سرویس موسیقی هنرآنلاین: آیین افتتاح و نخستین اجرای صحنه‌ای ارکستر شهر به رهبری اسماعیل تهرانی، عصر روز شنبه 14 اسفندماه در میان حضور جمعی از چهره‌های سرشناس حوزه موسیقی در مرکز همایش‌های بین‌المللی شهید آوینی واقع در فرهنگسرای بهمن برگزار شد.
در این برنامه و کنسرت، مهمانانی نظیر فریدون شهبازیان، هنگامه اخوان، محمد میرزمانی، میلاد کیایی، کامبیز گنجه‌ای، رازمیک اوحانیان، بیژن بیژنی، فرزاد طالبی، حسین علیشاپور، مازیار ظهیرالدینی، هادی منتظری، عباس خوشدل، محمد معتمدی، علی جهاندار، شهرام میرجلالی، عباس سجادی، محمود صلاحی، کیوان پهلوان، سوسن دهلوی، مجید اخشابی و حسین محجوب حضور یافتند و به اجرای ارکستر تازه شکل گرفته شهرداری تهران نشستند.
مراسم روز گذشته با تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم در سالن مدرن شهید آوینی آغاز شد. مدتی بعد بابک ربوخه مدیر امور موسیقی و سرود سازمان فرهنگی هنری برای سخنرانی روی سن آمد و گفت: هدف از تشکیل ارکستر شهر این بوده که جوانان یک مقدار بیشتر با آداب نوازندگی آشنا شوند. ارکستر شهر شامل دو گروه نوازندگان جوان و پیشکسوت است که ما ابتدا برای جا افتادن این همکاری با چالشی جدی روبرو بودیم، اما این حضور مشترک جوانان و پیشکسوتان بالأخره جا افتاد و امشب شما خواهید دید که آن‌ها چگونه در کنار یکدیگر برای‌تان خواهند نواخت.
با پخش کلیپی از تمرین ارکستر شهر بر روی نمایشگرهای سالن شهید آوینی، برنامه رونمایی و کنسرت ارکستر شهر ادامه یافت و در ادامه اسماعیل تهرانی رهبر ارکستر شهر برای ارائه پاره‌ای از توضیحات در مورد ارکسترش به روی صحنه فراخوانده شد.
خوشحالم که شکست خوردم
رهبر ارکستر شهر در سخنرانی خود به چگونگی شکل‌گیری ارکستر شهر اشاره کرد و گفت: بذر ارکستر شهر در اسفندماه سال 94 پاشیده شد. آن زمان آقای بابک ربوخه به من گفت که می‌خواهیم همچین ارکستری تشکیل دهیم. من به این ارکستر امیدوار نبودم و اواسط سال جاری هم به آقای ربوخه گفتم که آن را فراموش کن چون حاشیه‌هایش تو را اذیت خواهد کرد، اما در نهایت ایشان پافشاری کرد و برنده شود و من حالا خوشحالم از این‌که در این ماجرا شکست خوردم و اکنون قرار است کنسرت‌مان در کنار شما عزیزان برگزار شود.
همچنین اسماعیل تهرانی نحوه گزینش نوازندگان جوان ارکستر شهر را نیز این‌چنین شرح داد: ما نوازندگان پر تعدادی را می‌شناسیم که همان ابتدا می‌توانستیم از آن‌ها دعوت کنیم تا به ارکسترمان بپیوندند، اما من به شخصه تشخیص دادم که فراخوانی برای جذب نوازنده منتشر شود تا شاید در کوچه پس کوچه‌های این شهر و شهرهای دیگر، نوازنده‌ای پیدا شود که کارش خوب بوده و تاکنون دیده نشده است. بنابراین فراخوان را منتشر کردیم و من از برخی از اساتید خواهش کردم که از شرکت‌کنندگان آزمونی بگیرند تا استعدادشان ارزیابی شود که در نهایت برخی از برگزیدگان آن فراخوان به تیم نوازندگان ارکستر ما پیوستند.
تهرانی پیش از آن‌که سخنان خود را با خواندن دو تک بیت از حضرت سعدی و فروغی بسطامی به پایان برساند، اشاره کرد: ارکستر شهر اواسط آذر کلید زده شد و در اواخر همان ما اولین تمرینش را برگزار کرد و اکنون که ما روبروی شما ایستاده‌ایم، این ارکستر پس از 17 تمرین فشرده و مداوم شش قطعه را برای شما اجرا خواهد کرد.
یک کار ستودنی
فریدون شهبازیان رهبر ارکستر ملی ایران چهره بعدی بود که در این مراسم سخنرانی کرد. او در شروع سخنانش گفت: تشکیل چنین ارکستری با محوریت سازهای ایرانی، دلمشغولی استاد حسین دهلوی بود و دلمشغولی من و خیلی دیگر از موزیسن‌های کشورمان هم بوده و هست. تا اکنون امکانش پیش نیامده بود که چنین ارکستری تشکیل شود اما حالا که این اتفاق قابل اعتنا رخ داده است و باید از آن استفاده کرد.
شهبازیان در خصوص دشواری کار فنی ارکستر شهر توضیح داد: کار ارکستر شهر از نظر کودک و شنیداری، بی اغراق مشکل‌تر از کار یک ارکستر سمفونیک است زیرا چیدن سازهای ایرانی از لحاظ کوک کار آسانی نیست و تجربه، هوش و مهارت بالایی از جانب نوازندگان می‌طلبد.
