سرویس تجسمی هنرآنلاین: نخستین آدینه فروردین ماه در روزهای بعد از تعطیلات نوروز با افتتاحیه‌های اندکی همراه بود. نمایشگاه نقاشی‌های افشین باقری با عنوان "مشیانه" در گالری سیحون، نمایشگاه آثار احسان ضیایی با عنوان "...است و بس" در گالری شیرین، نمایشگاه عکس‌های پاشا هادیان با عنوان "چهره‌های معاصر آذربایجان" در گالری فردا و کاریکاتورهای طنز آمیز بهمن رضایی در گالری والی سوژه‌های هستند که این هفته به سراغ آن‌ها رفته‌ایم.
فروپاشی زن‌سالاری در دل تابلوهای اساطیری
افشین باقری در نمایشگاه "مشیانه" با تغییر شکل فرم، فیگور و اشیاء به دنبال ساختن افسانه خود است. او با کمک گرفتن از تکنیک‌های تصویرسازی، طبیعت و جهان خود را خلق کرده تا به این واسطه موجودات‌اش را به تصویر کشد. موجوداتی که از دل اسطوره‌ها قدم به جهان معاصر گذاشته‌اند و علیرغم مشترکاتی که با واقعیت قراردادی دارند مختص جهان و طبیعت خلق شده توسط هنرمند هستند.
او زیبایی‌شناسی خاص خود را بر اساس مبنای اسطوره باورش بنا می‌کند و در دل آن جهان فراواقعی، مفهوم مورد نظرش را می‌گنجاند. این مفهوم به واسطه فرم و حرکت اشیاء و موجودات، ظهور و بروز شفاف‌تر و بهتری دارد به گونه‌ای که می‌توان سلطه و مفهوم انتقال قدرت از زنان به مردان را به خوبی متوجه شد.
در حقیقت او با تحلیل دقیق مفهوم مورد نظرش توانسته اجزای اثرش را به درستی انتخاب کند و در کنار یکدیگر بچیند که این اتفاق موجب آن می‌شود که مخاطب در نهایت با اثری کامل از لحاظ زیبایی‌شناختی بصری و هماهنگی آن با مفهوم اثر، مواجه باشد.
ناهمگونی پاپ آرت ، مارسل دوشان و ناصرالدین شاه
نمایشگاه آثار احسان ضیایی در گالری شیرین تلاشی است برای مفهوم‌مند کردن یک نقص اخلاقی میان ایرانی‌ها در شکلی نه چندان مناسب. او با استفاده از المان‌ها و آثاری که شکل و معنای تثبیت شده‌ای به عنوان اثر هنری و یا اشیاء کاربردی دارند، سعی دارد ما را وارد یک فضای شناخته شده کند و از دل آن با پاک کردن آن معانی شکل‌گرفته، ایده برساخته ذهن خود را قالب کند. اما به دلیل آن که این ایده دلایل منطقی و فرمی محکمی ندارند این تلاش عقیم مانده است.
به نظر بازخوانی نادرست احسان ضیایی از اثر مشهور "مارسل دوشان" که زمینه‌ها و مبناهای فلسفی پیچیده‌ای را در دل خود بروز می‌داد، سعی در آن داشته تا به مفهوم "هنر نزد ایرانیان است و بس" یورش ببرد. او با امضایی که عنوان "2017" را بر روی اثر نشان می‌دهد به نظر می‌خواسته هنر مارسل دوشان را به عصر حاضر بکشاند و به واسطه نگاه ساختارشکن او مفهومی را در تغییر نگاه مخاطب ایرانی به اثر هنری تولید کند که به دلیل تفاوت‌های بنیادینی که بین این اثر و مفاهیم و زیرلایه‌های ایده مارسل دوشان قرار دارد به واقع به سمت یک انحراف پر واضح رفته است.
حتی در بخش دیگری از آثار نمایشگاه که بیشتر بر مبنای استکان‌های "ناصرالدین شاهی" و یا نئون‌های نوری شکل گرفته او سعی کرده با نزدیک شدن به ایده‌های پاپ آرت، به نوعی مخاطب خود را به سوال در مورد معنای هنر و اثر هنری وا دارد اما این آثار از صرف یک اثر هنری دکوراتیو و زیبا فراتر نمی‌روند و در انتقال مفهوم و معنا ناقص می‌ماند و شاید این به آن جهت است که هنرمند مدیای مناسبی را برای انتقال مفهوم مورد نظر خود انتخاب نکرده است.
گزارش مستند از زندگی و شخصیت قهرمانان آذری
نمایشگاه عکس "چهره‌های معاصر آذربایجان" که پاشا هادیان در گالری فردا به نمایش گذاشته بیش از هر چیز گزارشی مستند از زندگی برخی قهرمان‌ها و چهره‌های فرهنگی و هنری است.
هادیان در این عکس‌ها تلاش کرده تا به واسطه زاویه نگاهش از دریچه ویزور دوربین شرایطی را به وجود بیاورد که روحیات و اخلاقیات کاراکترها را به تصویر بکشد.
به عنوان مثال او با تصویری که از سیف‌الله صمدیان هنرمند عکاس به دست داده، شیطنت و جنب و جوش این کاراکتر را در وجهی تصویری نمایان می‌کند و یا تصویر ریزعلی خواجوی یا همان "دهقان فداکار" در کنار همسرش و نوع ارتباط آن‌ها در میان تصویر به نوعی حس فداکاری را به مخاطب‌اش منتقل می‌کند.
البته این تصاویر می‌توانند با نمایش محیط زندگی این قهرمان‌ها نمایی از چگونگی تاثیر آن بر روحیه و ذهنیت شخصیت‌های حاضر در عکس به مخاطب کمک کند.
شوخی هوشمندانه با مرگ و میل به جاودانگی
شوخی‌های تصویری بهمن رضایی با مرگ که به واسطه آبرنگ خلق شده‌اند از دو جهت مورد توجه‌اند. یکی از نظر محتوای آثار که در واقع دارد معنای مرگ و جهان پس از مرگ را به واسطه کارکردهای بصری کاریکاتور تغییر می‌دهد و دیگری به واسطه تکنیک آبرنگ که در جلوه این مفهوم تاثیر گذاشته است.
علیرغم این که او در ظاهر با مرگ و جهان پس از مرگ شوخی کرده است؛ اما در آثار رضایی به خصوص در "کارناوال تشییع عزراییل" و یا تصاویر تکاپو و زندگی مردگان در زیر قبر نوعی پارادوکس و تضاد وجود دارد که به نظر می‌رسد در زیرلایه‌های آثار به نوعی شوخی با میل به جاودانگی وجود دارد. رضایی سعی کرده به صورتی ایهام‌گونه در تصاویر شاد و خوش آب و رنگی که به تصویر کشیده این تمایل را به بوته نقد بگذارد و تلخی‌هایش را به رخ مخاطب بکشد. مسئله‌ای که تنها می‌تواند بر روی بوم و به واسطه هنر شکل بگیرد و این به نوعی هشداری است برای فکر کردن به این مسئله که مرگ نزدیک است.
علیرضا بخشی استوار