سرویس سینمایی هنرآنلاین: اکثر کارگردانهای سینمای دفاع مقدس نمیخواهند سینمای جنگ را ترک کنند و اگر هم از آن فاصله میگیرند به دلیل مشکلات مالی است تا نبودن سوژه. به همین دلیل شاید کمبود فیلمهای دفاع مقدس در طول یک سال، نداشتن تجهیزات و نیز کمبود بودجه مالی برای ساخت یک فیلم سینمایی در حوزه جنگ باشد. با چند کارگردان عرصه سینمای جنگ و دفاع مقدس به صحبت پرداختهایم که در زیر میخوانیم. سهیلی: مردم با جنگ روانی روبرو هستند تا جنگ دفاع مقدس سعید سهیلی کارگردان سینما که پیش از این با فیلمهای جنگی فعالیت خود را در سینما آغاز کرده بود، میگوید: سالهاست فیلم جنگی نساختهام. احساس میکنم مردم فعلاً از جنگ دور شدهاند و در این مقطع ارتباطی با مسائل جنگی ندارند. وی ادامه داد: این روزها با جنگ دیگری روبرو هستیم و آن هم جنگ روانی بین مردم است. به همین دلیل اگر قرار باشد مردم در سینما هم فیلم جنگی ببینند، در صورتی که سینما امروزه یک تفریح به شمار میرود، ممکن است تماشاگر سینما را هم پس بزند. با این وجود مردم هم سینمای جنگ را دوست دارند. کارگردان فیلم "مردی شبیه باران" با اشاره به هزینههای بالا برای ساخت فیلمهای جنگی بیان کرد: تولید فیلمهای جنگی هزینه زیادی دارد. بهترین فیلمسازان سینمای جنگ هم اگر بخواهند فیلم جنگی بسازند که مورد توجه و با امکانات امروز باشد، باید هزینه کنند، به همین دلیل من فکر میکنم مدیران سینمایی هم در ساخت فیلمهای جنگی با سرمایهای که در اختیار فیلمسازان قرار میدهند، موظف هستند سینمای جنگ را حمایت کنند. کارگردان فیلم پر سر و صدای "گشت ارشاد" عنوان کرد: فیلمهای جنگی باید در زمانهای مناسب اکران و با آنچه کارگردانها از ساخت فیلمهای جنگی میخواهند، همخوانی داشته باشد. سلیقهها و ایدههای جذاب فیلم جنگی احتیاج به سرمایه برای ساخت دارند. محمدعلی باشهآهنگر: جنگ اتفاقی خانمانسوز است محمدعلی باشهآهنگر کارگردان فیلمهای جنگی در سینمای ایران است. او با فیلم ˝ملکه˝ در میان منتقدان جایگاه خاصی پیدا کرد و بعد از آن جایزههای مختلفی را در جشنواره فیلم دفاع مقدس کسب کرد. باشهآهنگر درباره ساخت فیلم جنگی میگوید: ساختن فیلم جنگی در سینمای ایران واقعاً کار مشکلی است. گاهی بودجه کم میتواند به فیلم لطمه بزند. تقاضاهایی که یک کارگردان برای ساختن یک فیلم جنگی میکند با توجه به برآورد هزینه گاهی سالها طول میکشد تا فیلم با بودجه تعیینشده ساخته شود. من خودم تاوان این دورهها را پس دادهام. فیلمساز باید دنبال بودجه بگردد، دنبال عوامل بگردد و سیاستگذارانی که در سینما هستند تشخیص میدهند که این فیلم نباید ساخته شود و یا این فیلمساز این فیلم را نباید بسازد. وی با اشاره به فیلم "ملکه" که خیلی از منتقدان این فیلم را فیلم ضد جنگ مینامند، بیان کرد: جنگ که همان ویرانی و کشتار مردم بیگناه است که زندگی را نابود میکند. ما در فضا جنگ زندگی کردهایم. در فضای سینما، تعبیر ضدجنگ را بیشتر برای مواردی چون جنگ ویتنام به کار بردهاند که نوک پیکان انتقادشان متوجه طرف تجاوزگر یا ایدئولوژی جنگطلب و ضایعات و پیامدهای جنگ بوده است. فیلمسازان بزرگی بعد از جنگ ویتنام در سینمای آمریکا فیلمهای شاخصی ساختند. من میخواهم این تعبیر را کمی باز کنم. کلاً فضای جنگ در هیچ کشور و ایدئولوژیای پسندیده نیست. این کارگردان در ادامه عنوان کرد: پدیده خانمانسوز است که انسانها، درختها و کلاً زندگی را از بین میبرد. گاهی در فیلمهای جنگی ما خودمان سند جنگ هستیم. و به نظر من در مقطعی دیپلماسی صلح میتواند کارآیی داشته باشد.
