سرویس معماری هنرآنلاین: جایزه ساختمان سال ایران، ضمن پاسداشت و احترام به دیگر جوایز و نشان‌های فرهنگ محورِ معماری در این سرزمین، حرکتی جهت افزایش و ترویج و تعمیق عقلانیت در معماری معاصر ایران است. این جایزه به بهترین ساختمان، که در جهت توسعه لبه معماری همراه با حفظ منافع ملی در ایران اقدام ورزیده باشد تعلق خواهد گرفت. ایده آغازین و اجرای این جایزه به صورت کامل بر عهده هنرمعماری است، هرچند در این راه ما خود را مدیون جامعه خردمندان معماری این کشور می‌دانیم.
معیارهای داوری در این دوره از مسابقات عبارت‌اند از: جریان‌ساز در سپهر معماری ایران، دارای دیدگاه انتقادی و بینش معقول نسبت به شرایط کنونی، توسعه لبه‌ی معماری و مفاهیم هنری، الهام بخش بودن برای نسل کنونی و نماد معتبر برای آیندگان، عدم تخریب پایداری زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی، توجه سخاوتمندانه به عرصه‌ی عمومی یا محیط پیرامونی، استفاده منطقی از مصالح و دقت در طراحی جزئیات، ارتقای کیفیت معماری و اجرای آن، توجه به وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و تلاش در جهت رفع آن توسط معماری و توجه به انسان، دریافت‌های حسی او و نقش علوم اعصاب در معماری است.
فرایند انتخاب و داوری
کلیه پروژه‌های معماری کشور به جز مرمت، شهرسازی، طراحی داخلی و بازسازی که در سال 1397 اجرای آنها به پایان رسیده باشد، فارغ از عملکرد و متراژ می‌توانند کاندیدای دریافت نشان ساختمان سال ایران در سال 1397 شوند. اینکه پروژه توسط مهندسین مشاور، شرکت، استودیوها یا معماران انفرادی طراحی شده باشد، یا قبلاً حائز جوایزی در دیگر رقابت‌ها شده باشد، ملاک و محدودیت نیست.
مرحله اول: بررسی اسناد و گزینش اولیه‌ی آثار(کاملاً رایگان، تأییدیه‌ی ورود به جایزه)
ورود به جایزه ساختمان سال ایران در ابتدای امر و مرحله اول کاملاً رایگان است و با دانلود فرم ثبت‌نام، تکمیل آن و ارسال آن همراه با یک پی‌دی‌اف معرفی از پروژه(به همراه ویدئوهای احتمالی) آغاز می‌شود. هنرمعماری مسئولیت کنترل مدارک و رفع نواقص احتمالی را بر عهده خواهد داشت. در این مرحله، صرفاً صدور رسید اسناد، بررسی خطاهای سهوی و مسائل مربوط به ناآشنایی شرکت‌کنندگان با قوانین جایزه با همکاری هنرمعماری مرتفع می‌شود. در گام بعد، تیمی منتخب از داوران اصلی(Grand Jury) با تشکیل جلسه‌ای و بررسی دیجیتال مدارک آثار ارسالی، پروژه‌ها را بررسی و آن دسته از پروژه‌هایی که حائز معرفی به عنوان کاندیدا(Nominate) هستند را اعلام می‌کند. ارسال آثار در این مرحله صرفاً یک پی‌دی‌اف (PDF) مشتمل بر 5 شیت 50 در 70 افقی است. در این شیت‌ها باید تمام تصاویر، نمودارها و توضیحات درج شده باشند و هیچ مطلبی جدا از این مکانیسم بررسی نخواهد شد(به جز ویدئوهای ساخته شده از اثر برای درک عمیق‌تر از پروژه). از ارسال مبانی نظری پروژه در قالب یک فایل جدا، خصوصاً یک برگه آ4 خودداری فرمایید. همه‌ی اطلاعات باید در همان 5 شیت درج شده باشند. گرافیک شیت‌ها آزاد است. پی دی اف مذکور کافی است به شماره‌ی تلگرام رسمی هنرمعماری(09393446870) یا ایمیل رسمی جایزه به آدرس AOAholding@Gmail.com به همراه فرم ثبت نام ارسال شوند. حضور در این مرحله و گزینش کاملاً رایگان است. آثار منتخب این مرحله « پروژه‌ی کاندیدا (nominated project) » خوانده و 18 اسفند اعلام رسمی خواهند شد.