رهبر ارکستر ملی ایران در پایان گفت: وجود تنها 2 ،3 ارکستر رسمی در کشور 80 ملیون نفری‌مان خیلی کم است. در تمام دنیا همه ارکسترهای سمفونیک متعلق به شهرداری‌ها هستند و کار معاونت فرهنگی و هنری شهرداری تهران بابت تشکیل ارکستر شهر ستودنی است اما شهری باید دوباره نظیر چنین ارکسترهایی را تشکیل بدهد تا جوانان ما به مردم کشورمان موسیقی خوب ارائه کنند.
آخرین فردی که پیش از شروع کنسرت به سخنرانی پرداخت، محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران بود که درباره تشکیل ارکستر شهر اظهار داشت: سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در زمینه‌های مختلف هنری فعالیت دارد، اما تا پیش از این در زمینه ارکستر موسیقی کوتاهی کرده بود که خوش‌بختانه استاد تهرانی پذیرفت ارکستر شهر را رهبری کند تا سازمان فرهنگی و هنری در این زمینه نیز فعالیت خودش را آغاز کرده باشد. اصولاً هر کاری که پشتش حمایت باشد، حتماً به نتیجه می‌رسد. بنابراین می‌خواهم به آقای شهبازیان بگویم که نگران نباشید، ما تلاش‌مان را برای شکل‌گیری ارکسترهای دیگر هم انجام خواهیم داد.
از "نخست گلبانگ مضرابی" تا "چنگ رودکی"
با اتمام سخنرانی‌ها و آیین افتتاح ارکستر شهر، سالن شهید آوینی چند دقیقه به انتظار ماند تا نوازندگان پر تعداد ارکستر شهر برای برگزاری اولین اجرای‌شان به روی صحنه بیایند. آن‌گاه بود که نوازندگان مضرابی ارکستر شهر در میان تشویق حضار به روی استیج آمدند و در جایگاه‌شان قرار گرفتند. اسماعیل تهرانی رهبر ارکستر نیز پس از استقرار اعضای ارکسترش در جلو استیج و روبروی اعضای ارکستر شهر ایستاد و چوب رهبری خود را به صدا درآورد.
نخستین قطعه‌ای که در کنسرت ارکستر شهر اجرا شد، اثر "نخست گلبانگ مضرابی" از ساخته‌های استاد حسین دهلوی بود که این اثر بی‌کلام به عنوان مقدمه کنسرت، با تشویق حاضرین به پایان رسید. پس از اجرای قطعه نخست، نوازندگان ارکستر زهی و همچنین مهدی حبیبی خواننده ارکستر نیز به اسماعیل تهرانی و نوازندگان سازهای مضرابی پیوستند.
قطعه دوم کنسرت، اثر "چنگ رودکی" از سروده‌های رودکی شاعر پرآوازه قرون کهن ایران بود که با اجرای ارکستر زهی و مضرابی و رهبری بسیار پر انرژی اسماعیل تهرانی همراه بود و مهدی حبیبی آن را با صدای خوش خود خواند: بوی جوی مولیان آید همی / یاد یار مهربان آید همی...
نوبت به اجرای قطعه "به زندان" از ساخته‌های استاد ابوالحسن صبا رسید که استاد دهلوی هم آن را برای ویولن و ارکستر تنظیم کرده بود. این اثر در گوشه شوشتری دستگاه همایون ساخته شده و نشان‌دهنده فضایی تار است که در آن دست و پاهای عده‌ای زندانی با غل و زنجیر بسته شده است. برای اجرای این قطعه سعید ثابت تکنواز سنتور نیز به اعضای ارکستر شهر پیوست و همراه با آنان نواخت.
در ادامه این کنسرت یک گروه کُر پر تعداد شامل 36 نفر به روی صحنه آمد و در سه قطعه پایانی کنسرت، ارکستر شهر را همراهی کرد. در این بخش شعر معروف "بنی آدم اعضای یکدیگرند" از سروده‌های سعدی شیرازی در دستگاه چهارگاه به همراهی کرال اجرا شد و سپس اثری با محوریت سازهای کوبه‌ای در سالن شهید آوینی نواخته شد.
قطعه پایانی این کنسرت، اثر به یادماندنی "ای ایران" از ساخته‌های استاد روح‌الله خالقی بود که با همراهی گروه کر اجرا شد. برای اجرای این سرود تاریخی که به عنوان سرود غیر رسمی ایران شناخته می‌شود، تمام حاضرین در سالن شهید آوینی اعم از مهمانان ویژه و مخاطبان موسیقی از جای خود برخواسته و به این قطعه ملی-میهنی ادای احترام کردند.
در نخستین کنسرت رسمی ارکستر شهر به رهبری اسماعیل تهرانی، حدود 90 نوازنده، کرال و خواننده بر روی صحنه حضور یافتند. گروه نوازندگان ارکستر شهر شامل دو دسته از نوازندگان پیشکسوت نظیر کریم قربانی، بهنام وادائی، داوود ورزیده، کوروش بزرگ‌پور، مهرداد ناصحی و سیاوش برهانی و همچنین حدود 40 نوازنده جوان موسیقی ایرانی و کلاسیک بود. مهدی حبیبی به عنوان خواننده و سعید ثابت به عنوان تکنواز سنتور در این کنسرت حضور داشتند. گروه کُر ارکستر شهر نیز شامل 36 عضو بود که همه با لباس‌های یکدست و شال‌های آبی رنگ بر روی صحنه حضور یافتند.