سرویس مد و لباس هنرآنلاین، یاقوت از آن نوع سنگ‌هایی است که به راحتی جلب توجه میکند و زیبایی درخشان و قرمز رنگ خود را به رخ هر مخاطبی می‌کشاند. یاقوت از نظر سنگ‌شناسی دارای ویژگی‌های خاصی است؛ البته در ادیان مختلف حتی اسلام نیز خواصی برای این سنگ ذکر شده که نشانگر اهمیت آن است. رنگ قرمز یاقوت سمبل عشق، میهن پرستی و خشم است. سنگ یاقوت در اروپا در اواخر قرون وسطی ، سنگ مورد علاقه کشیشان بود تا جایی که آن را متعلق به بهشت می‌نامیدند. پس از الماس، یاقوت قرمز سخت ترین کانی محسوب میشود و در سایزهای بالاتر از پنج قیراط ،از الماس با ارزش تر است. یاقوت سرخ در میان جواهرات به سلطان سنگ‌ها شهرت دارد.
خواص درمانی یاقوت
خواص درمانی متعددی برای یاقوت قرمز قید شده و عده بسیاری معتقدند که این سنگ انرژی بسیار مثبتی برای جسم و روح دارد. از این سنگ برای بیماری‌‌های قلبی ، تنظیم جریان خون و تقویت‌غده فوق کلیه استفاده میشود. گفته میشود، یاقوت سرخ فشارخون را افزایش داده و حالت ضعف و ناتوانی را در جسم از بین می‌‌برد. همچنین این سنگ بینایی را تقویت میکند و جریان خون را در ناحیه چشم‌ها به گردش می‌‌اندازد.
یاقوت در باور پیشینیان
یاقوت به عنوان یکی از قدیمی‌ترین گوهرها عقاید مختلفی را در بطن خود دارد تا جایی که برخی اذعان می‌کردند که یاقوت در آتش گداخته نمی‌گدازد. محمد بن محمود همدانی در کتاب عجایب‌نامه درباره یاقوت می‌نویسد: طبع یاقوت گرم و خشک است، به درجه رابع، هر که با خود دارد از طاعون ایمن بود. یاقوت از زر و سرب سنگی‌تر بود.معدن وی کوه رهون است به سرندیب که آدم به آن فرو آمد، و در میان دریاست. هر که یاقوت با خود دارد،خون در تن او صافی کند و از خمود و سکته و صرع ایمن بود.
یونانیان نیز معتقد بودند که یاقوت سرخ به صاحبش نیروهای خاصی از جمله سلامتی، دانش، ثروت و موفقیت در عشق میدهد. آنها معتقد بودند اگر یاقوت در سمت چپ لباس سنجاق شود، زندگی آنها همراه با صلح و صمیمیت میشود. یونانیان برای شکست ناپذیری سربازان به آنان یاقوت هدیه می‌دادند.
در قرون وسطی تصورمی‌شد که یاقوت با تغییر رنگ و تبدیل آن به رنگ سرخ تیره‌تر، مالک خود را از خبر ناگوار، بیماری و یا بداقبالی مصون می‌دارد.
در مشرق زمین بر این باور بودند که سنگ یاقوت نشانه زندگی و حیات است و معتقد بودند که قطره‌های خون قلب مادر زمین، یاقوت است و این جواهر زیبا یک سنگ خود افروز به شمار می‌رفت و به همین دلیل این سنگ را تابناک نیز می‌نامیدند.
طیف رنگی یاقوت
واژه یاقوت عربی شده واژه پارسی یاکَند است. این گوهر دارای ترکیب اکسید آلمینیوم Al2o3 است که به دلیل وجود عناصر واسطه به رنگ‌های متفاوتی یافت میشود. پس از یاقوت قرمز، یاقوت کبود با ارزش‌ترین سنگ در خانواده یاقوت‌هاست. نوعی یاقوت آبی مخملی هست که از معادن کشمیر هند استخراج میشود البته یاقوت‌های سریلانکا هم می‌توانند دارای رنگ زیبای یاقوت کبود کشمیر هند باشند. وجود عناصری مانند تیتانیوم و آهن باعث ایجاد رنگ آبی مایل به بنفش در یاقوت کبود میشود. از منابع مهم یاقوت‌های کبود می‌توان کشمیر هند، سریلانکا، برمه، تایلند، پاکستان، افغانستان، استرالیا و آمریکا را نام برد.
