سرویس استان‌های هنرآنلاین: مراسم انتخاب پایتخت کتاب ایران در کتابخانه ملی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و جمعی از اصحاب قلم و اندیشه برگزار و طی آن شیراز به عنوان پایتخت کتاب سال ۹۹ انتخاب شد.
پایتخت کتاب ایران عنوان طرحی در ایران است که بر مبنای آن هر سال شهری به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب می‌شود. بخش‌هایی از این طرح از پایتخت جهانی کتاب الگوبرداری شده است اما از نظر ساختار اجرایی همخوانی‌های زیادی با شرایط فعالیت فرهنگی در ایران پیدا کرده‌است.
در اولین سال رقابت میان شهرهای ایران برای کسب عنوان پایتخت کتاب، اهواز با مشارکت نهادهای غیردولتی همچون کانون آموزش شهروندی برای توسعه (کاشت) موفق به اخذ این عنوان شد. در سال دوم، نیشابور توانست این عنوان را از آن خود کند. شهر بوشهر به عنوان سومین پایتخت کتاب ایران و کاشان به عنوان چهارمین پایتخت کتاب ایران انتخاب شدند. همچنین شهر یزد بر اساس شاخص‌هایی از جمله استمرار فعالیت‌های ترویج کتابخوانی، ارائه برنامه‌های خلاقانه، هم‌افزایی و همگرایی بخش‌های دولتی و خصوصی و با حمایت مالی برندهای معتبر تجاری خود به عنوان پنجمین پایتخت کتاب ایران معرفی شد.
ششمین برنامه انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران از ابتدای تیرماه با اعلام فراخوان آن از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و ستاد هماهنگی شهرها و روستاهای دوستدار کتاب معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تمامی نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط از جمله نهادها و سازمان‌های دولتی و غیر دولتی همچون نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، معاونت توسعه مناطق محروم رئیس جمهوری، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور، خانه کتاب، کمیسیون ملی یونسکو، اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران و شبکه شهرهای دوستدار کتاب و بخش خصوصی و فعالان فرهنگی و تشکل‌های مردم‌نهاد شروع به کار کرد.
با اعلام فراخوان ارسال آثار شهرهای متقاضی شرکت در این طرح، ۱۶۶ شهر، آثار و مستندات خود را به دبیرخانه مرکزی ستاد هماهنگی شهرها و روستاهای دوستدار کتاب معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال کردند.
بنا به گزارش دبیرخانه کیفیت آثار ارسالی در این دوره نسبت به دوره‌های گذشته از رشد قابل توجهی برخوردار بود به‌گونه‌ای که داوران مراحل اولیه این طرح برخلاف روال سال‌های گذشته که ۲۰ شهر را به عنوان شهرهای راه‌یافته به مرحله نیمه‌نهایی انتخاب می‌کردند در این دوره ۳۸ شهر را برای این مرحله انتخاب و به دبیرخانه معرفی کردند و پس از بررسی آثار در مرحله نیمه‌نهایی سرانجام پنج شهر اوز، بم، ری، شیراز و رفسنجان به دور پایانی راه یافتند.
همچنین ششمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب ایران از ابتدای تیرماه با اعلام فراخوان آن از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و ستاد هماهنگی شهرها و روستاهای دوستدار کتاب معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تمامی نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط از جمله نهادها و سازمان‌های دولتی و غیر دولتی همچون نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، معاونت توسعه مناطق محروم رئیس جمهوری، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور، خانه کتاب، کمیسیون ملی یونسکو، اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، انجمن کتابداری واطلاع‌رسانی ایران و شبکه روستاهای دوستدار کتاب، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و بخش خصوصی و فعالان فرهنگی و تشکل‌های مردم‌نهاد شروع به کار کرد. با اعلام فراخوان ارسال آثار روستاهای متقاضی شرکت در این جشنواره، ۱۴۱۹ روستا و منطقه عشایری از سراسر کشور آثار و مستندات خود را به دبیرخانه مرکزی ستاد هماهنگی شهرها و روستاهای دوستدار کتاب معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال کردند.
در این دوره نسبت به دوره‌های گذشته کیفیت آثار ارسالی از رشد قابل توجهی برخوردار بود و هیئت داوران این جشنواره در مرحله اول ۱۲۶ روستا و منطقه عشایری را برای داوری در مرحله دوم انتخاب کردند. داوران مرحله دوم این جشنواره از میان ۱۲۶ اثر راه یافته به این مرحله ۶۰ روستا و منطقه عشایری از ۲۳ استان را به عنوان برگزیدگان مرحله دوم این جشنواره انتخاب و به دبیرخانه جشنواره برای داوری نهایی معرفی کردند.
از میان ۶۰ روستای راه‌یافته به مرحله نهایی این جشنواره و ۶ روستا و منطقه عشایری در بخش استمرار رقابت کردند که در نهایت و پس از داوری پایانی ۱۰ روستا و منطقه عشایری به‌عنوان روستاهای برگزیده و ۱۰ روستا و منطقه عشایری به‌عنوان روستاهای تقدیری و یک روستا به‌عنوان برگزیده معرفی شد.
اختتامیه این رویداد در محل سالن همایش‌های کتابخانه ملی ایران با حضور اصحاب قلم و فرهنگ با معرفی ششمین پایتخت کتاب ایران و چهار شهر خلاق در زمینه کتابخوانی برگزار شد.
الهه بهرامی