مرحله دوم: داوری دوم، اعلام لیست بلند( Long List buildings ) و دعوت به جلسه‌ی دفاع حضوری
هریک از آثار کاندید شده و راه یافته از مرحله‌ی نخست، باید جهت حضور در این مرحله 800.000 تومان به حساب هنرمعماری واریز نمایند. این آثار همچنین اطلاع رسانی عمومی خواهند شد و کاندیداتوری آنان توسط هنرمعماری اعلام رسمی خواهد شد. کلیه‌ی آثار در صورت تمایل به ادامه و حضور در رقابت موظف به پرداخت وجه هستند مگر انصراف دهند. تنها آثار عام المنفعه و خیریه در مناطق محروم از پرداخت وجه به‌صورت صددرصدی معاف هستند. کمیته‌ی انتخابی داوران، در تاریخ 23 اسفند مجدداً جلسه‌ای تشکیل داده و با حساسیتی دوچندان آن دسته از آثار کاندیدا که پرداخت وجه جایزه را نیز انجام داده‌اند، بررسی می‌نمایند. جایزه‌ی ساختمان سال ایران، جایزه‌ای است مستقل از نهادهای دولتی و بخشی از هزینه‌های داوری و اجرای آن توسط خود شرکت‌کنندگان و برگزارکننده تأمین می‌شود. این سناریو، اولویت نخست ماست تا رقابتی صد در صد مستقل و معمارانِ را برای جامعه‌ی معماری ایران بنیان نهیم. هرچند هنرمعماری همیشه پاسدار ارزش‌های معماری در عین همکاری با اسپانسرها و رسانه‌ها بوده است، اما شوق رسیدن به شرح حال خوش و شهر آرمانی انگیزه‌بخش ادامه‌ی راه است. بنابراین کمیته‌ی انتخابی، در این مرحله، آثاری را جهت حضور در جلسه‌ی دفاع برمی‌گزینند. آثار منتخب این دوره در گام بعد با کلیه‌ی داوران اصلی(Grand JURY) ملاقات خواهند نمود. آثار منتخب این مرحله « لیست بلند ( Long List buildings ) » خوانده و 25 اسفند اعلام رسمی خواهند شد.
مرحله سوم: توضیح آثار توسط معماران در جلسه‌ی مصاحبه‌ی حضوری با داوران و انتخاب لیست کوتاه(shortlist Buildings)
کلیه‌ی آثار لیست بلند، فرصت توضیح و ارائه توسط معمار خود را در حضور تمامی داوران در ادامه خواهند داشت. در این مرحله به هر معمار یا تیم طراحی مدت ۲۰ دقیقه جهت توضیح اثر و چگونگی رفع دغدغه‌های طراحی زمان داده می‌شود. داوران نیز در صورت طرح پرسش آن را در حضور طراح مطرح و رفع ابهام خواهند نمود. معمار در ادامه حداقل 10 دقیقه زمان برای پاسخ به پرسش داوران در اختیار خواهد داشت. این نخستین مواجهه‌ی کلیه‌ی داوران جایزه با آثار خواهد بود. رعایت اصول حرفه‌ای و اخلاقی در انجام مصاحبه‌ها، از نکات مورد تأکید برگزارکننده به کلیه‌ی طرفین بوده و هست. قضاوت این مرحله به‌صورت دقیق و کاملاً شفاف است. هر داور جدولی از معیارهای ده‌گانه(هر معیار 10 امتیاز) در اختیار دارد و باید برای ما و شرکت‌کنندگان با درج عددی از بین 1 تا 10 دقیقاً نظر خود را شرح دهد. بنابراین هر اثر نزد یکی از داوران ما نمره‌ای بین 0 تا 100 خواهد گرفت و آثار منتخب، آثاری هستند که بالاترین میانگین را اخذ نموده باشد. تعداد آثار منتخب محدود نیست و هر تعداد پروژه‌ای که ممکن است با بازدید میدانی به ساختمان سال ایران تبدیل گردد، وارد لیست کوتاه خواهد شد. هرچند به نظر می‌رسد آثار بالای میانگین 60 لیست کوتاه شوند. فرمت ارائه آثار و دفاع در این مرحله آزاد است، ویدئو، پاورپوینت، اسکیس و ترسیم و شیت فوم برد از جمله روش‌هایی است که معماران خلاق در دوره‌های قبلی جایزه آزموده‌اند. این جلسه‌ی دفاع در روزهای 21 و 22 فروردین در خانه‌ی کارمان برگزار می‌گردد. . در پایان مصاحبه‌ها و این مرحله، آثار منتخب Grand Jury لیست کوتاه (shortlist) خوانده و 24 فروردین توسط هنرمعماری معرفی رسمی خواهند شد. جداول داوری نیز چاپ خواهند شد تا در ادامه به جز مخاطبین، هر معمار آگاه باشد که اثر وی، از کدام داور ، در چه معیاری، چه امتیازی کسب نموده است.
