سرویس استان‌های هنرآنلاین: سعیدرضا خوش شانس که بازخوانی متن‌های بیست و هشتمین جشنواره تئاتر استان فارس را بر عهده داشته با بیان اینکه از ١٠٩ متن به این جشنواره ارسال شده دست، کم ٢٠ درصد تالیف چاپی بود.
وی افزود: با اینکه ٩٠ نمایشنامه از تولیدات و آفرینش‌های بومی استان بودند در پروسه خوانش این متن‌ها، آثار انگشت شماری را می‌شد انتخاب کرد.
خوش شانس در عین حال این تعداد را رقم کوچکی ندانست و افزود: آنچه در استان به لحاظ متون نمایشی تولید می‌شود باید حساسیت‌ها را بر انگیزد زیرا که این تعداد تولید به لحاظ کیفی راضی‌کننده نیست.
این نمایشنامه‌نویس برخی از آثار بازخوانی شده در بیست و هشتمین جشنواره تئاتر فارس را فقیر از نظر کیفیت ارزیابی کرد و در عین حال اعلام کرد: این روند برای ادبیات نمایشی زنگ خطری است که باید حساسیت‌ها را بر انگیزد.
خوش شانس با این وجود تئاتر استان فارس را از نظر پرورش نیروهای تئاتری زبده در زمینه کارگردانی و بازیگری دارای اقبال دانست و افزود: البته در زمینه درام‌نویسی کسانی که خبره باشند کفاف حجم اندک تولید تئاتری ما را نمی‌دهند.
نویسنده نمایشنامه "از یونان باستان تا جون آدمیزاد" با رجوع دوباره به فرآیند بازخوانی متون نمایشی بیست و هشتمین جشنواره تئاتر استان فارس اعلام کرد: آنچه در این مسیر البته مورد توجه و برجسته بودند در آثار بخش رقابتی جشنواره دیده نمی‌شوند چراکه از سوی بازبین‌ها یا گروه‌های تئاتری اقبالی در اجرا نداشتند و تولید و اجرای این متون دارای قابلیت‌های لازم نبودند.
خوش شانس پیرامون وضعیت درام‌نویسی کشور به ویژه استان فارس بستر ادبیات نمایشی را کم جان و لاغر ارزیابی کرد که در حوزه اجرا هم از آن حمایت جدی نمی‌شود.
وی ضعف این بخش از تئاتر را برشمرد و افزود: اساسا امروز در جامعه واقعی که زندگی می‌کنیم بازنگری به خود ادبیات اجتناب‌ناپذیر است زیرا دنیای بدون ادبیات قابل تصور نیست و تحمل ناپذیر است.
این فعال تئاتری شیراز که در زمینه هنرهای نمایشی تدریس می‌کند با توجه به پیشینه ادبیات به عنوان یک اختراع انسانی؛ منظور از ضرورت ادبیات با توجه به آمار مطالعه در کشور این پرسش‌ها را مطرح کرد که چه ضرورتی دارد ادیب پرورش دهیم؟ ادبیات چه کمکی به ما کرده است؟
زیست اجتماعی از بَر ادبیات شکل می‌گیرد
خوش شانس پاسخ روشنی برای این پرسش‌ها را از سوی عوام متصور ندانست و گفت: افراد غافل از این هستند که تمام زیربنا و فرهنگ بومی ما در قلب ادبیات نگهداری می‌شود و زیست اجتماعی از بَر ادبیات شکل می‌گیرد.
وی همچنین تاثیر ادبیات بر متن فرهنگ را مانند آتش زیرخاکستر ارتباطات انسانی دانست و گفت: اگر ادبیات آن قدر ضرورت دارد، پس از معیشت هم جدی‌تر باید گرفته شود. بنابراین با توجه به اینکه شیراز شهر ادبیات است و دانشگاه‌ها پایگاه‌های ادبیات نمایشی آن به شمار می‌روند نقش عمده این پایگاه‌ها در پرورش نیروهای توانمند اهمیت دارند.
این منتقد و مترجم تئاتر با تاکید بر اینکه نیروهای پرورش یافته تئاتری پس از آموزش با قلبی تپنده وارد این حوزه می شوند عنوان کرد: در عین حال امید برای هنرمند جهت خلق آثار تئاتری وجود ندارد زیرا او پس از خلق، کاری را سامان داده که قدر آن دانسته نشده و مانند یک نهال لاغر به مرور خشکیده می شود، اینجاست که وضعیت اسفبار می گردد.