عناصر یاقوت
ترکیب شیمیایی یاقوت آلومین خالص است که ممکن است به مقدار کم با مواد دیگر از قبیل کروم و آهن آغشته شود. در تجارت بین‌المللی یاقوت قرمز را Ruby و رنگ‌های دیگر یاقوت را Sapphire می‌نامند و همیشه این نام با رنگ آن همراه است مثل Blue Sapphire (یاقوت کبود)، Yellow Sapphire (یاقوت زرد) و Colorless Sapphire (یاقوت بیرنگ).
از آنجایی که سختی یاقوت ۹ است سنگی مناسب برای استفاده در صنعت جواهرسازی به شمار می‌رود و در زمینه جواهرات کاربرد فروانی دارد. برمه و میانمار مهمترین معادن این سنگ هستند. یاقوت‌های قرمز خالص و یا دانه اناری که از معدن mogok برمه استخراج میشود، در دنیای تجارت از ارزش بالایی برخوردار هستند.
بلورهای یاقوت سرخ در سیستم تریگونال متبلور شده‌اند اما تنوع آنها به محل حضورشان بستگی دارد. برای مثال یاقوت‌های برمه‌ای معمولا به صورت منشورهای هگزاگونال تخت با دو انتها معین می‌شوند.
از لحاض فیزیکی کریستال یاقوت دارای شکستگی‌های ناهموار و صدفی بوده و کلیواژ یا رخ ندارد. یاقوت درخشندگی شیشه‌ای دارد. جذب طیفی کریستال یاقوت در خط قرمز، زرد، سبز و بنفش است اما کروم فلز رنگساز یاقوت قرمز است.
امروزه ذخایر مهم یاقوت در برمه، تایلند ، سریلانکا و تانزانیا و معدن جدیدی در ماداگاسکار وجود دارد. یاقوت‌های قرمز راف را در کشور تولید کننده تراش می‌دهند.
کریستال سافایر در سیستم تریگونال متبلور میشود و شکل گیری آن به شرایط معدن وابسته است. مثلا سافایرهای معادن سریلانکا به شکل دو هرمی متبلور می شوند. با اینکه سافایرها دارای شکستگی‌های صدفی و ناهمواری هستند اما رخ واقعی ندارند و دارای درخشندگی شیشه‌ای هستند.
روش تشخیص یاقوت اصل از بدل
امروزه بیشترین یاقوت‌های ستاره مصنوعی یا ترکیبی هستند. یکی از نشانه‌ها برای تشخیص یاقوت اصل از بدل آن است‌که سنگِ اصل، اشعه فرابنفش را از خود عبور میدهد اما انواع مصنوعی این ویژگی را ندارند.
در درجه بندی کیفیت و ارزش یاقوت چهار عامل، رنگ، پاکی، برش و وزن مهم تأثیر گذار هستند.
در حقیقت رنگ مهمترین فاکتور در قیمت گذاری کانی‌های رنگی و یاقوت‌هاست. برای مثال یاقوت قرمز می‌تواند دارای رنگ قرمز، نارنجی یا قرمز مایل به بنفش باشد ولی بهترین رنگ یاقوت قرمز، رنگ قرمز خالص همراه با مقدار کمی از رنگ بنفش است که به آن یاقوت دانه اناری سرخ می‌گویند.
باید توجه داشت که قیمت یاقوت قرمز هنگامی که رنگ قرمز یاقوت همراه با رنگ بنفش، نارنجی و یا حتی قهوه‌ای باشد، کاهش پیدا میکند. از طرف دیگر رنگ قرمز یاقوت باید از غلظت خوبی برخوردار باشد زیرا پایین بودن غلظت رنگ باعث تغییر رنگ قرمز به رنگ صورتی میشود که قیمت آن کمتر است.