مرحله چهارم: بازدید حضوری داوران از آثار لیست کوتاه(shortlist) و تعامل با کاربر، کارفرما، بهره بردار همراه با حضور معمار جهت انتخاب فینالیست‌ها(finalists)
در این مرحله، تیم داوران به صورت جمعی یا گروه‌های تقسیم شده (حسب انتخاب و شرایط و تعداد و جغرافیای ملی آثار) به بازدید حضوری از آثار لیست نهایی اقدام می‌نمایند. این گروه با بررسی دیسیپلیسن مسابقه و معیارهای برگزارکننده، به نقد و تحلیل آثار در طی بازدید حضوری، فیلمبرداری (به صورت پیوسته جهت مستندسازی توسط تیم حرفه‌ای اعزامی به داوران)، ادامه‌ی گفت و گو و مصاحبه با معمار اثر و تعامل با کارفرما و دیگر افراد دخیل در پروژه خواهند پرداخت. این بازدید با اطلاع رسانی قبلی به معماران و همراهی آنان خواهد بود. حداقل یک نفر از طرف برگزارکننده در این بازدیدها همراه داوران خواهد بود. ممکن است بنا بر خواست داوران از یک پروژه بیش از یک مرتبه بازدید به عمل آید تا شناخت کاملتری صورت گیرد. در پایان این مرحله فینالیست‌ها انتخاب می‌شوند تا در آخرین نشست داوران، از بین آنها، ساختمان سال ایران انتخاب گردد. فینالیست‌ها 7 اردیبهشت اعلام رسمی و عمومی خواهند شد.
مرحله پنجم: تشکیل آخرین جلسه داوری و انتخاب برنده(winner:building of the year) + نگارش بیانیه‌ی جایزه
واضح است که پس از بازدید، تعدادی از آثار حذف خواهند شد و رقابت تنها بین چند اثر خواهد بود. این آثار که اغلب بین 2 تا 4 اثر هستند که فینالیست‌ها خوانده خواهند شد. بیشترین شناخت داوران در این مرحله بدست آمده است و اکنون زمان انتخاب سخت و بزرگ است. جلسه‌ی نهایی داوری، جلسه‌ای است در دفتر مرکزی هنرمعماری و موضوع انتخاب ساختمان سال ایران از بین فینالیست‌ها، کارفرمای برتر، مجری برتر، تقدیرشدگان احتمالی و نهایتاً نگارش بیانیه و امضای آن توسط کلیه‌ی اعضای داوران خواهد بود. ساختمان سال ایران پس از این روز، محرمانه خواهد ماند تا در جشن اختتامیه به معرفی عموم رسد.
بر اساس این گزارش، در این مسابقه، شهریار خانی زاد، مدیر عامل مؤسسه‌ی هنرمعماری، سردبیر فصلنامه‌ی هنرمعماری و مدیرمسئول انتشارات هنرمعماری و علیرضا عظیمی حسن آبادی، پژوهشگر دکترای معماری و مدیر واحد تحقیق و توسعه‌ی مؤسسه‌ی هنرمعماری به عنوان مشاور عالی جایزه فعال خواهند بود.