نرگس آبیار: با نگاهی زنانه به سینمای جنگ پرداختهام نرگس آبیار کارگردان زن سینمای دفاع مقدس است که با ساخت فیلم "شیار 143" میان کارگردانهای به نام سینمای دفاع مقدس شناخته شد. او درباره سینمای دفاع مقدس میگوید: امیدوارم که فیلمهای جنگ و دفاع مقدس را هم با نگاه خودم که یک نگاه زنانه است بسازم. منتها این به این معنا نیست که همه کارهای من اینگونه خواهند بود. سینمای جنگ برای من که در خانوادهای بزرگ شدهام که غریبه با این اتفاق بزرگ نبوده، خیلی محترم و مقدس است. این کارگردان سینما ادامه داد: به هر حال مطمئن باشید تنها زمانی یک کار تأثیرگذار و باورپذیر خواهد بود که کارگردان یا نویسنده اثر با فضا آشنا باشد و در حقیقت آن فضاها و کاراکترها را بشناسد. من هنوز وقتی به منزل برادرم میروم ایشان خیلی علاقهمند هستند که خاطرات جبهه را تعریف کنند. حتی بعضی از آن خاطرات را بارها و بارها با جزئیات دقیق بیان میکند. گاهی به این فکر میکنم که چطور در آن شرایط بحرانی این جزئیات در خاطرهشان ثبت شده است. خانوادهام، اطرافیانم، فامیل، همسایگان، دوست، آشنا و در مجموع رسانهها در آشنایی من با این فضا همراه بودند. قطعاً نمیتوانم با این فضا بیگانه باشم. نادر مقدس: دغدغه ساخت فیلم جنگی را دارم یکی دیگر از کارگردانهای سینما که فیلمهای جنگی را دوست داشته اما مدتی است به سراغ این ژانر نمیرود، نادر مقدس است.
او گفت: من کارگردان فیلم جنگی صرفاً نبودهام اما یکی از علاقههایم ساختن فیلم در حوزه دفاع مقدس است. یادم میآید فیلم "دشت ارغوانی" را در سال 1373 ساختم. که این فیلم در جشنواره فیلم فجر کاندید بهترین فیلم هم شد که بعدها نیز موفقیتهایی را کسب کرد. متأسفانه شرایط ساخت فیلم در حوزه سینمای جنگ فراهم نمیشود. مقدس ادامه داد: البته همه مشکلات را نمیتوان هزینههای ساخت یک فیلم نام برد چرا که به نظر من فیلمنامه خوب و تأثیرگذار میتواند مهمترین عامل برای ساختن فیلم باشد. وی درباره کمرنگ بودن سینمای دفاع مقدس طی سالهای اخیر بیان کرد: قبول کنیم که حمایتها هم از سینمای جنگ مثل همان دهه 70 نیست. مشکلات سینما این روزها مبتنی برماجراهایی است که متأسفانه ذهن اغلب دوستان کارگردان و تهیهکننده را در برگرفته و همه به فروش فیلمها فکر میکنند، تا محتوا و مضمون. مقدس در ادامه گفت: من به عنوان فیلمسازی که به سینمای دفاع مقدس علاقه دارم، همیشه ساختن اینگونه از فیلمها دغدغه ذهنم خواهد بود. اگر درگیریهای ذهنیام اجازه دهند، حتماً فیلمی در حوزه دفاع مقدس و یا حواشی جنگ فیلم خواهم ساخت.