پاکی سنگ به معنای خالی بودن سنگ از هرگونه ناخالصی‌های درونی و مشکلات سطحی است به عبارتی همانند دیگر سنگ‌های گرانبها یاقوت، هر چه پاکتر باشند به قیمت آن افزوده میشود زیرا وجود ناخالصی‌ها در سنگ نه تنها از زیبایی آن می‌کاهد بلکه در شفافیت، استحکام و رنگ سنگ تأثیرگذار است. دقت داشته باشید که یاقوت قرمز پاک، بسیار کمیاب بوده و از قیمت بسیار زیادی برخوردار است.
برش یکی دیگر از نکات مهم در تشخیص یاقوت است به همین خاطر اگر یاقوتی با دقت بسیار برش خورده باشد می‌تواند دارای رنگ و جلای بهتری باشد. بنابراین در هنگام خرید باید به شکل هندسی، سنگ برش خورده توجه شود تا به صورت کامل قرینه باشد. یعنی اگر برش سنگ مورد نظر گرد است باید لبه‌ها کاملاً گرد باشد و تمام صفحات برش خورده بر روی سنگ از نظم و ترتیب خاصی پیروی کنند در غیر این صورت از بهای سنگ کاسته میشود.
وزن عامل مهمی در ارزشگذاری یک سنگ است. یاقوت نیز مانند سایر گوهرها بر اساس قیراط ارزش گذاری میشود.
یاقوت مصنوعی
امروز به دلیل کمیابی یاقوت‌های طبیعی با کیفیت، صنعت ساخت مصنوعی و بهسازی این گوهر در جهان پیشرفت چشمگیری داشته است. یاقوت مصنوعی "synthetic corundums" برای نخستین بار توسط آگوست ورنیوال شیمیدان فرانسوی ساخته شد. او فرآیند ذوب- شعله را برای تولید یاقوت‌های ارزان قیمت در سال ۱۸۸۶ اختراع کرد. صنعت ساخت یاقوت‌های مصنوعی از سال ۱۹۰۲ آغاز و به صنعت جواهرسازی راه یافت. این نوع یاقوت‌ها دارای خواص فیزیکی و نوری، ترکیب شیمیایی و ساختمان کریستالی یکسان با نمونه‌های طبیعی خود هستند و جداسازی آنها از نمونه‌های طبیعی از روی ناخالصی‌های آنها در لابراتوارهای گوهرشناسی میسر بوده و گاهی این کار توسط گوهرشناسان و در بعضی از نمونه‌ها می‌تواند بسیار دشوار باشد و از آنجایی که سنگ‌های مصنوعی از قیمت کمتری برخوردار هستند حتماً قبل از خرید از اصالت آنها باید اطمینان حاصل شود.
صنعت بهسازی یاقوت به قرن‌ها پیش مربوط است ولی در سال‌های اخیر سرعت چشمگیری در ابداع روش‌های جدید بهسازی یاقوت دیده میشود.
بهسازی یاقوت‌ها به دلایلی نظیر: افزایش، کاهش و یا تغییر رنگ در سنگ؛ افزایش بیشتر شفافیت در سنگ؛ افزایش استحکام بیشتر سنگ؛ بوجود آوردن پدیده ستاره‌ای در یاقوت‌ها و یا از بین بردن آن صورت می‌پذیرد.
البته کریستالهایی که مورد بهسازی قرار گرفته‌اند شاید از زیبایی و استحکام خوبی برخوردار باشند ولی باید با ذکر نام کریستال بهسازی شده و با قیمت پایین‌تر ارائه شوند و نه به عنوان سنگ‌های طبیعی با قیمت‌های گزاف.برای روشن‌تر یا تیره‌تر کردن رنگ کریستال یاقوت کبود برای اینکه در بازار جهانی با قیمت بیشتری به فروش برسند از حرارت Heat استفاده میشود.
انتهای پیام/61