سرویس استانهای هنرآنلاین: تعارضها، دشواریها و کشمکشهای ارزیابی هنری و ارزشگذاری اقتصادی در فرآیند قیمتگذاری آثار هنری در شیراز بررسی شد.
سخنران این جلسه "محمدرضا مریدی" بود. وی دارای مدرک دکتری جامعه شناسی هنر از دانشگاه هنر تهران است و اینک نیز به عنوان عضو هیئت علمی در همین دانشگاه تدریس می کند.
او در این نشست هنری از نقش و عملکرد گالری ها در وضعیت کنونی گفت و عنوان کرد : یکی از نگرانی های جامعه هنری کاهش قیمت آثار و ارزش های هنری در این برهه از زمان است و غلبه ارزش های اقتصادی بر ارزش های هنری را منجر شده است.
این استاد دانشگاه افزود: در این میان این گالری ها هستند که خریداران را به فضای سحرآمیز آثار هنری هدایت کرده و متقاعد کننده اعتبار هنر هستند اما متاسفانه در این دوران، خاستگاه آثار هنری را در کانون بی توجهی قرار داده اند.
وی از انواع گالری های فعال نظیر گالری جستجوگر، تجاری، نهادی، محافظه کار و آلترناتیو گفت و ابراز کرد: گالری ها در جهان معاصر را می توان به دو دستهی کلی عمومی و خصوصی تقسیم کرد.
مریدی توضیح داد:گالریهای عمومی معمولا گالریهایی غیرانتفاعی هستند که در تملک نهادهای عمومی یا دولتی قرار دارند و بنا بر همین خصیصه غالبا ویترین جریانهای پذیرفته شدهی هنری هستند که میتوانند به صورت نمایشگاههای دورهای و یا کلکسیون دائم به نمایش درآیند و بسته به نگاه و تعریف، نقش موزهی هنرهای تجسمی را نیز ایفا مینمایند.
وی ادامه داد:گالریهای خصوصی گالریهایی هستند که توسط افراد حقیقی یا حقوقی اداره میشوند؛ این دسته از گالریها خلف گالریهای اولیه در پایان قرن نوزدهم محسوب میشوند و مباحث این نوشتار معطوف به آنها است و تا بدین جا در این نوشتار، مراد از واژهی "گالری" در واقع "گالری خصوصی" بوده است.
این استاد دانشگاه گفت: این دسته از گالریها گاه بر اساس گردانندگان آن تعریف میشوند به عنوان مثال، گالریهای هنرمندگردان که توسط یک یا چند هنرمند اداره میشوند و معمولا محلی است برای معرفی تفکر هنرمندان به واسطهی نمایش آثار خود یا همفکران خود. این دسته از گالریها الزاما محل خرید و فروش آثار نیستند و این امر میتواند در خارج از محیط گالری اتفاق بیفتد. گالریهای هنرمندگردان بسته به نوع تفکر گردانندگان آن میتواند در شکل و کارکرد، اهدافی بسیار متنوع و متفاوت را پی بگیرد.
مریدی اظهار کرد: دستهای دیگر از گالریها بر اساس رویکرد خود به جریانات نوین هنری تعریف میشوند. در این دسته از گالریها، طیف نمایش آثار میتواند بر اساس همراهی تا ضدیت با جریانات نو گسترده باشد. این گالریها نیز الزاما محلی برای خرید و فروش آثار نیستند و تبادلات مالی بیشتر در جهت حمایت از جریانهای فکری و هنری مورد نظر اتفاق میافتد.
وی اضافه کرد: نوع دیگری از گالریهای خصوصی گالریهایی هستند که تمرکز آنها بر خرید و فروش آثار هنری است و نمایش آثار در آنها بیشتر بر اساس تقاضای بازار است؛ بدین ترتیب در دورههای زمانی متفاوت، رویکرد آنها در نمایش آثار جریانهای هنری هم تابعی از روابط اقتصادی حاکم بر بازار هنر است. اگر در گونههای دیگر این موسسات (گالریها) تعاملات جنبهی هنری و فکری دارد در این گونه از گالریها تعاملات اقتصادی اساس شکلگیری نمایش آثار است.
این پژوهشگر هنری در تعریف هنرمند نوظهور ابراز کرد: هنرمندان نوظهور آماتورهای مشتاق نیستند و افرادی محسوب می شوند که در آستانه هدایت رشته هنری و به نوعی انتخاب شغل خود هستند.
مریدی در ادامه با بیان اینکه تعداد هنرمندان نوظهور بسیار است و به همین خاطر عملکرد گالری ها حیاتی و مهم می شود؛ گفت: تصمیم گیری برای خرید آثار هنرمندان نوظهور سخت و مبهم است و معمولا این دسته از هنرمندان مغلوب معیارهای بازار هستند و اثری که در بازار فروش کند را خلق می کنند و این مهم خطر بزرگی برای جامعه هنری حاضر محسوب می شود.
به گفته وی، با توجه به عملکرد گالری ها ، در دوره ای به سر می بریم که ارزش های اقتصادی بر هنری غلبه دارد و این مکان های عرضه آثار هنری، در معرفی هنرمندان نوظهور ناموفق هستند و نیاز به بازنگری جدی در نحوه نگرش و پرداختن به این قشرِ قابل توجه در جامعه هنری ایران را دارند.
یه اعتقاد وی،گالریهای موفق به اقتصاد هنر کمک میکنند و گالری داری به دلالی هنری خلاصه نشود.
در پایان، نشست پرسش و پاسخ بر سر ارزیابی هنری و ارزشگذاری اقتصادی با حضور گالری داران و جمعی از فعالان هنری شیراز صورت پذیرفت.
الهه بهرامی