انسیه شاهحسینی: با آدمهای واقعی جنگ روبرو میشوم انسیه شاهحسینی کارگردان دیگری است که سینمای دفاع مقدس و پرداختن به آن یکی از دغدغههای فیلمسازی اش به شمار میرود. این کارگردان فیلم "زیباتر از زندگی" که آن را هم با مضمون دفاع مقدس ساخته است، میگوید: در فیلمهایم به جنگ و تأثیرات آن بر آدمها میپردازم. به همین دلیل مدتها به مکانهایی میروم و با کسانی صحبت میکنم تا اطلاعاتم درباره مقوله جنگ و ساخت یک فیلم جنگی کامل شود. مثلاً با خیلی از همرزمان شهید علمالهدی گفتوگو کردم. خیلی از همرزمان علمالهدی مدتها در اردوگاههای عراق اسیر بودند و برخی دیگر هم بعد از پایان جنگ به شهرها بازگشته بودند و خیلی از شاهدان عینی دیگری از بسیج، ارتش و مردم خوزستان هم بودند که درباره اولین عملیات مهم و مشترک ارتش و سپاه اطلاعات در آبان 59 خوبی به من دادند. وی ادامه داد: این زمان را برای سینمایی که دوستش دارم، صرف میکنم. چرا که میخواهم چهرهای واقعی درست و منطبق بر حقایق از آدمهای فیلمم ارائه دهم.
پرویز شیخطادی: سینمای جنگ با نگاه تازه فیلمسازان روبرو شده است پرویز شیخ طادی کارگردان سینما است که فیلم "روزهای زندگی او در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و سکانسهای جنگی این فیلم مورد تعریف و تمجید منتقدان قرار گرفت. "سینهسرخ"، "روزهای زندگی"،"پشت پرده مه"، "دایناسور" و ... از جمله فیلمهای این کارگردان سینما به شمار میرود. شیخ طادی پیش از این چندین فیلم دفاع مقدسی تحسین شده و فیلمی با موضوع صهیونیسم جهانی به نام "شکارچی شنبه" ساخته است. این کارگردان سینما درباره ساخت فیلمهای جنگی در شرایط کنونی میگوید: من فکر میکنم تعدد نگاهها و سلیقهها درباره ساخت فیلمهای جنگی زیاد شده است. و این مسئله نشاندهنده انگیزه فیلمسازان ما به این عرصه بعد از این همه سال بوده است. وی در ادامه بیان کرد: فیلمسازان عرصه سینمای جنگ بیش از هر چیز نیاز به تجهیزات برای ساخت فیلمهای خود دارند. امیدوارم شهرک سینمایی دفاع مقدس با تجهیزات کامل راهاندازی شود. به هر حال جنگ پر از سوژه است و هر تعداد که فیلم جنگی هم ساخته شود، باز هم هنوز این حوزه جای کار دارد. کارگردان فیلم "شکارچی خاموش" درباره دوران جنگ بیان کرد: من در آن دوران 19 سال بیشتر نداشتم. تقریباً با اتفاقات جنگ آشنا هستم و برای ساخت فیلم " روزهای زندگی" مدتی تحقیق کردم. به یقین میگویم که تمام روزهای زندگیام از آن دوران تاکنون پر از خاطره است. حتی میتوانم بگویم که فیلم "روزهای زنگی" برگرفته از واقعیتهای جنگ بوده است. انتهای پیام/
صبا شادور