بدیهی بودن امر بعید و بعید بودن امر بدیهی
وی متر و معیار برای یک اثر ادبی و هنری را صرفا ساختار و محتوا ارزیابی نکرد و یادآور شد: در هنرهای دراماتیک آنچه محصول اثر است بدیهی بودن امر بعید و بعید بودن امر بدیهی است؛ اینها نطفه اثر هنری را می سازند.
خوش شانس در شکل برجسته‌تر آن به شعر اشاره کرد و افزود: در تمامی هنرها به شعر می رسیم که خوی شاعرانه و شاعرانگی نه بعید است و نه بدیهی بلکه حیرت آور است.
این کارشناس هنرهای نمایشی جای چنین آثاری را در تئاتر این سالها خالی ارزیابی و تصریح کرد: بدین خاطر ارتباط میان مولف با تجربه زیسته اش قطع شده بنابر این در این بستر می طلبد هوشیار باشیم زیرا که ضرورت ادبیات فارغ از کارهای رسانه ایست.این درحالیست که هرگاه می خواهیم ارزش هنری را بیان کنیم عادت کردیم کاربرد آنرا بازگو نماییم.
وی در عین حال با توجه به آنچه مطرح ساخت شیوه داوری را در بیست و هشتمین جشنواره تئاتر استان فارس را مورد تاکید قرار داد و گفت: امسال چیدمان داوری جشنواره استانی سنجیده و عمیق به لحاظ دانش و تخصص است چراکه داوران این رویداد با حکمتی که در سینه به عنوان هنرمند تئاتر دارند داوری ها را مبتنی بر دانش قرار می دهند.
خوش شانس با این وجود محصول داوری بیست و هشتمین جشنواره تئاتر استان فارس را در آرایی که در اختتامیه اعلام خواهد شد عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه جایگاه این داوران در حوزه ادبیات نمایشی بالاست حتی ممکن است در بیانیه آنچه را که توضیح دادم درخصوص متون نمایشی بشنویم.
جشنواره با نظم مثال زدنی برگزار شد
وی این دوره از جشنواره تئاتر فارس را در مقایسه با دوره پیشین منظم دانست و افزود: امسال جشنواره با نظم مثال زدنی برگزار شده که این به خاطر افزایش تعداد سالنها و اجراها می تواند باشد البته کیفیت بهتر زمان بندی هم بی تاثیر نیست.
خوش شانس رسیدگی فیزیکی و تلاشهای پشت صحنه را دیگر نکته مشهود جشنواره بیست و هشتم دانست و افزود: در بخش رسانه ای هم فعالیت ها به مراتب بهتر و شایسته تر است.
او که پیشینه چاپ متن نمایشی هم دارد در این باره اعلام کرد: به نظرم می رسد که شاید حتی راه انداختن کارهای ساده با بنیه و پشتکار دولتی در زمینه چاپ گسترده آثار تئاتری و بازاریابی کتب ادبیات نمایشی در کنار برگزاری جشنواره های سطح بالای ادبیات نمایشی ضرورتی است که خاصه در تئاترنویسی می تواند به تشویق هنرمندان این بخش منجر شود.
نویسنده نمایشنامه تقدیر شده "پره پروانه پولادی" از نبود جشنواره های تخصصی نمایشنامه نویسی در کشور هم گلایه کرد و گفت: امسال در سراسر کشور فعالیتی در این زمینه انجام نگرفته و به بخش نمایشنامه نویسی جشنواره امام رضا(ع) و تئاتر فجر بسنده شد درحالیکه دانشگاه هنر تهران جشنواره تئاترنویسی "سخن" را برگزار کرد و نامزدهای آن اعلام شد اما هیچگاه برگزیدگان این رویداد معرفی نشدند.
سعیدرضا خوش شانس در عین حال خواستار برگزاری نشست های نمایشنامه خوانی بومی شد و برپایی چهارشنبه تئاترها را کافی ندانست. از این رو شکل گیری کانون های منسجم تئاترنویسی خصوصی یا دولتی راه را برای تولیدات تئاتری هموار می سازد.
الهه بهرامی