سرویس استان‌های هنرآنلاین: با حضور استادان و فرهیختگان در سرای سخن مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان فارس، آیین گشایش انجمن حماسه‌پژوهی پارس برگزار شد که عبدالرسول صادق‌پور، رییس انجمن با توجه به حضور دکتر جعفر موید شیرازی، کورش کمالی سروستانی و لیلا دودمان، رییس کمیسیون فرهنگی شورا شهر شیراز و کاووس حسن‌لی، محمدهادی فلاحی درباره لزوم تشکیل انجمن حماسه‌پژوهی پارس، گفت: حدود ۴ماه پیش با توجه به اینکه جایگاه استان فارس با وجود ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های آن در زمینه حماسه خالی است.
وی با توجه به اینکه سعدی دل بسته حماسه بوده اما حماسه‌سرایی نکرد جایگاه این انجمن را لازم دانست.
صادق پور در ادامه از ظرفیت‌های استان و اهداف انجمن حماسه‌پژوهی نام برد و افزود: بالا بودن ظرفیت پژوهش بر روی آثار حماسی به ویژه شاهنامه‌خوانی، کمک به ظرفیت‌های استان در حوزه گردشگری، توجه مردم فارس به آئین پهلوانی و زورخانه‌ای، علاقه شدید مردم خطه فارس به شاهنامه‌خوانی، تجزیه و تحلیل داستان‌های حماسه ملی ایران و هنرهایی که به نوعی با شاهنامه در ارتباط هستند مانند نقالی، پرده خوانی هنرهای زورخانه ای و... ضرورت شکل‌گیری انجمن را یادآوری می‌کند بنابراین با توجه به اهداف ترسیم شده ایجاد انجمن را دنبال کردیم.
وی در ادامه به اهداف انجمن حماسه‌پژوهی پارس پرداخت و گفت: آشنا کردن دانش آموزان با حماسه ملی با همکاری آموزش و پرورش، تالیف کتب آموزش شاهنامه با محتوای آموزش خواندن، آموزش داستان‌ها، معرفی شخصیت‌ها و...، برگزاری مسابقه‌های مختلف در سطح مدارس اصناف و گروه‌های علاقه‌مند، تعامل با همه سازمان‌ها و مراکز فرهنگی انجمن‌های ادبی و هنری به منظور هم‌افزایی در توسعه علمی و فرهنگی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی نقد تخصصی و تجزیه و تحلیل داستان‌های حماسی با استفاده از اساتید برجسته استانی و کشوری و برگزاری همایش‌ها و جشنواره‌های علمی، آیینی و هنری در سطح استان و کشور از جمله هدف‌های این انجمن است.
وی در پایان ارکان انجمن را معرفی کرد و گفت: هیئت مدیره، مجمع، اعضا عادی، اعضا افتخاری، دبیران و مسئولان کار گروه‌های علمی، فرهنگی و هنری این انجمن را تشکیل می‌دهند.
در ادامه این مراسم محسن بحریان به مرشدخوانی پرداخت و سپس رئیس دبیرخانه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس گفت: فردوسی افزون بر ارجمندی‌اش نزد فرهیختگان و حماسه‌پژوهان نزد مردم نیز دارای جایگاه والایی است.
عبدالنبی سلامی با بیان اینکه پیشینه فردوسی نزد مردم ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است افزود: مردم و اندیشمندان به ویژه اقوام فارس ارادت خاصی به شاهنامه دارند و هر شاهنامه‌خوان و نقالی از ظن خود یار آن خواهند بود.
مؤلف گنجینه گویش شناسی فارس، یکی از ماموریت‌ها و رسالت‌های انجمن حماسه پژوهی را در فارس تحقیقات میدانی دانست و عنوان کرد: این انجمن باید افزون بر تحقیقات علمی همت خود را بر تحقیقات میدانی قرار دهد و تلاش والایی را به کار ببندد تا در میان مردم بتواند جایگاه واقعی پیدا کند.
این درحالی است که به گفته رئیس دبیرخانه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس متاسفانه امروزه شاهنامه نزد بسیاری مغفول مانده و اندک شاهنامه خوانانی هستند که به این اثر فاخر و جاودانه اهتمام می ورزند.
وی خواستار ترغیب نسل جوان به شاهنامه خوانی با استفاده از اهداف ترسیم شده برای انجمن یادشده گردید و افزود: انجمن حماسه پژوهی با آنچه در اهداف و ماموریت های خویش قرار داده می تواند نزد جوانان نیز جایگاه لازم را به دست آورد.
در ادامه این مراسم که با هنرنمایی شاهنامه خوانان و مرشدخوانی همراه بود، استاد حیدرپورفرد به اجرای نوینی از شاهنامه فردوسی پرداخت.
والاترین جایگاه خودآگاه تاریخی مردمانی در شاهنامه نهفته است
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس حماسه ملی شاهنامه سترگ فردوسی را هنری استثنایی که در بطن آن تار و پود والاترین جایگاه خودآگاه تاریخی مردمانی نهفته است برشمرد.
کورش کمالی سروستانی در این برنامه اظهار کرد: در کهنه سرایی که جهانش می نامیم، انسانها زاده می شوند تا به مدد رویاها و تخیلاتشان ببالند و تا ایفای رسالت خویش بر بطن خاکی این جهان هستی، به مقابله با هرآنچه اهریمنی است، برخیزند.