همچنین سید محمد باقر طباطبائی،کارشناس ارشد معماری و پیشکسوت حرفه و محسن اکبرزاده، دکترای معماری، معمار حرفه‌ای و منتقد معماری مشاوران عالی علمی جایزه خواهند بود.
شیوا آراسته، دکترای معماری، منتقد و مدرس دانشگاه، مدیرعامل شرکت مهندسی پلسارپارت؛ سیروس باور، دکترای معماری، استاد تمام دانشگاه، مؤلف کتابهای معماری از جمله نگاهی به پیدایش معماری نو در ایران؛ سیاوش تیموری، دکترا در معماری، استاد تمام دانشگاه و مؤلف کتابهای معماری از جمله تناسبات در معماری؛ سهراب رفعت، کارشناس ارشد معماری، معمار حرفه‌ای و برنده‌ی چندین جایزه‌ی ملی و بین المللی معماری؛ عبدالرضا ذکایی،کارشناس ارشد معماری، معمار حرفه‌ای و بنیانگذار مهندسین مشاور پل میرحمید و مجید فتوره‌چیانی، معماران حرفه‌ای و طراح صنعتی، برندگان جایزه ساختمان سال ایران در 1396 با “"پروژه‌ی چند عملکردی خانه‌ی کبوتر"، فرامرز شریفی،کارشناس ارشد معماری، معمار حرفه‌ای و پیشکسوت عرصه‌ی معماری ایران؛ محمد مهدی محمودی،دکترای معماری، استاد تمام دانشگاه تهران، معمار حرفه‌ای و مدیرعامل مهندسین مشاور هرم پی و علیرضا مشهدی میرزا،کارشناس ارشد معماری، معمار حرفه‌ای و برنده‌ی چندین جایزه‌ی ملی و بین المللی به عنوان داور در این دوره از جایزه حضور خواهند داشت.
شرایط حضور
این جایزه تنها به ساختمان‌هایی تعلق می‌گیرد که در گستره سرزمینی ایران و توسط معماران ایرانی ساخته شده باشد. تشکیل تیم مشترک با دفاتر خارج از ایران بلامانع است.
این جایزه تنها به ساختمان‌هایی تعلق می‌گیرد که ساخت آنها به اتمام رسیده باشد و کارهای در حد طراحی و یا نیمه‌تمام، داوری نخواهند شد.
هر پروژه‌ای که جهت حضور در مرحله‌ی دوم داوری تأیید شود می‌بایست مبلغ هشت میلیون ریال پرداخت نماید.
واضح است که حضور در مرحله‌ی نخست(بررسی آثار) هیچگونه هزینه‌ای در بر ندارد.
ارسال مدارک آثار و فرم ثبت نام تکمیل شده بصورت دیجیتال است. لطفاً از ارسال شیت یا فوم برد یا تخته شاسی خودداری فرمایید.
شرکت آثاری که معمار تنها یک جزء آن را طراحی کرده باشد(مثلاً نما) در این جایزه مجاز نیست.
شرکت پروژه‌های صرفاً طراحی داخلی و مرمتی و طراحی شهری در جایزه مجاز نیست.
الزام و محدودیتی در معرفی، کسب رتبه و جایزه، نشر و نقد پروژه‌ها پیش از این جایزه در دیگر نشریات و مسابقات معماری وجود ندارد.
آثار ارسال شده باید در بازه‌ی زمانی بین اول فرورودین 1397 تا پایان اسفند 1397 فرایند اجرا را به پایان برده و در حال تحویل پروژه به کارفرما باشند یا شده باشند. ناگفته پیداست که آثاری که هنوز تا تحویل نهایی راه زیادی را در پیش داشته باشند، توسط کمیته‌ی انتخابی و یا پس از بازدید میدانی حذف خواهند شد. اتمام یک بخش یا تنها یک واحد از کل ساختمان، دلالتی بر اتمام پروژه ندارد و می‌بایست تحویل صددرصدی انجام شده باشد.
