سرویس استان‌های هنرآنلاین: این آیین یکی از برنامه‌های شایان توجه هفته موسوم به خبرنگار در شیراز بود که پیش از این یک بار در سال ۱۳۹۶ در قدیمی‌ترین کتابخانه شیراز، کتابخانه شهید دستغیب برگزار شد و مورد توجه اهالی رسانه قرار گرفت؛ البته خبرنگاران امسال چندان روی خوشی به برگزاری این نشست نشان ندادند و تنها اندک افراد معدودی که همواره در تمام برنامه‌های فرهنگی حضور دارند، در این نشست حاضر شدند.
این نشست در سالن کتابدار کتابخانه رئیسی شیراز برگزار شد، سالنی که عموم برنامه‌های نشست کتابخوان شیراز در آن برگزار می‌شود.
نشست کتاب و رسانه دیداری هنرمندانه
روح‌الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس کتاب و رسانه را برخوردار از موضوعیتی مشترک دانست و گفت: مهم‌ترین رسالت کتاب، افزایش آگاهی است؛ همان‌گونه که رسالت خبرنگاران نیز همین است، بنابراین نشست کتاب و رسانه دیداری هنرمندانه است.
او افزایش تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی را در سال جاری مرهون توجه رسانه‌ها به دعوت مردم برای استفاده از خدمات کتابخانه‌ها عنوان کرد و بیان کرد: در سال ۹۸ تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی ۲۰ درصد و تعداد کتاب‌های به امانت گرفته شده بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است و برای مثال تیر امسال در مقایسه با سال گذشته ۶۷ درصد بیشتر کتاب به امانت رفته است.
منوچهری همچنین از اختصاص زمین به کتابخانه مرکزی شیراز پس از سال‌ها بلاتکلیفی و آغاز تعمیر کتابخانه شهید دستغیب، قدیمی‌ترین کتابخانه شیراز با عنوان دستاوردهایی یاد کرد که با یاری رسانه‌ها محقق شده است.
کتاب، دل‌مشغولی رهبر انقلاب درباره کتابخوانی
او، این نشست کتابخوان را با معرفی "کتابِ کتاب" رهیافتی به منظومه فکری رهبر معظم انقلاب درباره کتاب و کتابخوانی آغاز کرد.
منوچهری گفت: دل‌مشغولی‌های رهبر معظم انقلاب از هر فردی در کشور بیشتر است؛ اما ایشان هیچ‌وقت کتاب را کنار نگذاشتند و همیشه در این باره دغدغه داشته‌اند.
این کتاب ۶۱۶ صفحه‌ای را انتشارات کتاب فردا منتشر کرده است و به گفته منوچهری در فصل‌بندی‌ها نگاهی تاریخ تمدنی به کتاب در حوزه فرهنگ دارد، چهار گام اصلی تولید فرهنگی را معرفی می‌کند، به وضعیت نویسندگی و نویسندگان و ترویج فرهنگ کتابخوانی نیز اشاره کرده است.
رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس نیز بیش از یک ساعت میهمان این برنامه بود. کوروش کمالی سروستانی نشست کتابخوان رسانه را از میان برنامه‌های هفته خبرنگار، جذاب‌ترین دانست و درعین حال از تبدیل شدن روز خبرنگار به هفته خبرنگار در شیراز کنایه زد و ابراز امیدواری کرد که برگزاری برنامه‌ها برای اصحاب رسانه به رشد کیفی خبرنگاران حرفه‌ای بینجامد.
او اضافه کرد: حرکت از اطلاع‌رسانی و خبر به تحلیل و فضاسازی برای توسعه شهر با توجه به نیاز جدی به فضاسازی رسانه‌ای به مدیران کمک می‌کند و در این میان نقش خبرنگاران بامطالعه در رسانه‌های شیراز بسیار مهم است.
پس از این، نوبت به خبرنگاران رسید که به معرفی کتاب‌ها بپردازند. غلامرضا مالک‌زاده، دبیر و خبرنگار خبرگزاری ایرنا در شیراز به‌عنوان پیشکسوت رسانه، آغازگر سخن بود.
کتاب‌های حوزه رسانه دچار تکرارند
مالک‌زاده به کمبود کتاب در حوزه رسانه اشاره کرد و گفت: مطالب کتاب‌های تازه به چاپ رسیده نیز قدیمی است و در حوزه روزنامه‌نگاری مدرن چیزی دست ما را نمی‌گیرد.
دبیر خبرگزاری ایرنا کتاب‌های حوزه رسانه را تکرار مطالب ابتدایی دانست که از روی دست نویسندگان و صاحب‌نظران بزرگ این رشته نوشته شده است و خلاقیتی به آن‌ها راه نیافته است و با آنکه روی جلد با عنوان کتاب مدرن معرفی شده‌اند، انتظارات را برآورده نمی‌کند و با سرعت پیشرفت فناوری‌های جدید، به‌روز نمی‌شود.