وی افزود: در این میان، شاهکارهای ادبی خلق می شوند تا عمیق ترین نگرش های ممکن را به ماهیت انسان، برما عرضه کنند و بدین قرار، از این آثار می توان برای تقویت وحدت و هویت ملی بهره گرفت؛ از این منظر ضرورت بهره گیری از متون ادبی بر همگان هویداست؛ چراکه قادر خواهیم بود از این رهگذر، زندگی فکری همه اقشار مردمان جامعه را به هم پیوند زنیم.
رئیس مرکز سعدی شناسی با بیان اینکه حماسه ملی شاهنامه سترگ، هنری است استثنایی که در بطن آن تاروپود والاترین جلوه گاه خودآگاه تاریخی مردمانی نهفته است که به فراخور گنجایش ها و شایستگی ها ی مینوی خود، از روح جهانی برخوردارند و همواره بر آن هستند تا به فرگشتی فناناپذیر از روح قومی، که همانا یگانه انگیزه کنش ها و آرزوهای آنان است، دست یابند.
کمالی سروستانی در ادامه با تاکید بر اینکه فردوسی در اوج رواج قصیده سرایی در ایران، مثنوی سرایی را برگزید، تصریح کرد: اما نه به باور ستایش معشوق و صاحبان قدرت، که در جهت سرایش شعری مستند، توام با نرمآهنگی کلام و سادگی بیان و در باور عشق به تاریخ و ارزش های دیرین قوم خود؛ و این امر، فردوسی را از دیگر شاعران همزمان خویش که فردگرا و تکرو بودند، متمایز کرد.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس ادامه داد: از همین روست که فرگردهای شاهنامه را مملو از تلاش ها و کوشش های پایان ناپذیر انسان هایی می یابیم که در این سپنج سرای گیتی، برای یاری اهورامزدا و نابودی اهریمن به کار می جویند.
کمالی سروستانی عنوان کرد: نگریستن با نگاهی انتقادی به وضعیت موجود با امید به برساختن فضایی که در آن آرمان های بشری تحقق یابد و عدالت و دادخواهی، صلح و دوستی، تساهل و مهرورزی، مفاهیمی دست یافتنی تلقی گردند؛ حرکت ناخودآگاه جمعی جامعه به سویی که در آن نشانی از بحران انسانی یافته نشود.
وی با بیان اینکه کاخ عظیمی که روزگارانی به دست توانمند فردوسی پایه ریخته شد، افزود: اینک به دانش و بخردی و هنرمدانی دیگر چون سعدی و حافظ عزت و نام آوری یافته است.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس در پایان تصریح کرد: امروز نیز برپایی خوش شگون «انجمن حماسه پژوهی پارس» در امتداد برپایی مراکزی نظیر سعدی شناسی، حافظ شناسی نشان از بختیاری مردمان این سرزمین می دهد تا این انجمن ها و مراکز در امتداد باور به اعتلای نام ایرانی و ایران زمین، همسوی با یکدیگر به کنکاش داشته ها و شرح یافته ها بپردازند.
فردوسی دادگستری و خردگرایی را گسترش داد
دکتر کاووس حسن لی با بیان اینکه فردوسی دادگستری و خردگرایی را گسترش داد، افزود: ما در فرهنگ خود شخصیت های بزرگی داریم که هریک برای خویش خورشیدی درخشان هستند از این رو ما نمی توانیم به سعدی و حافظ بپردازیم هرچند که شهرما متعلق به اینهاست.
این استاد ادبیات دانشگاه شیراز عنوان کرد: بدن فرهنگی ما مانند بدن فیزیکی نیازهایی دارد؛ بدن فرهنگی ما هم نیازمند توانمندی است زیرا هریک از عناصری که میتواند بدن را ماندگارکند، بدن فرهنگی ما اگر سعدی و حافظ را نداشته باشد دچار ضعف و کرختی می شود.
رئیس مرکز حافط شناسی در ادامه بیان کرد: مولانا در فرهنگ ما می تواند ما را از آسیب ها مصون بدارد. ما نمی توانیم در شیراز فقط سعدی و حافظ داشته باشیم و اندیشه خیامی نداشته باشیم یا به فردوسی نپردازیم در حالیکه او بی گمان شناسنامه ملی ماست؛ اگر شاهنامه نبود و نباشد حتما چیز بزرگی را از دست داده ایم.
حسن لی یادآور شد: فردوسی و خیام بخشی از نیازها ما را پاسخگو هستند از این رو باید برای ماندگار شدن آن مراحلی را طی کنیم.
این استاد ادبیات دانشگاه شیراز افزود: کالای گران بهایی مانند شاهنامه فردوسی را داریم و که با زیبایی و فریبنده می توانیم عرضه کنیم،؛ این برنامه ها و انجمن های بخشی از جامعه است که می تواند غنای فرهنگی را فراهم سازد.
وی ادامه داد: امروز فکر می کنم دست کم گامی است که با این انجمن با جدیت برداشته خواهد شد زیرا فردوسی دادگستری و خردگرایی را گسترش داده و امروز باید با وسایل جذاب هنری آنرا بگسترانیم و به دنیا صادر کنیم زیرا هنوز گوشهایم در دنیا شنیدن پیام های حماسی ماست.
رئیس مرکز حافظ شناسی یادآور شد: ادبیات ما یکی از گران بهاترین سرمایه های بشری است که می تواند ما را به دنیا عرضه کند؛ دور باد از ما زیستن در گذشته زیرا در گذشته بمانیم و صورت های امروز را در نیابیم.
الهه بهرامی