سرویس تجسمی هنر آنلاین: منتخب آثار هنرمندان ایرانی در موزه هنرهای معاصر تهران در کنار آثار بزرگان نقاشی جهان قرار است به عنوان نمایندگان هنر ایران در بخشی از نمایشگاه گنجینه موزه در برلین و رم به تماشا دربیایند.
این آثار که طیف وسیعی از هنرمندان را در برمی‌گیرد هم از جهت معرفی نگاه مدرن هنرمندان ایران به سنت‌ها و آیین‌های ایرانی و هم از جهت شکل‌گیری روند حرکتی جریان‌های هنری در ایران می‌تواند حائز اهمیت باشند.
آثار جلیل ضیاء پور و حسین کاظمی نماینده بخشی از آثاری هستند که به نوبه خود می‌تواند نمایان گر نخستین بارقه‌های مدرنیسم در نقاشی ایران تحت تأثیر مکتب‌ها و جنبش‌های هنری بعد از جنگ جهانی دوم باشد که در ابتدا تحت تأثیر نقاشان کوبیسم، هندسه انتزاعی و تاشیسم قرار داشته و بعد با نزدیک شدن به المان‌ها و فضاهای سنتی ایران زبان و بیان تصویری خود را در ساختاری جدید جان بخشیدند.
از سویی این نمایشگاه می‌تواند نمونه مناسبی باشد برای مطالعه آثار افرادی که به واسطه ایده‌ها و خلاقیت‌های خود توانستند به سهم خود تجربه مدرنیته در نقاشی ایران را استمرار ببخشند. افرادی مانند منوچهر یکتایی، جواد حمیدی و یا حتی حسین کاظمی که در قالب‌های متنوعی از جمله نقاشی، طراحی و سرامیک به این جریان حیات بخشیدند.
در آثار برخی افراد همچون منوچهر یکتایی که بیشتر ایام عمر خود را در ایالات متحده گذراند می‌توان رد پای اکسپرسیونیسم انتزاعی مکتب نیویورک را در آثارش به شیوه‌ای کاملاً شخصی تماشا کرد. شیوه‌ای که در آن او توانسته به واسطه استفاده از ماهیت خمیری رنگ و روغن روی بوم ضمن حفظ هویتی عینی بیان کاملاً اکسپرسیو از پدیده‌ها به دست بدهد. نکته‌ای که در آثار دیگر هنرمندان متعلق به این نوع نگرش نیز قابل الصاق است.
از طرفی آثار نقاشانی همچون ناصر عصار، ابوالقاسم سعیدی و سهراب سپهری هم از این منظر قابل توجه است که این هنرمندان علیرغم رفت‌وآمد بسیاری که به اروپا داشتند، مناظر و تصاویر انتزاعی را به نمایش درمی‌آورند که شکلی کاملاً شرقی و به شدت وابسته به ذن بودیستی دارد که فارغ از دغدغه‌های متعارف زمینی لحظاتی درخشان از خلوص فکری را به واسطه رنگ بر تماشاگرش نمایان می‌کند. این نگرش می‌تواند به واسطه نوع بیان تازه‌ای که به وجود آورده مدخل مناسبی باشد برای نگریستن به بخش اعظمی از آثار این نمایشگاه که در ادامه درباره آن‌ها سخن رانده می‌شود.
بخش اعظم آثار نمایشگاه متعلق به هنرمندانی است که به نوعی به جنبش سقاخانه وابسته‌اند و نگاه و زیبایی‌شناسی‌های مورد نظر این جنبش را در آثار خود به نمایش درمی‌آورند. آثاری که تلاش دارند با استفاده از عناصر شناخته‌شده مذهبی که عموماً در سقاخانه‌ها و یا کتاب‌های فالگیری و ادعیه به وفور یافت می‌شود، مانند علامت پنجه فلزی، و یا جداول و نقش‌مایه‌هایی که در کتاب‌های عامیانه رمل و اسطرلاب و یا نقوش هندسی دست بافته‌های روستایی به چشم می‌خورد و با بیان تجسمی نوینی در آثار این هنرمندان بازنمایی می‌شود.
در حقیقت آثار این هنرمندان بیان‌گر نوعی خودآگاهی به ارزش‌های فرهنگ بومی در قالب تجسمی است. یا در حقیقت آنچه به قول منصور قندریز "بازگشت به خود" عنوان می‌شود عبارتی که البته در میان گفته‌های بسیاری از اندیشمندان پسااستعماری هم چون ادوارد سعید و فرانتز فانون به چشم می‌خورد.
در آثار این هنرمندان آنچه مشهود است سود بردن منصور قندریز از نقش‌مایه‌های سنتی، توجه زنده رودی و پیلارام به کالیگرافی، حرکت تناولی به سمت استفاده از حجم‌ها و نقش‌مایه‌های عامیانه در قالب دوبعدی و سه‌بعدی و بهره‌مندی مسعود عربشاهی از نمادها و نشانه‌های اساطیری است.
از سویی برخی از آثار این نمایشگاه هم چون آثار حبیب صادقی و کاظم چلیپا نمایان گر ادامه این تفکر در سال‌های پس از انقلاب است که به گونه‌ای بعد از غروب سقاخانه به نوعی شکل نو از حیات این جریان را در خود بازتولید می‌کند. اما به شکلی کاملاً انقلابی و وابسته به نوعی رئالیسم اجتماعی.
نمایشگاه آثار منتخب گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران با عنوان مسافران برلین – رم تا پایان خردادماه در موزه هنرهای معاصر تهران برپاست.
این نمایشگاه همچنین از سوم فروردین‌ماه 96 نیز میزبان علاقه‌مندان به هنر نقاشی است.