او دو کتاب در حوزه ویرایش و درست‌نویسی معرفی کرد. نخستین کتاب، "مزخرفات فارسی" به قلم رضا شکراللهی بود.
به گفته مالک‌زاده، مزخرف به معنای ویرایش، پیرایش یا برخی مواقع آراستن چیزی است؛ بدین معنا مزخرف یعنی آن چه با لایه‌ای می‌پوشانند و به خورد مردم می‌دهند.
این خبرنگار عنوان کرد: این کتاب به موضوعاتی می‌پردازد که ما در رسانه با آن مواجهیم؛ مثلاً تفکیک نکردن کلمات، بسیاری خبرهای بی‌معنی و مبهم و غلط نویسی؛ که همه این موارد و دیگر نمونه‌ها در این کتاب به زبان طنز نوشته شده است.
به زبان آدمیزاد
دیگر کتابی که مالک‌زاده معرفی کرد، "به زبان آدمیزاد" نوشته رضا بهاری بود. این کتاب درباره شلخته نویسی است و ساده نویسی را ترویج می‌کند.
صفدر دوام خبرنگار روزنامه عصر مردم، دومین پیشکسوت این عرصه بود که به معرفی کتاب پرداخت.
روزنامه‌نگاری حرفه‌ای
او کتاب "روزنامه‌نگاری حرفه‌ای" اثر فرید قاسمی را معرفی کرد. دوام از فرید قاسمی با عنوان آبروی حرفه روزنامه‌نگاری یاد کرد و افزود: روزنامه‌نگاری حرفه‌ای از جمله کتاب‌های زیرساختی در حرفه روزنامه‌نگاری است که نخستین چاپ آن مربوط به سال ۱۳۷۴ است و ۲۰ مقاله از روزنامه‌نگاران ایران و جهان را دربر می‌گیرد.
سپس برای نمونه به مبحث نخستین فصل از این کتاب با عنوان "روزنامه‌نگار کیست؟" اشاره کرد و بخش‌های از آن را برای حاضران خواند.
فرهنگ درست‌نویسی سخن
سمیرا متین‌نژاد، خبرنگار فرهنگی خبرگزاری ایرنا نیز در این نشست کتاب "فرهنگ درست‌نویسی سخن" را معرفی کرد.
او گزینش کتابی درباره ویرایش و درست‌نویسی را به‌دلیل اهمیت برخورداری خبرنگار از نگاه انتقادی ضروری دانست و بیان کرد: نثر روزنامه‌نگاری که در ادبیات به عنوان نثر ژورنالیستی مشهور شده، نثر سالمی نیست و روز به روز در حال آلوده‌تر شدن است.
این خبرنگار نوشتار ژورنالیستی را به‌صورت عام، دارای نایکدستی و شلختگی عنوان کرد و گفت: بخشی از این شلختگی عمومی ناگزیر و بخشی بسیار بزرگ از آن قابل پیشگیری و اصلاح است.
متین‌نژاد استفاده از زبان فارسی معیوب و نوشتار زرد را در خبرنگاری به دلیل تأثیر رسانه بر اذهان عمومی خطرناک عنوان کرد و یادآور شد: در طول سال‌ها غلط‌های بسیار زبانی و صرفی به واسطه رسانه‌ها به زبان و نوشتار فارسی راه پیدا کرده است که پالایش آن‌ها سال‌ها زمان خواهد برد و شاید حتی هرگز محقق نشود.
خبرنگار ایرنا تأکید کرد: روزنامه‌نگاران می‌توانند با شناخت زبان معیار و ظرفیت‌های زبانی و تکاپو برای استفاده از واژه‌های جدید، ذهن خود را از گزند متن شلخته در امان نگه دارند و امضایی از خود در عرصه نویسندگی به جا گذارند.
او درباره فرهنگ درست‌نویسی سخن گفت: این کتاب را عده‌ای از زبان‌شناسان بر اساس مطالعه متون معیار ۸۰ سال گذشته استخراج کرده‌اند. این فرهنگ به خبرنگاران گوشزد می‌کند که کلیشه‌های زبانی چه بلایی بر سر نثر می‌آورد و همچنین منبع خوبی برای شناخت انواع گرته‌برداری و حشو است.
هژیر فتحی، دبیر خبرگزاری مهر در استان فارس پیش از معرفی کتاب، پیشنهاد کرد ضرورت کتابخوانی برای خبرنگاران به آنان یادآوری شود.
او گفت: برخی همکاران در برابر یادگیری و علم و کتاب مقاومت می‌کنند و خود را دانا می‌پندارند؛ درحالی‌که خبرنگاری علم روز است و نباید پنداشت که مطالعه درباره آن پایانی دارد.