سال و زمان آغاز طراحی آثار ملاک نیست و تنها زمان اتمام آن می‌بایست در سال 1397 باشد.
امکان بازدید از تمامی بخش‌ها و واحدهای بنا برای اعضای گروه و داوران می‌بایست مهیا باشد.
عمومی، مسکونی آپارتمانی، ویلایی، مقیاس بزرگ یا کوچک آثار ملاک نیست و همگی ساختمان‌ها و عملکردها حق شرکت دارند.
حضور تیم طراحی، کارفرما یا دیگر افراد ذینفع در جلسه‌ی دفاع از آثار بلامانع است.
نکته: شرکت‌کنندگان محترم در صورت انصراف تا ۴۸ ساعت پس از واریز وجوه خود،می‌توانند مبلغ واریزی خود را پس بگیرند. پس از ۴۸ ساعت امکان بازپرداخت وجوه برای هنرمعماری امکان‌پذیر نیست.
اطلاع رسانی و بهره برداری از عناوین کسب شده در این جایزه برای معماران و رسانه‌ها هیچ محدودیتی ندارد و کلیه‌ی حقوق اطلاع رسانی توسط برگزارکننده به رسانه‌ی محترم و معماران گرامی اهدا شده است.
وظایف و مدارک ارسالی توسط شرکت‌کنندگان
شرکت کنندگان محترم لازم است همانگونه که در بالا توضیح داده شد، جهت حضور در رقابت یک پی دی اف شامل 5 شیت معماری 50 در 70 را تهیه و همراه با فرم ثبت‌نام بصورت پر شده را برای قضاوت ارسال کنند. دریافت فایل دیجیتال این محتوا برای برگزارکننده کافیست. روش ارسال از طرق ایمیل و ارسال به شماره تلگرام رسمی هنرمعماری(09393446870) است.
ویدئو(اختیاری): دبیرخانه‌ی جایزه ساختمان سال ایران آماده‌ی پذیرش حداکثر دو ویدئو یا نماهنگ یا موشن گرافیک در باب معرفی آثار با فرمت‌های معقول رسانه‌های تصویری است. در مراحل بعدی، نوع دفاع از اثر بر عهده‌ی معماران است.
آمادگی برای حضور در جلسه‌ی مصاحبه و ارائه‌ی اثر و در صورت لزوم پاسخگوئی به پرسش‌های داوران(در مرحله‌ی سوم داوری)
آماده‌سازی محیطی و آمادگی جهت حضور همراه داوران در اثر و گفتگو پیرامون پروژه(در مرحله‌ی چهارم داوری)
بر اساس این گزارش، آخرین مهلت ارسال آثار به این مسابقه تا پایان وقت اداری روز 11 اسفند 1397 است. همچنین بررسی اولیه آثار نیز 16 اسفند 1397 انجام خواهد شد.
لیست کاندیداها شانزدهم اسفند ماه خواهد بود و آخرین مهلت ارسال وجه جایزه برای راه‌یافتگان به مرحله‌ی دوم داوری آثار، 22 اسفند 1397 است.
مرحله دوری داوری نیز 23 اسفند 1397 است و آغاز فرایند مصاحبه و ارائه پروژه توسط معماران به داوران، روزهای 21 و 22 فروردین 1398 در خانه‌ی کارمان خواهد بود.
علاقمندان به شرکت در این مسابقه می توانند آثار خود را به دبیرخانه این رویداد واقع در تهران، خیابان شهید مفتح (شمالی)، پایین تر از خیابان شهیـد مطهری، خیابان زهره، خیابان قابوسنامه، پلاک ۱، طبقه ی همکف، واحد ۶، دفتر مرکزی هنرمعماری، صندوق پستی: ۸۴۹۱ – ۱۵۸۷۵ تلفن: ۸۸۳۴۲۹۶۱ -۸۸۳۴۲۹۶۰ارسال کنند و یا از طریق وبسایت رسمی برگزارکننده جایزه به آدرس www.AOA.ir اقدام به ثبت نام نمایند.