدت 42 سال در دانشگاه موسیقی و درام گیلدهال[vi] به عنوان رئیس صدا و سپس استاد متن و شعر تدریس کرده است.
رودنبرگ که استعفای او باعث بروز این هیجان در جامعه تئاتری بریتانیا شده، هفته گذشته در مورد ترک مسئولیتش، به آبزرور[vii] توضیح داد که احساس کرده اکنون به پایان کار خود رسیده است. او در طول 12 سال گذشته، به طور فزایندهای متوجه شده که در آموزش بازیگری «تمرینات تنفس، آمادگی بدن و صدا به منظور تأثیرگذاری عالی هنگام دیالوگ گفتن روی صحنه» اهمیت خود را از دست داده است.
او در این گفت وگو اظهار داشت: «مهارت، داربستی برای افزایش خلاقیت است. مثل یک آشپز که میداند چگونه یک پیاز را خرد کند، به عنوان بازیگر قبل از ملاقات با کارگردان، باید مهارتهای لازم را کسب کرده باشید. یک بازیگر بدون مهارت در یک گروه تئاتری، خودِ یک مشکل است. اما بازیگر سینما یا تلویزیون، لزوماً به مهارتهای زیادی نیاز ندارد. ولی اگر میخواهید به روی صحنه بروید و مقابل تماشاچیان ایفای نقش کنید یا به عبارتی به تماشاگران خدمت کنید، باید مهارتهای لازم را داشته باشید.»
رودنبرگ گفت: «برای من اکنون کاملاً روشن است مدرسانی که ظاهراً صدا و حرکت را آموزش میدهند، واقعا نمیدانند دارند چه میکنند. شما نمیتوانید صدا را آموزش دهید مگر اینکه چگونه نفس کشیدن را آموزش داده باشید. اما این گروه از مدرسان حتی فن تنفس را نیز آموزش نمیدهند.»
رودنبرگ در کمال تعجب متوجه شده همکارانش دوست ندارند او در سر کلاسهایشان حضور داشته باشد و از ورودش به کلاسها خودداری کردهاند. این در حالی است که از پتسی رودنبرگ به عنوان یک مرجع عالی و متخصص مشهور در آثار شکسپیر و متون تئاتر کلاسیک یاد میشود.
رودنبرگ احساس کرده برخی مدرسان تئاتر حتی به شکسپیر و آثارش نیز اعتقاد ندارند. او همچنین متوجه شده بود که این مدرسان، دانشجویان تئاتر را برای کسب مهارتهای بیشتر تشویق نمیکنند تا به بهترین سطح خودشان برسند. در عوض به آنها میگویند «اگر نمیتوانید این کار را انجام دهید نگران نباشید. فقط کمی روی زمین دراز بکشید.»
رودنبرگ معتقد است بازیگران باتجربه و کارگردانان پیشکسوت، از فقدان مهارت و انعطافپذیری در بازیگران جوان شکایت دارند. او از یکی بازیگران جوان یاد کرد که به کارگردانی گفته بود: «من امروز برای ادامه کار، خیلی خسته و کمی بیحوصله هستم» و این از نظر او فاجعه است.
گرچه مدیران گیلدهال سعی کردهاند تا مانع از استعفای رودنبرگ شوند اما برای رفع نگرانیهای او نیز پاسخی نداشتهاند. رودنبرگ به مدیران گیلدهال گفته بود به همراهی و حمایت اساتیدی نیاز دارد که هنر بازیگری را مانند خودش تدریس میکنند ولی چون مدیران درخواستهای او را نادیده گرفته بودند پتسی رودنبرگ نیز در نهایت استعفا داد. او در نامهای خطاب به شاگردانش توضیح داد: «اکنون نوع علاقه، شناخت و اعتقاد من به تئاتر دیگر به طور کامل در آموزش بازیگران طنینانداز نمیشود و در واقع در اکثر کمپانیهای تئاتر در سراسر جهان نیز دیگر قابل درک نیست... از این رو باید انتخاب میکردم به شیوه تدریس خود وفادار بمانم یا ترک کار کنم.»
وی در حال برنامهریزی برای ارائه کلاسهای رایگان برای فارغ التحصیلان گیلدهال است و پادکستهایی با عنوان «مهارت: شیرینی و لذت»[viii] نیز ضبط کرده است که دو قسمت از آن تاکنون منتشر شده است.
دانیل ایوانز[ix]، یکی از مدیران شرکت رویال شکسپیر[x]، به آبزرور گفته خروج رودنبرگ از گیلدهال ضایعه بزرگی برای آن موسسه است: «استعفای پتسی یک زنگ خطر و نگرانی بزرگ برای تئاتر بریتانیا است زیرا بازیگران نسلهای آینده چیزی را که امثال من داشتهایم، دریافت نخواهند کرد. پتسی تقریباً مترادف با گیلدهال بود. او الهام بخش بسیاری از دانشجویان بزرگ بود. من نگرانی او درباره کسب مهارتها را کاملا درک میکنم و میدانم حق با اوست ولی از صمیم قلب میخواهم که او با ما در رویال شکسپیر کار کند. پتسی یک معلم شگفتانگیز است و روش تدریس او، اعتقاد او به هنر و نحوه آمادهسازی بازیگرانش، بیمانند است.»
ایوانز با اشاره به تغییر شیوههای آموزش بازیگری با سبک و معیارهای سینما و تلویزیون در دانشگاههای تئاتر گفت: «نگرانی من این است که ما هنوز نمیدانیم این تغییر رویکرد چه تأثیری بر نسلهای آینده خواهد داشت. اگر توجه به آموزش مهارتهای پایه کمرنگ شود در آینده ضرر بزرگی در انتظار هنر تئاتر خواهد بود.»
موسسه گیلدهال در بیانیهای گرچه خود را وامدار آموزشهای رودنبورگ خوانده است اما انتقادات او را نیز مردود دانسته و اشاره کرده که این موسسه در رتبهبندی دانشگاههای جهانی در سال 2023 یکی از 10 دانشگاه برتر هنرهای نمایشی است. همچنین شکسپیر نیز بخشی اساسی از برنامههای درسی رشته بازیگری در مقطع لیسانس آن دانشگاه است.
سارا منصوری به نقل از گاردین
[i] Patsy Rodenburg
[ii] Judi Dench
[iii] Ian McKellen
[iv] Arthur Miller
[v] Harold Pinter
[vi] Guildhall School of Music & Drama
[vii] Observer
[viii] Craft: Sweat and Joy
[ix] Daniel Evans
[x] Royal Shakespeare Company