گزارش‌نویسی داستانی‌روایی
فتحی در ادامه به معرفی گزارش‌نویسی داستانی‌روایی/ گزارش با رویکرد اجتماعی اثر احمد توکلی پرداخت.
به گفته این خبرنگار، خواندن این کتاب برای کسانی که می‌خواهند فراتر از استانداردهای معمول و مسائل از پیش تعریف شده در عرصه خبر فعالیت کنند و از شبه رویدادها و شبه خبرها رهایی یابند، مفید است.
او ادامه داد: این کتاب در چهار بخش تدوین شده است و به گزارش‌نویسی اجتماعی می‌پردازد. نویسنده به خبرنگاران می‌آموزد که چگونه با انسان‌ها و مصیبت‌ها و بحران‌ها مواجه شوند و چگونه با مصیبت‌دیده برخورد کنند؛ همچنین فرمولی برای مصاحبه با کودکان در این کتاب مطرح شده است.
فتحی یکی از ویژگی‌های این کتاب را دوری از فضای آکادمیک و ادبیات علمی و نیز اتکا به ادبیات روایی برشمرد و از این کتاب به دلیل برخورداری از مصداق‌های بسیار، به نیکی یاد کرد.
محمد حسین نیکوپور، دیگر خبرنگار خبرگزاری مهر بود که در آغاز سخن از غلامحسین امامی ناشر نشر شیوا و مدیر کتابفروشی اسفند شیراز که به تازگی به دیار باقی شتافته است یاد کرد.
این کار من است
این خبرنگار حوزه فرهنگ خواندن کتاب "این کار من است" را به اصحاب رسانه معرفی کرد. این کتاب درباره زندگی عشقی و لیندزی آداریو به ترجمه سحر دولتشاهی است. لیندزی آداریو، عکاسی بدون‌مرز است که همچنان نیز به فعالیت خبری مشغول است.
به گفته نیکوپور آثار آداریو در فضای مجازی برخلاف فعالیتش در جنگ، طنز آمیز و شوخ طبعانه است.
این خبرنگار ادامه داد: زندگی او با جست‌وجوی بی‌امان برای حقیقت شکل گرفته است. او از طرف نیویورک تایمز در سال ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ به عکاسی از انتخابات ریاست جمهوری در ایران پرداخت و در نهایت اعلام کرد که به شدت مجذوب ایران شده است و آنچه در ایران دیده است، با آنچه دولت آمریکا به مردمش از ایران معرفی کرده است بسیار متفاوت بوده است.
نیکوپور در ادامه بخش‌هایی از کتاب را برای حاضران خواند و به تحلیل آن پرداخت. او همچنین درباره ترجمه کتاب گفت: به تازگی ترجمه دیگری از نشر گمان درباره این کتاب به چاپ رسیده است؛ اما کتاب حاضر باوجود ترجمه مبتدی دولتشاهی، از نظر کیفیت چاپ و برخورداری از عکس‌های بسیار شایان توجه است.
مصاحبه در فیلم مستند
مرضیه امیری، خبرنگار وب‌سایت شیرازه نیز کتاب مصاحبه در فیلم مستند اثر روبرت صافاریان را معرفی کرد.
او از این کتاب با عنوان اثری بر اساس تجربیات حاصل از مستندسازی یاد کرد و گفت: وجه امتیاز این کتاب برخورداری از نمونه‌های بسیار درباره مصاحبه مستند است.
امیری افزود: علاوه بر مستندسازان، اصحاب رسانه‌های آنلاین و مکتوب هم می‌توانند از این کتاب استفاده کنند.
در مکانی به نام جنگ
محسن تورع، خبرنگار خبرگزاری شبستان نیز در این نشست کتاب "در مکانی به نام جنگ" را معرفی کرد که روایتی داستان گونه از زبان یک خبرنگار با نام جوردی سییرا ای فابراو مترجم اوست.
به گفته این خبرنگار، نویسنده کتاب بیش از ۳۷ جایزه بین‌المللی دریافت کرده است و نکته جذاب کتاب این است که در کتاب یادشده کودکان مناطق جنگی خود را با عنوان مترجم خبرنگاران جنگی معرفی می‌کنند.
تورع با بیان اینکه کتاب پنج فصل دارد، ادامه داد: این کتاب روایتی داستان‌گو دارد که ۲۲۶ صفحه است و موفق به کسب جایزه آوریل شده است.
روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه
نوید جعفری خبرنگار سایت خبری هنر شیراز، آخرین فردی بود که به معرفی کتاب پرداخت. او کتاب "روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه" را برای معرفی برگزیده بود.
او دلیل انتخاب این کتاب را ارزش تاریخی آن عنوان کرد که به زوایای پنهان دوره قاجار اشاره دارد.
جعفری ابراز کرد: بسیاری معتقدند مسائل مطرح شده در این کتاب متعلق به نویسنده نیست و از همین رو جذابیت خاصی برای کتابخوان‌ها دارد.
الهه بهرامی