گروه تئاتر خبرگزاری هنر ایران : در راستای ادامه بحث نمایش‌های آیینی و مذهبی، به گفت‌وگو با امیر دژاکام نویسنده و کارگردان پرداختیم. امیر دژاکام که چند اثر در حوزه تئاتر دینی تولید کرده است، در رابطه با معضلات نمایش‌های آیینی بیان کرد: مشکل اینجاست که مدیران نمایش آیینی را مسیری برای تجارت کردن تلقی کرده‌اند. درحالی که تمام هنرمندان بزرگ این کشور آثاری را در زمینه تاریخ اسلام و اهل بیت(ع) داشتند که اجرا نشده است، ما می‌بینیم به یک جوان که لیسانس آبخیزداری دارد 14 میلیاد داده‌اند تا در بوستان ولایت کارگردانی نمایشی را انجام دهد. در واقع مانند پیمانکاری شده است. پیمانکاری هم قانونش این است که آشنا داشته باشید تا مدیر مربوطه پیمانکاری مدنظر را به شما بدهد. مدیران قراردادها را با کسانی می‌بندند که از اساس کارگردان نیستند. ما کسانی را می‌بینیم که نمایشنامه مذهبی کار کردند که در رزومه خود حتی یک اثر نمایشی نیست. تعداد کمی از آثار وجود دارد که کارگردان و عوامل آن، تئاتری و اهل این حرفه باشند.
وی ادامه داد: سقوط کارهای دینی را به دو دلیل می‌دانم. اول مدیران ناشایسته که در سرتاسر کشور در پست‌های مختلفی حضور دارند و دوم غلو کردن است. اهل غلو در طول تاریخ وجود داشتند. به اشخاص دینی نسبت‌هایی می‌دهند که غلوآمیز است. مباحث مربوط به کرامات و معجزه نیازمند تخصص است و هرچیزی را در هرجا و به هر مدل نمی‌توان گفت.
او همچنین به سازمان‌هایی چون سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان فرهنگی و هنری شهرداری اشاره کرد که بودجه تئاتر برایشان لحاظ شده است. وی گفت: سینما و تئاتر دو هنر بزرگ هستند و در این بین بودجه سینما بیشتر است. هرچند که تولید فیلم گران است و آنها هم مشکلاتی دارند. اکنون کف تولید سریال در پلتفرم 60 میلیارد تومان است. این درحالی است که بودجه تئاتر کل کشور 30 میلیارد است. سازمان فرهنگی و هنری شهرداری هم حدود 100 میلیاد بودجه برای تئاتر دارد که معلوم نیست کجا خرج می‌کند. در همه جای دنیا یکی از کارهای شهرداری‌ها حمایت از تئاتر است. سازمان تبلیغات اسلامی و بسیج هم این بودجه را دارند. کاش این سازمان‌ها به طور شفاف بودجه‌ای را که صرف تئاتر کرده‌اند، مشخص کنند.
دژاکام همچنین درباره لزوم ورود مدرنیته به نمایش‌های آیینی و دوری از تکرار بیان کرد: مدرنیته به معنای فلسفی یعنی عقلانیتی که علم تایید می‌کند و علمی که آزمایش شده باشد و قابل مشاهده باشد و به معنای تحت‌الفظی یعنی به روز بودن. هر دو این معانی باید در نمایش آیینی ایجاد شود. انسان امروز، سخت امور غیرعقلانی را باور می‌کند. تاریخ قصه‌های مختلفی دارد که می‌توان به آن رنگ و بو داد.
وی ادامه داد: اگر کسی تاریخ اسلام را خوانده باشد متوجه می‌شود که برای خلق اثر در این حوزه تنها به بخش کوچکی از آن رجوع کردیم و همواره روایت تاریخی ما، یک روایت همراه با احساسات و تغزل بود. حال آن که روایت تاریخی باید مستند باشد. قرار نیست درام، تاریخ را نقض کند. البته که گاه خود تاریخ مهم است و گاه در بستر تاریخ قصه تعریف می‌شود.
این کارگردان در پایان گفت: من چند نمایشنامه در حوزه نمایش آیینی دارم که اصلا آن را به مدیران ارائه نکردم. چون گمان می‌کنم که اگر این کار را انجام دهم، باید در گردونه‌ای از تملق و مجیز و چاپلوسی وارد شوم و من حاضرم در اسنپ کار کنم یا یک نمایشنامه خارجی کار کنم اما تملق کسی را نگویم. امیدوارم کسانی که مسئول تئاتر می‌شوند، تئاتر را بشناسند، درک کنند و متوجه باشد که این هنر، یک هنر استراتژیک است و شب به شب دخل آن را حساب نکنند و دست از لجاجت افسارگسیخته تاریخی که تئاتر باید خرج خودش را دربیاورد بردارند.